AI dla dzieci pomoże w nauce. Ale zwiększa ryzyko depresji

Czy chatboty mogą być zagrożeniem?

Na pierwszy rzut oka korzystanie z narzędzi sztucznej inteligencji (AI) wydaje się nieszkodliwe. Jednak AI dla dzieci może sprawiać, że zwłaszcza młodsze dzieci będą miały trudności z odróżnieniem prawdy od fałszu. A to niesie ze sobą realne ryzyko.

Jak donosi Business Insider, pewna mieszkanka Los Angeles zauważyła niepokojącą sytuację z udziałem swojej 10-letniej córki i chatbota AI. Dziewczynka pobrała aplikację, która miała oferować dodatkowe emotki na klawiaturę tabletu. Początkowo wszystko wydawało się w porządku, ale pewnego dnia aplikacja dodała nową funkcję – chatbota z opcją „Zapytaj AI”, zachęcającą do wyszukiwania tematów takich jak Pokémony czy popularne internetowe memy.

Dziewczynka zaczęła rozmawiać z chatbotem, nadała mu imię i podała swoje własne. Po pewnym czasie uznała go za „przyjaciela”. Zaniepokojona tym matka postanowiła usunąć aplikację.

Duże modele językowe, takie jak ChatGPT, to wciąż nowość. Dlatego naukowcy nie zdążyli jeszcze dokładnie zbadać, jak dzieci i nastolatki z nich korzystają ani jaki wpływ na najmłodszych ma AI. Poza blokowaniem treści dla dorosłych, nie istnieją też uniwersalne zasady dotyczące tworzenia chatbotów specjalnie dla dzieci i młodzieży.

Polecamy: Powrót z emigracji. Zazdrość, niechęć i trudne początki

AI dla dzieci – szansa czy ryzyko?

Dr Ying Xu z Uniwersytetu Harvarda bada, jak sztuczna inteligencja może wspierać dzieci w nauce czytania, pisania i matematyki. Według niej AI ma ogromny potencjał edukacyjny – jako przykład podaje aplikację Khan Academy Kids.

W rozmowie z Business Insider Xu zaznaczyła, że choć istnieją już badania nad tym, jak dzieci korzystają z asystentów głosowych, takich jak Siri czy Alexa, to bardziej zaawansowane modele językowe nie zostały jeszcze w pełni zrozumiane pod kątem ich wpływu na najmłodszych.

„Istnieją badania, które analizują, jak dzieci uczą się konkretnych umiejętności za pomocą AI, ale mamy bardzo mało dowodów na długoterminowe skutki emocjonalne. Te wymagają dłuższego czasu na obserwację” – powiedziała Xu.

Dzieci mówią chatbotom więcej niż rodzicom

Obawy rodziców podzielają także niektórzy twórcy narzędzi AI, w tym dyrektor firmy Dante, James Martin. Uważa on, że niepokój rodziców jest całkowicie uzasadniony.

„Nadmierne dzielenie się informacjami jest nie tylko możliwe, ale wręcz nieuniknione. Dzieci mówią SI rzeczy, których nie powiedziałyby rodzicom, nauczycielom czy przyjaciołom. Sztuczna inteligencja nie ocenia. Po prostu reaguje” – podkreślił Martin.

AI może stanowić zagrożenie dla psychiki dziecka

Wpływ sztucznej inteligencji na dzieci można sobie na razie tylko wyobrazić, ale nietrudno przewidzieć potencjalne zagrożenia. Jeśli najmłodsi wierzą w Świętego Mikołaja, to jak mają zareagować na chatbota, który mówi jak człowiek? Dorośli miewają trudności z odróżnieniem AI od prawdziwego rozmówcy – co dopiero dzieci?

Innym niepokojącym aspektem jest wykorzystywanie AI do wspierania zdrowia psychicznego. Duże modele językowe mogą nieświadomie wzmacniać to, co mówi użytkownik, a to może prowadzić do utrwalania negatywnych przekonań. Żaden szanowany terapeuta nie powtórzyłby wprost destrukcyjnych myśli pacjenta, ale chatbot może to zrobić – bo nie rozumie kontekstu emocjonalnego.

Sztuczna inteligencja działa jak media społecznościowe i gry – nagradza użytkownika i zachęca go do dalszego korzystania. Mózg dziecka jest szczególnie podatny na bodźce związane z nagrodą, dlatego AI może stać się dla najmłodszych wyjątkowo wciągające.

Czy AI w edukacji może uzależniać dzieci?

Badania American Psychological Association pokazują, że algorytmy zaprojektowane do utrzymywania uwagi mogą prowadzić do uzależnienia behawioralnego, zwłaszcza u dzieci. Długotrwała ekspozycja na AI może też wpływać na zdrowie psychiczne, zwiększając ryzyko izolacji społecznej, problemów ze snem i zaburzeń lękowych. Centrum Kontroli i Prewencji Chorób ostrzega, że nadmierne korzystanie z technologii może zwiększać ryzyko depresji u dzieci.

Eksperci apelują o rozsądne podejście do AI. Potrzebne są mechanizmy ograniczające czas korzystania z takich technologii. Rodzice i nauczyciele powinni uczyć dzieci równowagi między światem cyfrowym a rzeczywistością. AI może pomagać, ale tylko wtedy, gdy używamy jej świadomie.

Polecamy: Cyfrowy detoks poprawia koncentrację i zdrowie. Zbadano, ile musi trwać

Uważasz, że poruszamy ciekawe tematy?

Sprawdź, czego możesz spodziewać się w trakcie spotkania z nami na żywo. Już 5 kwietnia w Bielsku-Białej kolejna edycja konferencji Holistic Talk.

Organizowane przez redakcję Holistic News wydarzenie to możliwość wysłuchania wystąpień ze sceny. Mówcami edycji 2025 roku będą m.in.: dr Monika Wasilewska (psycholog), dr Tomasz Witkowski (psycholog), Marcin Możdżonek (sportowiec i myśliwy), Jacek Piekara (pisarz) i wielu innych. Pełny program znajdziesz TUTAJ.

Tylko do 21 marca bilety w wyjątkowej cenie 129 zł. Z kodem: HNHT2 czytelnicy Holistic News otrzymują dodatkowo 33% zniżki od aktualnej ceny.

Do zobaczenia w Cavatina Hall w Bielsku-Białej!
Redakcja Holistic News