Nauka
Stało się. Pierwsza prawdziwa teleportacja kwantowa jest faktem
26 listopada 2025

Najnowsze dane NASA pokazują coś, czego naukowcy jeszcze kilka lat temu się nie spodziewali. Amazonia ociepla się w tempie, które wyprzedza globalną średnią, a jeziora w sercu puszczy osiągają dziś nawet 41°C. To warunki zabójcze dla delfinów, ryb i całych ekosystemów.
Hydrolog Ayan Fleischmann do końca życia nie zapomni tego, co zobaczył, przyjeżdżając nad jezioro Tefé. Dziesiątki martwych słodkowodnych delfinów unosiło się na powierzchni akwenu. Większość wody wyschła, a ta, która została, była bardzo gorąca. „Nie dało się zanurzyć palca w wodzie” – wspomina naukowiec z Instytutu Mamirauá.
W ciągu niecałych dwóch miesięcy znaleziono 209 martwych delfinów amazońskich. To niemal 10 proc. lokalnej populacji, wymarłe w ekspresowym tempie. Dlaczego doszło do tej tragedii i czy dało się jej zapobiec? Badania opublikowane niedawno w prestiżowym czasopiśmie Science ujawniają prawdziwą skalę tej katastrofy, która wyszła daleko poza jezioro Tefé.
Zespół Fleischmanna odwiedził 10 jezior w centralnej Amazonii – w pięciu z nich temperatura wody przekroczyła 37 st. C. Dla porównania: normalna temperatura tutejszych akwenów to 29-30 st. C. W jeziorze Tefé, które na skutek suszy skurczyło się o 75 proc., termometry pokazały rekordowe 41 st. C – nie tylko przy powierzchni, ale w całej dwumetrowej kolumnie wody.
„To było jak wielka patelnia” – mówi Fleischmann, opisując mechanizm katastrofy. Intensywne promieniowanie słoneczne, płytka woda, słaby wiatr i wysoka mętność – te cztery czynniki stworzyły idealny przepis na ekologiczną zagładę.
Co gorsza, temperatura nie była stała: w ciągu doby wahała się nawet o 13°C, od 41°C po południu do 27°C nad ranem. Tak szybkie zmiany temperatur powodują stres termiczny, który jest śmiertelny dla większości organizmów wodnych.
Delfiny to tylko wierzchołek góry lodowej. Masowo ginęły także ryby, a jezioro pokryło się czerwonym kożuchem glonów. Dla lokalnych społeczności, które żyją z rybołówstwa i transportu rzecznego, był to cios nie tylko ekologiczny, ale i ekonomiczny.
Naukowcy nie poprzestali na pomiarach terenowych. Przeanalizowali dane satelitarne NASA sięgające 1990 roku i odkryli niepokojący trend: amazońskie jeziora ocieplają się w tempie 0,6 st. Celsjusza na dekadę – szybciej niż globalna średnia.
Anomalnie wysokich temperatur – a więc z definicji coś, co powinno mieć miejsce sporadycznie – od 2013 roku występują w amazońskich jeziorach regularnie. Od 2018 roku taki stan jest wręcz ciągły. „Kryzys klimatyczny jest tu i teraz, nie ma co do tego wątpliwości” – podkreśla Fleischmann. I dodaje ostrzeżenie: rok po tragedii na jeziorze Tefé Amazonia doświadczyła kolejnej ekstremalnej suszy. Zdaniem badacza takie wydarzenia to już nie incydenty, tylko nowa rzeczywistość.
„To przeoczony problem” – przyznaje naukowiec. Tropikalne jeziora, kluczowe dla bezpieczeństwa żywnościowego lokalnych społeczności, były dotąd znacznie mniej badane niż te w Europie czy Ameryce Północnej. Zakładano, że są stabilne. Jak bardzo się mylono, pokazują martwe delfiny i jeziora pokryte czerwoną algą.
Co daje nam natura? Tego dowiesz się na kanale Holistic News na YouTube:
Co jeszcze zagraża populacjom delfinów na świecie? Przeczytaj artykuł: Rozpoczyna się Grindadráp, czyli wielka rzeź delfinów na Wyspach Owczych
Black Friday przez cały listopad! -20% na cały koszyk z kodem: BLACK20
Do zobaczenia!
Księgarnia Holistic News