Amazonia umiera szybciej, niż myśleliśmy. Nowe szokujące dane NASA

Amazonia globalne ocieplenie: słodkowodny delfin z Amazonii płynie po jeziorze. Fot. Instituto Boto Cinza / Wikimedia Commons (CC BY-SA 2.5)

Najnowsze dane NASA pokazują coś, czego naukowcy jeszcze kilka lat temu się nie spodziewali. Amazonia ociepla się w tempie, które wyprzedza globalną średnią, a jeziora w sercu puszczy osiągają dziś nawet 41°C. To warunki zabójcze dla delfinów, ryb i całych ekosystemów.

Postaw mi kawę na buycoffee.to

Tragedia w Amazonii

Hydrolog Ayan Fleischmann do końca życia nie zapomni tego, co zobaczył, przyjeżdżając nad jezioro Tefé. Dziesiątki martwych słodkowodnych delfinów unosiło się na powierzchni akwenu. Większość wody wyschła, a ta, która została, była bardzo gorąca. „Nie dało się zanurzyć palca w wodzie” – wspomina naukowiec z Instytutu Mamirauá.

W ciągu niecałych dwóch miesięcy znaleziono 209 martwych delfinów amazońskich. To niemal 10 proc. lokalnej populacji, wymarłe w ekspresowym tempie. Dlaczego doszło do tej tragedii i czy dało się jej zapobiec? Badania opublikowane niedawno w prestiżowym czasopiśmie Science ujawniają prawdziwą skalę tej katastrofy, która wyszła daleko poza jezioro Tefé.

Globalne ocieplenie w Amazonii – woda się nagrzewa, jezioro wysycha

Zespół Fleischmanna odwiedził 10 jezior w centralnej Amazonii – w pięciu z nich temperatura wody przekroczyła 37 st. C. Dla porównania: normalna temperatura tutejszych akwenów to 29-30 st. C. W jeziorze Tefé, które na skutek suszy skurczyło się o 75 proc., termometry pokazały rekordowe 41 st. C – nie tylko przy powierzchni, ale w całej dwumetrowej kolumnie wody.

Delfin amazoński jest jednym z nielicznych delfinów żyjących w słodkiej wodzie
Gatunek ten zwany jest również sotalią amazońską. Spotyka się go głównie w dorzeczu Amazonki. Jest to gatunek zagrożony wyginięciem.

Ekologiczna zagłada w sercu puszczy

„To było jak wielka patelnia” – mówi Fleischmann, opisując mechanizm katastrofy. Intensywne promieniowanie słoneczne, płytka woda, słaby wiatr i wysoka mętność – te cztery czynniki stworzyły idealny przepis na ekologiczną zagładę.

Wahania temperatur niszczą ekosystemy

Co gorsza, temperatura nie była stała: w ciągu doby wahała się nawet o 13°C, od 41°C po południu do 27°C nad ranem. Tak szybkie zmiany temperatur powodują stres termiczny, który jest śmiertelny dla większości organizmów wodnych.

Delfiny to tylko wierzchołek góry lodowej. Masowo ginęły także ryby, a jezioro pokryło się czerwonym kożuchem glonów. Dla lokalnych społeczności, które żyją z rybołówstwa i transportu rzecznego, był to cios nie tylko ekologiczny, ale i ekonomiczny.

Delfin amazoński jest znacznie mniejszy niż morskie gatunki delfinów
Osiąga zwykle 1,3-1,6 m długości, co stawia go wśród najmniejszych delfinów na świecie. Zwykle spotyka się go w większych grupach, liczących od 10 do 15 osobników.

Amazonia i globalne ocieplenie – jest gorzej niż myśleliśmy

Naukowcy nie poprzestali na pomiarach terenowych. Przeanalizowali dane satelitarne NASA sięgające 1990 roku i odkryli niepokojący trend: amazońskie jeziora ocieplają się w tempie 0,6 st. Celsjusza na dekadę – szybciej niż globalna średnia.

Anomalnie wysokich temperatur – a więc z definicji coś, co powinno mieć miejsce sporadycznie – od 2013 roku występują w amazońskich jeziorach regularnie. Od 2018 roku taki stan jest wręcz ciągły. „Kryzys klimatyczny jest tu i teraz, nie ma co do tego wątpliwości” – podkreśla Fleischmann. I dodaje ostrzeżenie: rok po tragedii na jeziorze Tefé Amazonia doświadczyła kolejnej ekstremalnej suszy. Zdaniem badacza takie wydarzenia to już nie incydenty, tylko nowa rzeczywistość.

Naukowcy przeoczyli problem

„To przeoczony problem” – przyznaje naukowiec. Tropikalne jeziora, kluczowe dla bezpieczeństwa żywnościowego lokalnych społeczności, były dotąd znacznie mniej badane niż te w Europie czy Ameryce Północnej. Zakładano, że są stabilne. Jak bardzo się mylono, pokazują martwe delfiny i jeziora pokryte czerwoną algą.

Co daje nam natura? Tego dowiesz się na kanale Holistic News na YouTube:

Co jeszcze zagraża populacjom delfinów na świecie? Przeczytaj artykuł: Rozpoczyna się Grindadráp, czyli wielka rzeź delfinów na Wyspach Owczych


Black Friday & Cyber Monday

Black Friday przez cały listopad! -20% na cały koszyk z kodem: BLACK20
Do zobaczenia!
Księgarnia Holistic News

Opublikowano przez

Maciej Bartusik

Dziennikarz


Dziennikarz, absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego. Doświadczenie zdobywał w radiu i mediach internetowych. Na koncie ma dziesiątki publikacji na temat nowych technologii i eksploracji kosmosu. Zainteresowany współczesną energetyką. Wielbiciel włoskiej kuchni, szczególnie makaronu w każdej postaci.

Chcesz być na bieżąco?

Zapisz się na naszą listę mailingową. Będziemy wysyłać Ci powiadomienia o nowych treściach w naszym serwisie i podcastach.
W każdej chwili możesz zrezygnować!

Nie udało się zapisać Twojej subskrypcji. Proszę spróbuj ponownie.
Twoja subskrypcja powiodła się.