Nauka
Jesteś ciągle zmęczony? Naukowcy odkryli ukryty powód
21 sierpnia 2025
Zimne gwiazdy z sercem z ciemności
Wyobraź sobie gwiazdę, która nie świeci, ale w jej wnętrzu wrze energia. Źródłem tej mocy jest samozniszczenie niewidzialnych cząstek, które mogą stanowić fundament kosmosu. Takie obiekty, zwane „ciemnymi karłami”, mogą istnieć w samym sercu Drogi Mlecznej. To właśnie tam naukowcy spodziewają się znaleźć ślady, które potwierdzą, że ciemna materia we wszechświecie naprawdę istnieje.
„Ciemna materia może zostać schwytana przez gwiazdy i gromadzić się w ich wnętrzu. Jeśli tak się dzieje, może ulegać anihilacji i ogrzewać gwiazdę” – tłumaczy prof. Jeremy Sakstein z Uniwersytetu Hawajskiego.
Choć wydaje się to niedorzeczne, to jest tos poważna hipoteza badawcza. Fizyk teoretyczny z Uniwersytetu Durham Djuna Croon i jej zespół opisali ją w Journal of Cosmology and Astroparticle Physics. Gdyby się potwierdziła, byłby to pierwszy krok do namacalnego kontaktu z tym, czego nie widzimy – z ciemną materią we wszechświecie.
Ciemne karły i ciemna materia we wszechświecie
Czym są ciemne karły? To prawdopodobnie specjalna odmiana brązowych karłów, obiektów większych niż planety, ale zbyt lekkich, by rozpocząć fuzję wodoru i funkcjonować jak zwykłe gwiazdy. Rodzą się tak samo jak one, ale ich życie kończy się, zanim na dobre się zacznie.
W przypadku ciemnych karłów dzieje się jednak coś wyjątkowego. Ich wewnętrzne „paliwo” pochodzi z anihilacji ciemnej materii. Im więcej jest jej w otoczeniu, tym więcej może zgromadzić się w środku. Tam zamienia się w energię.
„Ciemne karły mogą zawierać lit-7 – izotop, który nie powinien przetrwać w zwykłych brązowych karłach” – wyjaśnia Sakstein w artykule portalu Phys.org.
I właśnie ta pozornie drobna chemiczna różnica może zdradzić obecność tych ukrytych gwiazd.
Chcesz więcej naukowych ciekawostek? Zajrzyj na nasz kanał YouTube
Chemiczny trop. Jak znaleźć niewidzialną gwiazdę?
Odnalezienie tych dziwacznych obiektów będzie jednak trudne, ponieważ są zbyt zimne. Nawet Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba może mieć trudność z ich dostrzeżeniem. Jednak naukowcy proponują inny sposób na ich znalezienie. Jest nim analiza statystyczna całych grup obiektów.
„Jeśli znajdziemy obiekt podobny do brązowego karła, ale z zachowanym litem-7, może to wskazywać, że zasilany jest przez ciemną materię” – tłumaczy Sakstein.
To byłby ważny trop, choć nie ostateczny dowód na istnienie tzw. WIMP-ów. Są to słabo oddziałujące cząstki, będące kandydatami na ciemną materię. Nie wszystkie teorie pasują do tego scenariusza. Lekkie cząstki, jak aksjony, nie kumulują się w gwiazdach. Jeśli więc tworzy ona niewidzialne gwiazdy, to musi być ciężka i aktywna. Taką właśnie formę mógłby mieć ten tajemniczy składnik kosmosu, którego ślady próbujemy odnaleźć.
Gra o wszystko. Dlaczego to odkrycie jest tak ważne?
Po co właściwie szukać tych dziwnych, chłodnych obiektów? Bo mogą być jedyną dostępną drogą do poznania ciemnej materii we wszechświecie, substancji, która utrzymuje galaktyki w całości, ale sama nam się wymyka.
Jedno odkrycie nie rozwiąże zagadki, ale jeśli coś wygląda jak WIMP, działa jak on i przechowuje lit, to może faktycznie mamy do czynienia z tym, czego szukamy od dziesięcioleci.
Polecamy: Rozszerzanie się wszechświata może hamować. Naukowcy mają nową teorię
