To nie mit: sól może pogarszać pamięć. Oto co mówią badania

jak ograniczyć sól wpływ soli na mózg co pogarsza pamięć Fot. RDNE Stock project Pexels Badacze z Chin wykazali, że sól niszczy pamięć w móżgu

Nadmiar soli w diecie może mieć poważniejsze konsekwencje, niż myślimy. Naukowcy z Chin odkryli, że zbyt duża ilość tej przyprawy niszczy kluczowe białko w mózgu, osłabiając zdolność zapamiętywania. Co ciekawe, badania wskazują, że efekty te mogą być odwracalne, co otwiera nowe możliwości w walce z zaburzeniami pamięci i może zrewolucjonizować współczesną medycynę.

Postaw mi kawę na buycoffee.to

Sól pogarsza pamięć

Wpływ soli na mózg może być znacznie groźniejszy, niż dotąd sądzono. Naukowcy pod przewodnictwem zespołu naukowców z Jianghan University odkryli, że nadmiar soli nie tylko szkodzi sercu i wpływa na ciśnienie, ale też wyraźnie osłabia zdolności poznawcze. Mózg dosłownie „spowalnia” – trudniej zapamiętywać, kojarzyć fakty, a koncentracja spada. Jak dokładnie działa ten proces i co odkryli badacze?

Badacze przygotowali eksperyment. W dużym uproszczeniu polegał na dwóch grupach gryzoni, którym podawano dwie różne diety o niskiej i wysokiej zawartości soli przez ponad 2 miesiące. Później szczury otrzymały kilka zadań pamięciowych. Testy miały pokazać, jak mózgi zwierząt poradzą sobie pod wpływem złego żywienia.

Dlaczego badania mózgu wykonuje się na myszach?

  • Podobieństwo genetyczne do człowieka: Myszy mają około 85% genów wspólnych z ludźmi. Mechanizmy w mózgu działają podobnie, np. przekaźnictwo neuronów czy procesy pamięciowe.
  • Krótszy cykl życia i szybka reprodukcja: Pozwala obserwować skutki długoterminowe i dziedziczenie zmian w krótkim czasie.
  • Możliwość manipulacji genetycznej: Myszy można modyfikować genetycznie, by badać rolę konkretnych genów w funkcjonowaniu mózgu.
  • Standaryzacja i powtarzalność eksperymentów: Myszy są łatwe w hodowli i utrzymaniu w kontrolowanych warunkach, co daje bardziej wiarygodne wyniki.
  • Aspekt etyczny i praktyczny: Niektóre eksperymenty na ludziach są niemożliwe etycznie; myszy pozwalają badać mózg w sposób bezpieczny i kontrolowany.

Źródło: WHO, CDC, publikacje naukowe dotyczące modeli zwierzęcych w badaniach neurologicznych

Niszczycielski wpływ soli na mózg

Wyniki są jasne: gryzonie zaczęły mieć poważne problemy z wykonywaniem nawet prostych poleceń. Co się stało? Neurony w ich mózgach przestały ze sobą współpracować, a wszystko przez spadek poziomu kluczowego białka SHANK1. Mówiąc wprost – sól rozregulowała komunikację w mózgu.

Odpowiedzialne było za to jedno białko SHANK1, którego wartość była obniżona przez działanie soli. To potwierdza wnioski badaczy – wpływ soli na mózg jest destrukcyjny.

Naukowcy poszli jednak o krok dalej. Skoro udało im się dowiedzieć, co degraduje sól w diecie, chcieli też sprawdzić, czy uda im się odwrócić skutki eksperymentu. I wtedy zrobiło się naprawdę ciekawie. Badacze podali gryzoniom zastrzyk, który miał reaktywować uszkodzone przez sól struktury mózgu. Efekt? Zwierzęta wręcz błyskawicznie zaczęły lepiej radzić sobie w testach pamięciowych. To może oznaczać jedno – mózg można naprawić, ale najpierw trzeba przestać go karmić solą.

Choć wyniki badań opublikowane w czasopiśmie naukowym Advanced Science, brzmią jak ostrzeżenie przed słonym jedzeniem, naukowcy sami studzą emocje. Dlaczego? Ponieważ mają swoje ograniczenia – przeprowadzono je wyłącznie na szczurach. A to oznacza, że nie mamy pewności, czy wpływ soli na ludzki mózg byłby taki sam.

Co więcej, gryzoniom podawano naprawdę duże ilości soli, żeby wywołać efekt szybko i wyraźnie. W prawdziwym życiu jemy sól inaczej – mniej, ale za to regularnie. I właśnie ten długofalowy wpływ nadal pozostaje zagadką.

Odkrycia badaczy nadzieją dla medycyny

Mimo wszystko, odkrycia naukowców dają realną nadzieję osobom zmagającym się z problemami z pamięcią, czy innymi zaburzeniami funkcji poznawczych. Jeśli wpływ soli na mózg rzeczywiście jest tak silny, jak sugerują wyniki, to w przyszłości możemy doczekać się nowych terapii.

Nowe podejście nie tylko ograniczy negatywne skutki diety, ale też będzie chronić nasz mózg przed uszkodzeniami wynikającymi z codziennych nawyków żywieniowych. To otwiera drzwi do nowych sposobów walki z chorobami neurodegeneracyjnymi i być może daje mózgowi drugą szansę.

Demencja i inne deprywacje poznawcze

Zarówno w Polsce, jak i na świecie coraz więcej osób choruje na schorzenia, które wpływają na obniżenie zdolności poznawczych. Do nich zalicza się demencja, na którą w Polsce choruje około pół miliona ludzi. Poza tym sól w diecie sprzyja nadwadze, nowotworom żołądka, a także obciąża nerki.

Właśnie dlatego tak ważna jest zdrowa dieta. To dzięki niej ograniczysz czynniki zachorowania. Wystarczy, że zaczniesz od małych kroków. Pierwszym krokiem powinno być zmniejszenie soli w diecie.

Co jeść, aby czuć się lepiej? Sprawdź na kanale Holistic News na YouTube.

Jak ograniczyć sól w diecie?

Jak ograniczyć sól w diecie – naukowe wskazówki

Nadmierne spożycie soli zwiększa ryzyko nadciśnienia, chorób serca i udaru mózgu. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca, aby dorośli spożywali mniej niż 5 g soli dziennie. Oto praktyczne porady, które pomogą Ci zmniejszyć jej ilość w diecie:

  • Wybieraj produkty z niską zawartością soli – czytaj etykiety i wybieraj te, które mają mniej soli, zwłaszcza w przypadku przetworzonych produktów spożywczych. Źródło: WHO
  • Komponuj własne mieszanki przypraw – zamiast soli używaj ziół takich jak oregano, czosnek, bazylia, tymianek, rozmaryn, papryka czy pietruszka. Źródło: Harvard T.H. Chan School of Public Health
  • Dodawaj sól po ugotowaniu – doprawiaj na talerzu, a nie podczas gotowania, aby lepiej kontrolować jej ilość. Źródło: CDC
  • Unikaj gotowych produktów spożywczych – sery, wędliny i pieczywo często zawierają dużo soli. Źródło: WHO
  • Wybieraj świeże mięso i ryby – unikaj tych wędzonych czy solonych, które mają wyższą zawartość soli. Źródło: CDC
  • Ogranicz napoje gazowane i izotoniczne – mogą zawierać sól; zamiast nich wybieraj wodę. Źródło: WHO

Czy masz wśród bliskich kogoś, kto nie wie, jak ograniczyć sól? Podeślij mu te informacje.

Warto przeczytać: Nowa mapa smaku ujawnia sekrety cukru. To może zmienić naszą dietę


Black Friday & Cyber Monday

Black Friday przez cały listopad! -20% na cały koszyk z kodem: BLACK20
Do zobaczenia!
Księgarnia Holistic News

Opublikowano przez

Patrycja Krzeszowska

Dziennikarz


Absolwentka dziennikarstwa i komunikacji społecznej Uniwersytetu Rzeszowskiego. W mediach pracuje od 2019 roku. Współpracowała z redakcjami newsowymi oraz agencjami copywriterskimi. Ma ugruntowaną wiedzę psychologiczną, zwłaszcza z psychologii poznawczej. Interesuje się także tematami społecznymi. Specjalizuje się w odkryciach i badaniach naukowych, które mają bezpośredni wpływ na życie człowieka.

Chcesz być na bieżąco?

Zapisz się na naszą listę mailingową. Będziemy wysyłać Ci powiadomienia o nowych treściach w naszym serwisie i podcastach.
W każdej chwili możesz zrezygnować!

Nie udało się zapisać Twojej subskrypcji. Proszę spróbuj ponownie.
Twoja subskrypcja powiodła się.