Nauka
Kometa Lemmon zbliża się do Ziemi. Będzie widoczna gołym okiem
09 października 2025
Naukowcy z Wielkiej Brytanii i USA sprawdzili, co powoduje demencję u milionów osób na całym świecie. Najnowsze wyniki pokazują, że popularny napój, uznawany za zdrowy, w rzeczywistości może zwiększać ryzyko choroby nawet o 15 proc.
Jeszcze niedawno wiele osób wierzyło, że lampka wina dziennie wspiera zdrowie serca i mózgu. Najnowsze, szeroko zakrojone badania pokazują jednak, że to mit. Nawet niewielkie ilości napojów procentowych mogą niekorzystnie wpływać na pracę mózgu i układu krążenia. To odkrycie zmienia dotychczasowe spojrzenie na te trunki. Teraz naukowcy wskazują także, co może zwiększać ryzyko demencji.
Międzynarodowy zespół badaczy przeprowadził jedno z największych i najbardziej precyzyjnych badań genetycznych w historii. Objęto nim niemal 2,5 miliona osób w wieku 56– 72 lat, reprezentujących różne grupy etniczne – od europejskiej, przez latynoamerykańską, po afrykańską.
Ponad 90 procent uczestników przyznało się do spożywania alkoholu. Ochotnicy byli obserwowani przez 12 lat, co pozwoliło na wyjątkowo dokładne i długoterminowe śledzenie wpływu alkoholu na organizm.
Do analizy naukowcy wykorzystali tzw. randomizację Mendla — nowoczesną technikę genetyczną, która bada odziedziczone warianty genów, aby sprawdzić wpływ różnych czynników na zdrowie. Dzięki temu mogli wiarygodnie ocenić, jak wyglądała ekspozycja uczestników na napoje procentowe w ciągu całego życia, bez zakłóceń wynikających z pamięci, stylu życia czy innych czynników zewnętrznych.
Wyniki badania jasno pokazały, że ani wino, ani żaden inny alkohol nie pełnią żadnej funkcji ochronnej dla zdrowia. Wręcz przeciwnie – już 1–3 porcje alkoholu tygodniowo mogą zwiększać ryzyko rozwoju demencji nawet o 15 proc. Co ciekawe, u wielu osób, u których później zdiagnozowano chorobę, zaobserwowano stopniowe ograniczanie spożycia alkoholu na kilka lat przed pojawieniem się pierwszych objawów. Zjawisko to było szczególnie wyraźne u osób, które wcześniej przez dłuższy czas piły więcej i częściej. Dla jasności: to zjawisko odzwierciedla odwrotną przyczynowość — wczesne zmiany poznawcze mogą skłaniać do ograniczenia picia na lata przed diagnozą, a nie odwrotnie.
Choć badanie było bardzo wartościowe i przeprowadzone z dużą starannością, ma także pewne ograniczenia. Kluczowa metoda – tzw. randomizacja Mendla – opiera się na założeniach, których nie można w pełni potwierdzić w praktyce. Dodatkowo większość uczestników stanowili Europejczycy, co może utrudniać całkowite przeniesienie wyników na inne populacje.
Mimo pewnych ograniczeń, dodatkowe analizy potwierdziły najważniejsze wnioski z badania. Co istotne, praca naukowców wyróżnia się na tle wcześniejszych eksperymentów, bo obejmuje wszystkie typy demencji, a nie tylko wybrane. Dzięki temu powstał pełniejszy i bardziej wiarygodny obraz wpływu alkoholu na zdrowie mózgu.
Chcesz więcej naukowych ciekawostek? Znajdziesz je na naszym kanale na YouTubie.
Włączenie wszystkich chorób związanych z osłabieniem funkcji poznawczych to nie jedyna zaleta tego badania. Najważniejsze jest to, że zastosowana technika pokazała coś, czego inne metody nie potrafiły. Dlaczego?
Tradycyjne badania często są podatne na czynniki zakłócające wyniki – takie jak wykształcenie, dochody czy styl życia uczestników. Analiza genetyczna omija te pułapki, dzięki czemu daje znacznie bardziej rzetelny i przejrzysty obraz wpływu badanych czynników na zdrowie.
Badacze w swojej analizie stwierdzili, że już jedna lampka wina może wywoływać demencję. Indywidualne ryzyko zależy jednak od wielu czynników, takich jak: styl życia, ogólny stan zdrowia czy uwarunkowania genetyczne. Mimo to odkrycia naukowców jasno pokazują, że związek między alkoholem a zdrowiem mózgu jest prostszy, niż wcześniej przypuszczano – im mniej alkoholu, (a najlepiej wcale), tym lepiej dla funkcji poznawczych.
Warto przeczytać: Sensacja w neurologii. Ten zapach pomaga w walce z demencją
Do 31 października możesz skorzystać z darmowej dostawy paczkomatem.
Wpisz kod HNEWS0 finalizując zakupy w Księgarni Holistic News