Humanizm
Byle nie do okopu. Wielu mężczyzn nie chce bronić kraju
19 lutego 2025
Najnowsze badania pokazują, że ćwiczenia oddechowe jeszcze bardziej wpływają na kształtowanie pamięci i pracę mózgu niż dotychczas sądzono. Naukowcy sugerują, że zmiany w sposobie oddychania mogą pomóc w leczeniu chorób neurologicznych i psychicznych.
Oddychanie to odruch bezwarunkowy, na który na co dzień nie zwracamy uwagi. Jednak coraz więcej osób świadomie kontroluje swój oddech, wykorzystując go w medytacji czy terapii relaksacyjnej. Naukowcy z Uniwersytetu Medycznego Hyōgo w Japonii opublikowali badania, które rzucają nowe światło na związek między wymianą tlenową a funkcjonowaniem mózgu. Ich odkrycia sugerują, że ćwiczenia oddechowe mogą odegrać istotną rolę w leczeniu zaburzeń neurologicznych i psychicznych.
Oddychanie kontrolowane jest przez mózg, a dokładniej przez pień mózgu. To on reguluje tempo i głębokość oddechu w zależności od poziomu tlenu i dwutlenku węgla we krwi. Gdy poziom dwutlenku węgla wzrasta, pień mózgu wysyła sygnał do płuc, by przyspieszyły pracę. Kluczową rolę w tym procesie odgrywa skupisko neuronów zwane kompleksem Pre-Bötzingera. To właśnie ono generuje rytm oddechowy, wysyłając impulsy nerwowe do mięśni oddechowych – przepony i mięśni międzyżebrowych. Ten mechanizm działa automatycznie, ale może być modulowany przez inne części mózgu, na przykład w odpowiedzi na wysiłek fizyczny, stres czy emocje.
”Oddychanie jest podstawowym działaniem podtrzymującym życie u ssaków. Chociaż szczegóły funkcji oddechowej w stanach mózgu pozostają niejasne, nasze badania sugerują, że oddychanie może odgrywać ważną rolę podczas różnych stanów mózgu”– zaznaczył Nozomu Nakamura, który prowadził badania.
Przeczytaj także ten artykuł: Lubimy wracać do przeszłości. To pomaga podejmować decyzje
Nakamura i jego zespół postanowili dokładniej zbadać związek między oddychaniem a funkcjonowaniem mózgu. W tym celu przeprowadzili eksperymenty genetyczne na myszach, czasowo zatrzymując ich proces oddychania. Podczas tych przerw w oddychaniu naukowcy zaobserwowali znaczący spadek zdolności poznawczych – szczególnie w zadaniach związanych z rozpoznawaniem obiektów i tworzeniem nowych wspomnień.
Badania te pokazują, że oddychanie ma duży wpływ na działanie mózgu i procesy pamięciowe. Wskazują również, że nawet niewielkie zmiany we wzorcach oddechowych mogą wpływać na zdolność myślenia, koncentrację i ogólną wydajność poznawczą.
Eksperyment wykazał również, że przerwy w wymianie tlenu wpływały na funkcjonowanie hipokampa – struktury kluczowej dla pamięci krótko- i długotrwałej. To właśnie hipokamp odpowiada za przetwarzanie informacji i ich przechowywanie. Gdy naukowcy zatrzymywali oddychanie u myszy, ich zdolność do przypominania sobie wcześniej nabytych informacji ulegała wyraźnemu pogorszeniu.
Co ciekawe, nie tylko przerwy w oddychaniu miały wpływ na pamięć, ale także jego rytm. Badacze zauważyli, że nieregularne wzorce oddechowe poprawiały zdolności poznawcze myszy. Natomiast spowolnienie oddechu osłabiało ich pamięć i umiejętność przywoływania informacji.
Związek między oddychaniem a funkcjonowaniem mózgu nie jest dla naukowców nowością. Już od dawna wiadomo, że odpowiednie ćwiczenia oddechowe pomagają się wyciszyć i redukują poziom stresu. Jednak omawiane badania pokazują, że rola oddychania w procesach poznawczych jest znacznie większa, niż dotychczas sądzono.
Przeczytaj koniecznie też ten artykuł: Jedzenie truskawek zmniejsza ryzyko demencji. To wynik nowych badań
Naukowcy sugerują, że świadome modyfikowanie wzorców oddechowych może znaleźć zastosowanie w terapii chorób neurologicznych i psychicznych. Manipulacja rytmem oddychania mogłaby potencjalnie wpływać na aktywność hipokampa i innych struktur mózgowych, wspierając procesy pamięciowe oraz zdolność radzenia sobie ze stresem.
”Określenie szczegółowej roli oddychania i mechanizmów molekularnych w mózgu jest przedmiotem przyszłych badań mających na celu lepsze zrozumienie skutków tolerancji na stres. Sposób manipulacji oddechem oraz stosowanie odpowiednich technik oddechowych będą miały kluczowe znaczenie w leczeniu depresji i innych zaburzeń neuropsychiatrycznych” – podkreśla Nakamura.
To wyjątkowe badanie, opublikowane w Nature Communications, pokazuje ścisły związek między oddychaniem a funkcjonowaniem mózgu. Wyniki sugerują, że ćwiczenia oddechowe mogą nie tylko poprawiać zdolności poznawcze, ale także otwierać drogę do nowych metod leczenia zaburzeń neurologicznych i psychicznych. Podkreśla to ogromne znaczenie oddechu – zarówno dla zdrowia fizycznego, jak i psychicznego.
Polecamy: Nowe powody oparzeń słonecznych. Rewolucja w badaniach