Czym jest cisza? Badanie pokazało, że dla mózgu jest tym samym, czym dźwięk

„Dźwięk ciszy”, czyli „Sound of silence”, to zagadnienie filozoficzne, które stało się podstawą jednej z najbardziej znanych piosenek zespołu Simon and Garfunkel. Jest to również zagadnienie, które można badać pod kątem psychologicznym. W artykule opublikowanym w czasopiśmie „Proceedings of the National Academy of Sciences” naukowcy posłużyli się serią iluzji dźwiękowych, aby pokazać, że ludzie odbierają ciszę tak samo jak dźwięki. Badanie nie daje pełnego wglądu w to, jak nasze mózgi interpretują ciszę. Zbliża nas natomiast do poznania odpowiedzi na pytanie, czym jest cisza.

Czym jest cisza?

Rui Zhe Goh, jeden z naukowców biorących udział w badaniu zastanawia się, czy brak dźwięku, jest czymś, czego naprawdę doświadczamy, czy też cisza jest jedynie brakiem konkretnego doświadczenia.

Dr Chaz Firestone, kognitywista z Uniwersytetu Johna Hopkinsa i współautor badania, stwierdził, że jeśli cisza nie jest dźwiękiem, a mimo to jesteśmy w stanie jej słuchać, to umiejętność ta jest zdecydowanie czymś więcej niż tylko odbieraniem fal. Jednak samo pytanie, „czy potrafisz usłyszeć ciszę” jest trudne. Dlatego badacze zadają inne: czy nasz umysł traktuje ciszę tak samo jak dźwięki?

Zobacz też:

Ludzie słyszą bez słuchania

Osoby uczestniczące w badaniu przetestowano za pomocą serii iluzji dźwiękowych, które miały na celu zbadanie percepcji słuchowych. W pierwszym teście porównano pojedynczy dłuższy dźwięk z dwoma krótszymi. Czas trwania tych drugich był identyczny jak czas trwania dłuższego odgłosu. Jednak badani, słuchając ich, postrzegali pojedyncze brzmienie jako trwające dłużej.

Aby zastosować tę iluzję do ciszy, Goh i jego współpracownicy zastosowali odwrotną metodę testowania. Naukowcy użyli dźwięków z restauracji, ruchliwych rynków, pociągów lub placów zabaw i wkomponowali w nie krótkie pauzy, aby uczestnicy mogli je porównać. Badacze założyli, że jeśli ludzie postrzegają ciszę jako rodzaj dźwięku, to powinna ona podlegać tej samej iluzji. Zgodnie z tą hipotezą, jeden długi okres braku odgłosów powinien być postrzegany jako dłuższy niż suma dwóch krótszych pauz. Jeśli jednak ludzie postrzegają ciszę jako brak dźwięku, iluzja ta mogłaby nie występować.

W innych testach fragmenty ciszy były umieszczane w różnych kontekstach w celu wywołania większej liczby iluzji dźwiękowych. W każdym teście badani doświadczali tego samego złudzenia dłuższego okresu ciszy, tak jak wcześniej postrzegali dłuższy czas trwania dźwięku.

Gdy pierwszy raz to usłyszałem, pomyślałem: to działa”!

oznajmił Goh

Naukowiec sam przeprowadzał testy i wiedział, że okresy ciszy są dokładnie tej samej długości. Jednak nadal doświadczał złudzenia, że jedna pauza jest dłuższa niż dwie.

Iluzja ciszy

Firestone stwierdził, że iluzje były równie silne zarówno w przypadku ciszy, jak i dźwięków.

To nie jest tak, że w przypadku braku dźwięków iluzja jest mniej wyraźna. Efekt jest dokładnie taki sam dla obu zjawisk. Innymi słowy, ludzie reagują na ciszę w taki sam sposób, jak na dźwięki, nawet jeśli żadnych nie słyszą

Sami Yousif, kognitywista z Uniwersytetu Pensylwanii, zauważył, że byłoby łatwo odrzucić założenie, że cisza to dźwięk, który jest przecież falą oddziałującą na nasze mózgi. Brak jakiegokolwiek dźwięku wskazuje, że nic nie oddziałuje na nasz zmysł. Jednak to nie oznacza, że nie jesteśmy w stanie wykryć ciszy.

Naukowcy nie analizowali, w jaki sposób mózgi ludzi reagują na ciszę. Jednak Goh zasugerował, że istniejące badania potwierdzają koncepcję, że niektóre neurony i procesy neuronalne są zaangażowane w percepcję ciszy. Świadomość, że odbieramy ciszę, sprawia, że staje się ona bardziej zauważalna:

Cisza to prawdziwe doświadczenie

skonstatował Goh

Źródła:

1. Bethany Brookshire, „New York Times”, „Silence Is a ‘Sound’ You Hear, Study Suggests”, 2023

Może cię również zainteresować: