Nauka
Nie mogli zasnąć, więc sięgnęli po telefon. Tak zaczyna się uzależnienie.
12 października 2025
Naukowcy odkryli, że już w wieku siedmiu lat dzieci zaczynają unikać informacji, które mogą być niewygodne. To moment, w którym rodzi się efekt strusia.
Małe dzieci pytają o wszystko: dlaczego pada deszcz, skąd się biorą chmury, czy robaki mają oczy. Ale potem coś się zmienia. Nagle nie chcą wiedzieć, ile cukru jest w ich ulubionych cukierkach – ani co oznacza głośne słowo „rak” w rozmowie dorosłych.
W którym momencie dzieci przestają chcieć wiedzieć prawdę? Naukowcy z Chicago znaleźli ten moment. Jak wynika z ich badań: między piątym a dziesiątym rokiem życia ciekawość cichnie. Pięciolatki pytają o wszystko. Siedmiolatki zaczynają milczeć.
Naukowcy przetestowali pięć powodów, dla których świadomie wybieramy ignorancję. Jednym z eksperymentów był test z ulubionymi słodyczami. Dzieci pytano, czy chcą obejrzeć film o tym, dlaczego ich ulubione cukierki niszczą zęby.
„Odkryliśmy, że młodsze dzieci naprawdę chciały szukać informacji, podczas gdy starsze zaczęły wykazywać tendencje do ich unikania” – mówi Santhanagopalan, cytowana w komunikacie prasowym uczelni. „Na przykład nie chciały wiedzieć, dlaczego ich ulubione cukierki są dla nich złe, ale były całkowicie gotowe dowiedzieć się, dlaczego ich najmniej ulubione cukierki są złe”.
Najbardziej niepokojący był eksperyment z naklejkami. Dzieci wybierały między dwoma wiaderkami – jedno dawało im więcej naklejek, ale nie wiedziały, ile dostanie ich partner. Przed wyborem pytano, czy chcą się tego dowiedzieć. Starsze dzieci znacznie częściej odmawiały. Dzięki temu mogły wybrać opcję korzystną dla siebie bez poczucia winy. Badacze nazwali to moralnym polem manewru (ang. moral „wiggle room”)
„Moralne pole manewru, pozwala im wybrać egoistyczną nagrodę, jednocześnie utrzymując iluzję uczciwości” – tłumaczy Santhanagopalan. „Ta zasłona ignorancji pozwala działać we własnym interesie”.
Co się dzieje, gdy dziecko dziedziczy dług? Sprawdź na kanale Holistic News na YouTube:
Santhanagopalan przyznaje, że czasem unikanie negatywnych informacji ma sens. Informacje mogą przytłaczać i paraliżować. Ale zbyt intensywne stosowanie taktyki strusia w społeczeństwie pogłębia polaryzację polityczną i przyczynia się do tworzenia baniek informacyjnych.
Jej rada? Zastanów się, dlaczego czegoś unikasz. Może przedkładasz krótkoterminowy komfort nad długoterminowe korzyści? „Myślę, że warto nauczyć się tolerować, a nawet akceptować pewien poziom niepewności. To może pomóc nie wpaść w pułapkę unikania informacji” – mówi badaczka. A jeśli wszystko inne zawiedzie? Naśladuj dzieci: podążaj za swoją ciekawością. Nawet jeśli prowadzi cię ona prosto do niewygodnej prawdy. Teraz, gdy już wiesz, czym jest „efekt strusia”, powinno być to łatwiejsze.
Czego boją się młodzi ludzie? Sprawdź artykuł: Młodzi w strachu przed dorosłością. Dlaczego tak bardzo boją się żyć?
Do 31 października możesz skorzystać z darmowej dostawy paczkomatem.
Wpisz kod HNEWS0 finalizując zakupy w Księgarni Holistic News