Czym są nootropy i czy naprawdę poprawiają pracę mózgu?

Nootropy to żelki, gumy do żucia, tabletki i plastry na skórę można kupić online, w supermarketach, aptekach lub na stacjach benzynowych.

Polecamy: USA: medykalizacja dzieci. Eksperci alarmują przed wzrostem spożycia melatoniny

Czym są nootropy i jak działają?

Rumuński psycholog i chemik Cornelius E. Giurgea sformułował termin „nootropics” na początku lat 70. XX wieku. Opisywał on związki, które mogą poprawić pamięć i uczenie się. Termin ten pochodzi od greckich słów nӧos (myślenie) i tropein (przewodnik).

Nootropy mogą działać w mózgu na kilka sposobów:

• poprawiają transmisję sygnałów między komórkami nerwowymi,
• utrzymują zdrowie komórek nerwowych,
• pomagają w produkcji energii.

Niektóre nootropy mają właściwości przeciwutleniające i mogą zmniejszać uszkodzenia komórek nerwowych w mózgu, spowodowane nagromadzeniem wolnych rodników.

Najbardziej popularne nootropy

Istnieje kilka najbardziej popularnych nootropów. Większość z nich jest ogólnie znana, ale nie zawsze wiadomo, jakie mają funkcje.

Kofeina

Jednym z podstawowych nootropów jest kofeina. Nic dziwnego, że wiele osób zaczyna swój dzień od kawy, która stymuluje nasz układ nerwowy. Kofeina jest szybko wchłaniana do krwi i rozprowadzana w prawie wszystkich ludzkich tkankach, w tym mózgu, gdzie zwiększa naszą koncentrację, czas reakcji i nastrój, a my czujemy się, jakbyśmy mieli więcej energii.

Aby kofeina wywołała takie efekty, należy spożyć 32-300 miligramów w pojedynczej dawce. Odpowiada to około dwóm espresso (dla dawki 300 mg). Skąd więc tak szeroki zakres? Wariacje genetyczne w konkretnym genie (CYP1A2) mogą wpływać na szybkość metabolizowania kofeiny. Może to wyjaśniać, dlaczego niektórzy ludzie potrzebują więcej kofeiny niż inni, aby odczuć jakikolwiek efekt neurostymulujący.

Niestety, zbyt duża ilość kofeiny może prowadzić do objawów lękowych i ataków paniki, zaburzeń snu, halucynacji, zaburzeń jelitowych i problemów z sercem.

L-teanina

L-teanina występuje w postaci suplementu, gumy do żucia lub napoju. Jest to również najczęstszy aminokwas, który znajdziemy w zielonej herbacie. Spożywanie L-teaniny jako suplementu może zwiększyć produkcję fal alfa w mózgu, które są związane ze zwiększoną czujnością i postrzeganiem spokoju.

Jednak jej wpływ na funkcjonowanie poznawcze jest nadal niewyjaśniony. Różne badania, w tym te porównujące pojedynczą dawkę z dawką dzienną przez kilka tygodni i w różnych populacjach, wykazują różne wyniki.

Przyjmowanie L-teaniny z kofeiną jako suplementu poprawiło wydajność poznawczą i czujność w jednym z badań. Młodzi dorośli, którzy spożywali L-teaninę (97 mg) w połączeniu z kofeiną (40 mg), mogli dokładniej przełączać się między zadaniami po przyjęciu pojedynczej dawki i twierdzili, że byli bardziej czujni.

Ashwagandha

Ashwagandha to ekstrakt roślinny powszechnie stosowany w medycynie indyjskiej w celu poprawy pamięci i funkcji poznawczych.

W jednym z przeprowadzonych badań, 225-400 mg dziennie przez 30 dni poprawiło wydajność poznawczą u zdrowych mężczyzn. Odnotowano znaczącą poprawę w zakresie zdolności do przełączania się między zadaniami, pamięci wzrokowej, czasu reakcji na bodziec i funkcjonowania wykonawczego.

Podobne efekty obserwuje się u osób starszych z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi. Powinniśmy jednak ostrożnie podchodzić do wyników badań z wykorzystaniem ashwagandhy. Badania te są stosunkowo małe i obejmowały uczestników tylko przez krótki czas.

Kreatyna

Kreatyna jest związkiem organicznym biorącym udział w wytwarzaniu energii przez organizm i jest stosowana jako suplement sportowy. Jej długotrwałe przyjmowanie może również przynosić korzyści. W jednym z badań osoby po przejściu COVID-19 przyjmowały 4 g kreatyny dziennie przez sześć miesięcy. Po tym czasie stwierdziły, że były w stanie lepiej się skoncentrować i były mniej zmęczone. Kreatyna może zmniejszać stan zapalny mózgu i stres oksydacyjny, poprawiając wydajność poznawczą i zmniejszając zmęczenie.

Efekty uboczne suplementacji kreatyną są rzadko zgłaszane w badaniach. Obejmują one jednak przyrost masy ciała, zaburzenia żołądkowo-jelitowe oraz zmiany w wątrobie i nerkach.

Co teraz?

Istnieją dobre dowody na wzmacniające mózg działanie kofeiny i kreatyny. Wciąż jednak nie ma pewności co do skuteczności, optymalnej dawki i bezpieczeństwa większości innych nootropów. Dopóki nie będziemy mieli więcej dowodów, przed zażyciem nootropów należy skonsultować się z lekarzem.

Codzienne picie kawy raczej nie zaszkodzi. Dzięki Bogu, ponieważ dla niektórych osób to wręcz magiczny eliksir.

Polecamy: Niesamowite tajniki umysłu. Oto powody, dlaczego czasem z nim przegrywamy