Nadchodzi noc spadających gwiazd. Kiedy i jak oglądać Orionidy

Rój meteorów Orionidów dostarczy nocnych wrażeń

Orionidy to jedno z najbardziej spektakularnych zjawisk na nocnym niebie – a ich kulminacja jest tuż przed nami. Powstają z odłamków komety Halleya, które można obserwować od 2 października do 7 listopada, ale najwięcej będzie się działo w nocy z 21 na 22 października.

Wtedy niebo dosłownie się rozświetli. Kosmiczny pył wpadający w atmosferę tworzy widowisko, które trwa dość krótko, ale robi ogromne wrażenie. Warto spojrzeć w górę – takie rzeczy nie zdarzają się codziennie.

Kometa Halleya jest jedną z najpopularniejszych komet czasowych, która powraca w okolice Słońca co ok. 76 lat. Wtedy też podczas przelotu pozostawia po sobie strumień lodu i skał. Pozostałości te reagują z ziemską atmosferą i tworzą prawdziwy rój meteorów Orionidów.

Tego o deszczu meteorów Orionidów mogłeś nie wiedzieć

• pierwsze informacje o deszczu meteorów Orionidów w historii światowej astronomii pochodzą z chińskich kronik;
• w Europie Orionidy stały się znane dopiero w XIX wieku. To właśnie wtedy rozsławił je brytyjski astronom Alexander Stewart Herscher;
• największa aktywność tego zjawiska przypadała na lata 1993, 1995, 2006 i 2007. Pomimo tego to 2006 rok zapamiętano jako najlepszy, kiedy to pojawiło się najwięcej jasnych bolidów;
• kometa Halleya odpowiada nie tylko za rój Orionidów – do niej należy także rój Eta Akwarydów.

Zaskakujące? Nic dziwnego, że każdy chce zobaczyć to zjawisko. Jeśli i Ty należysz do tego grona – nie przegap szansy. Kolejna będzie dopiero za rok. Jeszcze rzadziej pokazuje się sama kometa. Ostatni raz widziano ją w 1986 roku – wróci, ale dopiero w 2061.

Jak obserwować Orionidy w 2025 roku

Jeśli chcesz zobaczyć deszcz meteorów Orionidy, przygotuj się na wyjątkową noc. Najlepszy moment na obserwacje nadejdzie z 21 na 22 października, a prawdziwy kosmiczny spektakl rozpocznie się około godziny 2:00 nad ranem. Warto wyjść wcześniej – już około północy – aby dać oczom czas na przyzwyczajenie się do ciemności i znaleźć idealny punkt obserwacyjny.

Wybierz miejsce z dala od miejskich świateł i smogu świetlnego – każda latarnia czy oświetlony budynek zmniejsza szansę na dobre widoki. Najlepiej sprawdzi się polana, łąka, otwarty teren lub skraj lasu.

W którą część nieba warto patrzeć

Kiedy znajdziesz już wygodne miejsce i wzrok przyzwyczai się do ciemności, spójrz w stronę nieba, gdzie świeci charakterystyczny gwiazdozbiór Oriona – łatwo go rozpoznasz po trzech jasnych gwiazdach ustawionych w jednej linii (tzw. Pas Oriona).

To właśnie tam będzie widać najwięcej meteorów. Jeśli chcesz jeszcze lepiej trafić, poszukaj pomarańczowo świecącej gwiazdy Betelgeza – to dobry punkt orientacyjny. Jeśli nie uda Ci się jednak znaleźć tego punktu na niebie, nie przejmuj się. Deszcz meteorów Orionidów będzie tak intensywny i spektakularny, że dostrzeżesz go z każdego punktu na niebie. 

Im dłużej będziesz patrzeć w niebo, tym więcej meteorów zobaczysz. W szczycie aktywności Orionidów można wypatrzeć nawet 20–25 zjawisk w ciągu godziny – i to gołym okiem, bez teleskopu. Mimo to, dla lepszych wrażeń, zalecamy skorzystać z lornetki.

Znasz kogoś, kogo interesuje obserwacja Orionidów w 2025 roku? Podziel się z nim tymi wskazówkami.

Tajemnice Orionidów – 5 rzeczy, które mogą Cię zaskoczyć

• Dlaczego Orionidy bywają zielone i zostawiają „dymki” na niebie?
  To jedne z najszybszych meteorów (ok. 66 km/s), często tworzą persisting trains — świecące smugi po zgaśnięciu bolidu, których blask napędzają reakcje sodu (Na) i tlenku żelaza (FeO) w wysokiej atmosferze. Zjawisko potrafi wisieć kilkadziesiąt sekund, a nawet minuty.
• Dlaczego w 2025 w Polsce będzie je tak dobrze widać?
  Bo trafia się nów Księżyca podczas maksimum roju – absolutna rzadkość. Zero księżycowego blasku = maksymalna widoczność nawet słabszych meteorów.
• Czy naprawdę można je… usłyszeć?!
  Tak, choć nie uchem. Orionidy zostawiają w atmosferze smugi zjonizowanego gazu, które potrafią odbijać fale radiowe. Z pomocą radiowego odbiornika krótkofalowego można „podsłuchać” meteory jako delikatne kosmiczne trzaski i piski.
• Czy Orionidy mają swoją legendę?
  Tak – według dawnej chińskiej kroniki z IX wieku to „łzy smoka z nieba”, które pojawiają się, gdy niebo będzie świadkiem czegoś ważnego. W Europie uważano je za „ogniste strzały Oriona-myśliwego”.
• Bonus dla łowców meteorów: co jeszcze może „wejść” w kadr tej nocy?
  Oprócz Orionidów aktywne są też Południowe Taurydy — z ciemnym, „nowiowym” niebem masz szansę trafić na spektakularny, powolny „kamyczek” między szybkimi Orionidami

Chcesz więcej ciekawostek astronomicznych? Zajrzyj na nasz kanał na YouTube.

Warto przeczytać: Tajemnica Księżyca rozwiązana po latach. Pomogły… meteory

Nowy numer kwartalnika Holistic News — nowa promocja!

Do 31 października możesz skorzystać z darmowej dostawy paczkomatem.
Wpisz kod HNEWS0 finalizując zakupy w Księgarni Holistic News