Całowano się już 20 mln lat temu. Jak narodził się ten gest?

Kiedy pocałowano się pierwszy raz? Nauka zna odpowiedź

Całowanie wydaje się gestem tak oczywistym, że niemal o nim nie myślimy — szybkim, czułym i kojarzonym przede wszystkim z intymnością. A jednak jego historia jest znacznie starsza i bogatsza, niż mogłoby się wydawać.

Najnowsze badania dr Matildy Brindle z Uniwersytetu Oksfordzkiego pokazują, że korzenie pocałunku sięgają głęboko w historię ewolucji. Co więcej, całowali się nie tylko ludzie i współczesne gatunki małp. Wszystko wskazuje na to, że robili to również neandertalczycy.

Dlaczego się całujemy? Historia gestu sięga daleko

W badaniu opublikowanym w Evolution and Human Behavior dr Matilda Brindle zwraca uwagę, że współcześnie całowanie występuje nie tylko u ludzi, lecz także u szympansów i bonobo. A skoro my i inne naczelne mamy wspólnego przodka, wiele wskazuje na to, że zwyczaj ten odziedziczyliśmy właśnie po nim.

A co to właściwie jest: pocałunek?

Co ważne, naukowcy najpierw musieli ustalić, co w ogóle uznać za pocałunek. Przyjęli więc prostą definicję: to spokojny kontakt usta–usta z ruchem warg, bez przekazywania jedzenia. Brzmi prosto, ale dalsze ustalenia wcale takie nie były. Bez szczątków wspólnego przodka ludzi i małp nie dało się sprawdzić tego zachowania bezpośrednio — materiały takiego gatunku po prostu się nie zachowały.

Badacze z Wielkiej Brytanii sięgnęli więc po modele matematyczne, które pozwalają odtwarzać dawne zachowania na podstawie danych o współczesnych naczelnych. I to właśnie te analizy wskazały, że pierwsze pocałunki mogły pojawić się u naszych odległych przodków już między 21,5 a 16,9 milionów lat temu.

Historia pocałunku. Robimy to od milionów lat

Z ustaleń badaczy wynika, że u ludzi, szympans i goryl zwyczaj całowania najprawdopodobniej został odziedziczony po wspólnym przodku. Zupełnie inaczej wygląda to u makaków czy pawianów — w tych grupach jedne gatunki się całują, inne wcale. To ważna wskazówka: w ich przypadku taki gest mógł pojawić się niezależnie, jako osobny etap ewolucji zachowań społecznych.

I właśnie tu zaczyna się robić naprawdę ciekawie.

Co za mezalians: homo sapiens dał całusa neandertalczykowi

Naukowcy wskazują, że całowanie mogło pojawić się również u neandertalczyków. Mało tego: przedstawiciele tego gatunku i dawni Homo sapiens prawdopodobnie całowali się ze sobą.

Już od jakiegoś czasu wiedzieliśmy, że między tymi dwoma gatunkami dochodziło do intymnych kontaktów. Szacuje się, że od 2 do 6 proc. naszego DNA pochodzi właśnie od neandertalczyków. Jeżeli faktycznie tak bliskie kontakty między Homo sapiens a Homo neanderthalensis miały miejsce, nie możemy wykluczyć, że się ze sobą całowali. Teorię tę potwierdza odnalezienie pozostałości takich samych mikroorganizmów w jamie ustnej obu gatunków.

Dlaczego się całujemy? Rytuały godowe i społeczność

Skoro już wiemy kto i od jak dawna się całuje, pozostaje jeszcze pytanie: dlaczego się całujemy? Z ewolucyjnego punktu widzenia zachowanie to wydaje się wręcz szkodliwe, bo niesie ryzyko przenoszenia chorób. Dlaczego więc przetrwało ponad 21 milionów lat?

Jedna z teorii głosi, że pocałunki pozwalają wyczuć chemiczne sygnały dotyczące zdrowia, kompatybilności immunologicznej czy nawet stanu hormonalnego potencjalnego partnera. Inna wskazuje na funkcję społeczną, podobną do iskania u małp. Według innych hipotez mogła być powiązana z karmieniem potomstwa – matki przekazywały dzieciom wstępnie rozdrobnione w ustach jedzenie. Potem zmieniło się to w intymny rytuał społeczny, już bez pokarmu.

Ewolucyjna opowieść o czułości

Pocałunek, dzisiaj kojarzony z intymną relacją w związku lub rodzinie, niesie za sobą ślady milionów lat ewolucji i złożonych relacji społecznych. Ten gest, wiązany z wyższymi ludzkimi uczuciami i naszymi zdolnościami do tworzenia rozbudowanych społeczności, łączy człowieka z jego dalekimi przodkami oraz nieco bardziej prymitywnymi krewnymi.

Dr Brindle podkreśla, że właśnie dlatego warto badać historię i genezę pocałunków. Zwyczaj ten łączy nas z innymi gatunkami ssaków naczelnych i jako taki łącznik może dostarczać cennych informacji na temat ewolucji człowieka.

Więcej o intymnych relacjach i nie tylko znajdziesz na kanale Holistic News na YouTube:

Chcesz wiedzieć więcej o ludzkiej ewolucji? Sprawdź artykuł: Ewolucja człowieka nagle przyspieszyła. Klucz tkwi w naszej czaszce

Black Friday & Cyber Monday

Black Friday przez cały listopad! -20% na cały koszyk z kodem: BLACK20
Do zobaczenia!
Księgarnia Holistic News