Co naprawdę skłania do płacenia podatków? Nie chodzi o pieniądze

Płacić czy nie płacić? Nowe badanie z Chin ujawnia zaskakującą prawdę. To nie wysokość podatków decyduje o ich ściągalności, a transparentność władzy. Jak walka z korupcją przekona miliony obywateli do dobrowolnego płacenia danin?

Jak zmobilizować obywateli do dobrowolnego płacenia podatków?

Chiński rząd coraz bardziej potrzebuje, aby ich obywatele płacili podatki, które mogą wzbogacić kraj. Jak zauważa liderka badania, prof. Lily L. Tsai, żaden rząd nie jest w stanie kontrolować każdego obywatela. Dodała też, że politycy muszą zmobilizować Chińczyków, aby ci dobrowolnie płacili podatki.

„Jako rząd musisz polegać na tym, że będą dobrowolnie przestrzegać praw, polityk i regulacji, które zostały wprowadzone” – wyjaśnia w artykule Lily L. Tsai, profesor nauk politycznych na Massachusetts Institute of Technology (MIT) i dyrektor oraz założyciel MIT Governance Lab.

Autorzy badania sprawdzili, jak rząd mógłby przekonać swoich obywateli do płacenia podatków od nieruchomości. Taki podatek wprowadzono w dwóch miastach: Szanghaju i Chongqing. Naukowcy przeprowadzili eksperyment, w którym postawili wstępną tezę. Głosi ona, że obywatele są bardziej skłonni przestrzegać przepisów podatkowych, kiedy czują, że otrzymują coś w zamian od rządu. Dotyczyło to np. karania urzędników, którzy są skorumpowani lub efekty ich pracy nie są zadowalające.

„Analizujemy dwa wymiary dobrego rządzenia, które rząd może podtrzymywać: reagowanie rządu na żądania obywateli w kształtowaniu polityki oraz pociąganie skorumpowanych urzędników do odpowiedzialności. Aby ocenić ich wpływ na preferencje dotyczące podatku od nieruchomości i zachowania związane z przestrzeganiem przepisów w miejskich Chinach, przeprowadziliśmy eksperyment z wyborem skojarzeniowym oraz eksperyment laboratoryjny w terenie” – czytamy w opracowaniu wyników badań.

Podatki w Chinach narzędziem do walki z korupcją

W pierwszej części analizy ochotnicy mówili, jakie mają zdanie na temat różnych hipotetycznych sposobów ustalania i pobierania podatku od nieruchomości. Wyniki sugerowały, że uczestnicy chcieli, by rząd:

  • wziął odpowiedzialność za potrzeby obywateli,
  • rozliczał skorumpowanych urzędników,
  • zaangażował Chińczyków do decydowania o przeznaczeniu podatków,
  • nakładał kary za niepłacenie podatków,
  • poparł zwolnienie podatkowe dla pierwszych mieszkań.

Co ciekawe dla badaczy, społeczeństwo udzieliło podobnego poparcia polityce rządu odpowiedzialnego i otwartego na jego postulaty, jak polityce skupionej na korzyściach ekonomicznych.

W drugim etapie badania naukowcy rekrutowali ludzi do eksperymentu laboratoryjnego w Szanghaju. Uczestnicy grali w grę na iPadzie, w której wielokrotnie stawali przed wyborem: zapłacić podatek, czy nie. Na końcu gry otrzymywali prawdziwe pieniądze.

Następnie losowo podzielono respondentów na różne grupy. W jednej z nich ochotnicy wyrazili swoją wolę co do tego, jak wykorzystano ich dochody z podatku od nieruchomości. Niektórym autorzy eksperymentu powiedzieli, że rząd uwzględnił ich opinie. Podczas gdy innym powiedziano, że ich preferencji nie uwzględniono.

W innej grupie respondenci eksperymentu dowiedzieli się, że skorumpowany urzędnik ukradł pieniądze z podatku od nieruchomości. Niektórzy usłyszeli zaś, że złapano i ukarano pracownika administracji publicznej. Podczas gdy innych poinformowano, że nie poniósł on żadnych konsekwencji kradzieży.

Chcesz więcej naukowych ciekawostek? Zajrzyj na nasz kanał na YouTube.

Wyniki eksperymentu kluczem do mobilizacji Chińczyków

Badacze zmierzyli, czy gotowość graczy do płacenia podatków od nieruchomości zmieniła się po otrzymaniu nowych informacji. Odkryli, że gotowość ochotników, którzy dowiedzieli się, że rząd spełnia ich potrzeby, nie zmieniła się znacząco. Gracze, którzy dowiedzieli się, że rząd karał skorumpowanych urzędników, z kolei częściej płacili podatki od nieruchomości.

„Ten pierwszy ujawnia, że zarówno chęć współpracy, jak i odpowiedzialność mają pozytywny wpływ na preferencje dotyczące polityki podatku od nieruchomości; jednak wyniki tego drugiego dostarczają mocnych dowodów na to, że odgórne instytucje rozliczalności mają większy wpływ na kształtowanie zachowań związanych z przestrzeganiem przepisów podatkowych” – czytamy w badaniu.

„Było niesamowicie zobaczyć, że ludzie bardzo przejmują się tym, czy władze wyższego szczebla dbają o to, żeby pieniądze z podatków nie były marnowane przez korupcję” – dodaje prof. L.Tsai cytowana przez portal News.mit.edu.

Ważny temat: Chiński dron wygląda jak komar. Może siadać na dłoni i szpiegować

Opublikowano przez

Patrycja Krzeszowska

Dziennikarz


Absolwentka dziennikarstwa i komunikacji społecznej Uniwersytetu Rzeszowskiego. W mediach pracuje od 2019 roku. Współpracowała z redakcjami newsowymi oraz agencjami copywriterskimi. Ma ugruntowaną wiedzę psychologiczną, zwłaszcza z psychologii poznawczej. Interesuje się także tematami społecznymi. Specjalizuje się w odkryciach i badaniach naukowych, które mają bezpośredni wpływ na życie człowieka.

Chcesz być na bieżąco?

Zapisz się na naszą listę mailingową. Będziemy wysyłać Ci powiadomienia o nowych treściach w naszym serwisie i podcastach.
W każdej chwili możesz zrezygnować!

Nie udało się zapisać Twojej subskrypcji. Proszę spróbuj ponownie.
Twoja subskrypcja powiodła się.