Emisje metanu z lodów zagrażają Ziemi. Błędne koło ocieplenia klimatu

Jak emisja metanu wpływ na globalne ocieplenie?

Dlaczego emisje metanu wpływają na klimat na Ziemi? Otóż, cząsteczki gazu działają jak koc otulający Ziemię, zatrzymując ciepło w atmosferze. Gdy Słońce ogrzewa planetę, ciepło unosi się w górę i próbuje uciec w kosmos, ale cząsteczki metanu zatrzymują jego część, odbijając ją z powrotem na powierzchnię. W efekcie temperatura na Ziemi rośnie. Pod tym względem metan jest znacznie silniejszym gazem cieplarnianym niż dwutlenek węgla, choć jego cząsteczki pozostają w atmosferze krócej.

Niestety w ostatnim czasie mamy do czynienia ze swego rodzaju spiralą emisji metanu. Topniejące lodowce stały się nieoczekiwanym źródłem metanu. Naukowcy odkryli, że lód działał jak naturalny korek, zatrzymując gaz uwięziony w ziemi przez tysiące lat. Teraz, gdy lodowce się cofają, metan zaczyna się uwalniać do atmosfery. To nowe źródło emisji, o którym wcześniej nie wiedzieliśmy, może przyczynić się do jeszcze szybszego wzrostu temperatur na Ziemi.

Zaskakująco wysokie stężenie metanu w wodzie z topniejących lodowców

Badania przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu w Cambridge, opublikowane w lutym 2025 roku na łamach czasopisma Biogeosciences, dostarczyły dowodów na to zjawisko. Naukowcy natknęli się na nie, analizując wodę pochodzącą z topniejących lodowców. Dzięki specjalistycznej analizie ustalili, że uwalniany metan ma geologiczne pochodzenie – był uwięziony pod lodem przez tysiące lat.

Główne badania prowadziła Gabrielle E. Kleber, która wraz z zespołem wykorzystała analizę izotopową wody do określenia, czy metan pochodzi z procesów geologicznych.

„Spodziewaliśmy się znaleźć śladowe ilości metanu w wodzie lodowcowej, ale stężenia, które zmierzyliśmy, były zaskakująco wysokie” – przyznała Kleber w rozmowie z portalem Daily Galaxy.

Odkrycie to sugeruje, że lodowce działają jak naturalne pokrywy, które przez tysiące lat zatrzymywały metan w ziemi. Teraz gdy lód topnieje, gaz uwalnia się w dużych ilościach. Naukowcy podkreślają, że emisja metanu z lodowców powinny być uwzględniane w prognozach klimatycznych, ponieważ ich wpływ na globalne ocieplenie może być większy, niż dotychczas zakładano.

Polecamy: Emisje gazów cieplarnianych spowodowane wojną pod lupą ekologów

Metan z lodowców może uwalniać się gwałtownie

W uwalnianiu metanu kluczową rolę odgrywa woda z topniejących lodowców. Wraz z ociepleniem klimatu woda wnika w szczeliny i kanały skalne, wypłukując gaz uwięziony w podłożu.

„Nasza analiza izotopowa wykazała, że metan ten ma pochodzenie geologiczne i jest uwalniany, gdy lodowiec cofa się, a woda lodowcowa przepływa przez szczeliny w skale” – wyjaśnia Kleber.

Co więcej, proces ten nie ogranicza się do stopniowego wycieku metanu. Naukowcy odkryli, że w pewnych warunkach dochodzi do gwałtownych, skoncentrowanych emisji gazu. Oznacza to, że metan może przedostawać się do atmosfery znacznie szybciej, niż wcześniej zakładano.

Czy emisje metanu przyspieszą zmiany klimatu?

Odkrycie to budzi niepokój, ponieważ lodowce na całym świecie topnieją w rekordowym tempie. Im szybciej się cofają, tym więcej gazów cieplarnianych przedostaje się do atmosfery. Jeśli ten proces będzie przyspieszał, emisje metanu mogą znacznie wzrosnąć w nadchodzących dekadach, dodatkowo napędzając zmiany klimatyczne.

Większość osób, gdy słyszy o gazach cieplarnianych, myśli o dwutlenku węgla. To on jest najczęściej kojarzony z globalnym ociepleniem. Tymczasem metan ma znacznie silniejsze działanie. Zatrzymuje ciepło w atmosferze nawet 80 razy skuteczniej niż CO₂, zwłaszcza w pierwszych latach po uwolnieniu. Oznacza to, że nawet jego niewielkie ilości mogą mocno przyspieszyć ocieplenie klimatu.

„Metan jest znacznie silniejszym gazem cieplarnianym niż dwutlenek węgla. Nawet jeśli emisje te mają charakter sezonowy, mogą się sumować w miarę cofania się kolejnych lodowców” – ostrzega zespół badawczy.

Dlaczego to problem?

Metan nie utrzymuje się w atmosferze tak długo jak dwutlenek węgla – znika po kilkunastu latach. Jednak przez ten czas potrafi znacznie podnieść temperaturę, przyspieszając topnienie lodowców i nasilając ekstremalne zjawiska pogodowe. Tworzy to błędne koło – im cieplej, tym więcej metanu przedostaje się do atmosfery, co dodatkowo zwiększa ocieplenie klimatu.

To odkrycie zmienia nasze rozumienie roli lodowców w emisji metanu. Dotychczas naukowcy koncentrowali się głównie na emisjach wynikających z topnienia wiecznej zmarzliny i działalności człowieka. Teraz okazuje się, że lodowce również mogą uwalniać ogromne ilości metanu. Może to oznaczać, że wcześniejsze prognozy klimatyczne były zbyt optymistyczne, a tempo zmian klimatu będzie jeszcze szybsze, niż przewidywano.

Polecamy: Wpływ El Niño na prognozy pogody. Nowy krok w badaniach

Uważasz, że poruszamy ciekawe tematy?

Sprawdź, czego możesz spodziewać się w trakcie spotkania z nami na żywo. Już 5 kwietnia w Bielsku-Białej kolejna edycja konferencji Holistic Talk.

Organizowane przez redakcję Holistic News wydarzenie to możliwość wysłuchania wystąpień ze sceny. Mówcami edycji 2025 roku będą m.in.: dr Monika Wasilewska (psycholog), dr Tomasz Witkowski (psycholog), Marcin Możdżonek (sportowiec i myśliwy), Jacek Piekara (pisarz) i wielu innych. Pełny program znajdziesz TUTAJ.

Tylko do 20 marca bilety w wyjątkowej cenie 129 zł. Z kodem: HNHT2 czytelnicy Holistic News otrzymują dodatkowo 33% zniżki od aktualnej ceny.

Do zobaczenia w Cavatina Hall w Bielsku-Białej!
Redakcja Holistic News