Humanizm
Spór o eutanazję w Anglii. Co teraz zrobią brytyjscy Lordowie?
26 czerwca 2025
Erytrytol to jeden z najpopularniejszych zamienników cukru. Można go znaleźć w wielu produktach dla diabetyków i osób na diecie. Choć uchodzi za bezpieczny, nowe badania pokazują, że może negatywnie wpływać na komórki naczyń krwionośnych mózgu.
Przez lata erytrytol cieszył się dobrą opinią. Był promowany jako zdrowa alternatywa dla cukru. Znajdziemy go w batonach proteinowych, napojach typu zero, bezcukrowych gumach do żucia i produktach dla osób z cukrzycą. Jego popularność nie powinna dziwić. Zawiera tylko ułamek kalorii, co zwykły cukier, nie podnosi poziomu glukozy we krwi i ma słodki smak. To sprawiło, że w ciągu ostatniej dekady stał się wszechobecny w produktach „fit”. Jednak nie wszystko, co powszechnie uchodzi za zdrowe, w rzeczywistości takie jest. Naukowcy z Uniwersytetu Kolorado postanowili sprawdzić, jak erytrytol a zdrowie mózgu mają się do siebie.
Polecamy: Jak Twój wiek biologiczny wpływa na ryzyko demencji i udaru mózgu
Zespół badawczy przeprowadził testy na ludzkich komórkach śródbłonka mikronaczyniowego mózgu. To cienka warstwa komórek, która wyściela wnętrze najmniejszych naczyń krwionośnych, tzw. naczyń włosowatych. Odpowiadają one za prawidłowy przepływ krwi i dobrą kondycję układu naczyniowego mózgu. W eksperymencie komórki poddano działaniu erytrytolu w ilości odpowiadającej jednej porcji popularnego napoju zawierającego ten słodzik.
Efekty były zaskakujące. Po pierwsze, komórki zaczęły silnie reagować stresem oksydacyjnym. Jest to stan, w którym organizm nie radzi sobie z nadmiarem szkodliwych cząsteczek, czyli wolnych rodników. Ich poziom wzrósł aż o 75 proc. w porównaniu do komórek z grupy kontrolnej. Komórki próbowały się bronić, zwiększając produkcję enzymów ochronnych, takich jak dysmutaza ponadtlenkowa i katalaza. Powyższe reakcje mogą wskazywać, że erytrytol a zdrowie mózgu to powiązanie, które wymaga większej uwagi.
Choć organizm próbował reagować, pojawiły się również inne niepokojące zjawiska. Produkcja tlenku azotu, związku odpowiedzialnego za rozszerzanie naczyń krwionośnych, spadła aż o 20 proc. Co gorsza, aktywność enzymu, który odpowiada za jego produkcję, została wyraźnie ograniczona.
„To sygnał, że coś zakłóca naturalną równowagę w naczyniach krwionośnych mózgu” – zauważają autorzy badania cytowani przez portal Medical Xpress.
W kontekście powiązania erytrytolu ze zdrowiem mózgu jest to bardzo istotny sygnał ostrzegawczy.
Wpływ erytrytolu na komórki mózgowe nie kończy się jednak na stresie oksydacyjnym. Badacze odkryli, że słodzik osłabia zdolność komórek do wydzielania t-PA. To substancja odpowiedzialna za rozpuszczanie zakrzepów. A to z kolei może zwiększać ryzyko tworzenia się skrzepów w naczyniach mózgu. Takie zakrzepy są bardzo niebezpieczne, ponieważ mogą prowadzić do udaru, który zagraża życiu lub powoduje trwałe uszkodzenia, takie jak paraliż, problemy z mówieniem, czy pamięcią.
Warto dodać, że już wcześniejsze badania pokazały, że osoby z wysokim stężeniem erytrytolu we krwi częściej zapadają na zawały i udary mózgu. Efekt ten zaobserwowano zarówno w USA, jak i w Europie i to niezależnie od wieku, palenia papierosów czy innych czynników ryzyka. Widać więc, że erytrytol a zdrowie mózgu to zależność, którą trzeba traktować poważnie.
Nie oznacza to jednak, że trzeba natychmiast wyrzucić z kuchni wszystkie produkty z erytrytolem. Trzeba pamiętać, że eksperyment został przeprowadzony w warunkach laboratoryjnych, a nie na organizmie człowieka.
Z drugiej strony nie są to pierwsze doniesienia, że słodzik ten może mieć więcej skutków ubocznych, niż wcześniej sądzono. Dlatego naukowcy apelują o dalsze badania, żeby dokładniej zrozumieć, jak erytrytol a zdrowie mózgu są ze sobą powiązane.
Na razie najrozsądniejsze jest zachowanie umiaru. Jeśli używasz erytrytolu okazjonalnie, nie musisz się martwić. Ale jeśli znajduje się on w Twojej diecie codziennie, warto śledzić dalsze badania. Erytrytol a zdrowie mózgu to temat, który z pewnością jeszcze nieraz pojawi się w badaniach.
Polecamy: Nowa mapa smaku ujawnia sekrety cukru. To może zmienić naszą dietę