Serce ma swój „mózg”. Naukowcy badają jego rolę i funkcje

Niezależny sterownik serca

Co odpowiada za funkcje serca, w tym jego rytmiczne bicie? Intuicyjnie można by sądzić, że kontroluje je mózg. Jednak badania wykazały, że serce posiada własny „mini-mózg” – niezależny „sterownik”, który działa autonomicznie. Do takich wniosków doszli naukowcy z Instytutu Karolinska i Uniwersytetu Stanowego Kolumbii.

Dzięki temu odkryciu badacze mają szansę lepiej zrozumieć mechanizmy stojące za chorobami serca i opracować nowe metody ich leczenia. Planują oni szczegółowo zbadać, jak sercowy układ nerwowy współpracuje z mózgiem w różnych sytuacjach. Na przykład podczas wysiłku, w warunkach stresu czy w przebiegu chorób. Takie badania mogą otworzyć drzwi do nowych możliwości terapeutycznych.

Dotychczas uważano, że to mózg w pełni kontroluje pracę serca, przesyłając odpowiednie sygnały. Chociaż wiadomo było, że serce posiada własny układ nerwowy, sądzono, że jest on prostą strukturą, służącą jedynie do odbierania informacji. Nowe odkrycia pokazują jednak, że wewnętrzny układ nerwowy serca jest znacznie bardziej złożony i odgrywa kluczową rolę w regulacji jego pracy.

„Ten 'mały mózg’ odgrywa ważną rolę w regulowaniu rytmu serca, działając w sposób podobny do mózgu, który kontroluje procesy rytmiczne, takie jak oddychanie czy ruch” – wyjaśnia Konstantinos Ampatzis, naukowiec z Karolinska Institutet, kierujący badaniami.

Polecamy: Dziecko potrzebuje czułości. Jej brak ma tragiczne konsekwencje

Nowe funkcje serca

Naukowcy odkryli w sercu różne typy neuronów, w tym niewielką grupę pełniącą funkcję naturalnego rozrusznika. To przełomowe odkrycie rzuca nowe światło na mechanizmy kontroli rytmu serca i może mieć istotne znaczenie dla medycyny.

„Byliśmy zdumieni, odkrywając, jak skomplikowany jest wewnętrzny układ nerwowy serca. Głębsze poznanie tego systemu może przyczynić się do lepszego zrozumienia chorób serca. Może także pomóc w opracowaniu nowych metod leczenia, w tym arytmii” – dodaje Ampatzis.

Choroby serca, w tym arytmia, stanowią poważne wyzwanie. W Polsce cierpi na nią około 700 tysięcy osób, a prognozy wskazują, że do 2050 roku liczba ta może wzrosnąć nawet do 2 milionów.

Badania nad układem nerwowym serca przeprowadzono na modelu zwierzęcym, wykorzystując rybę danio pręgowane, której serce wykazuje duże podobieństwo do ludzkiego. Uczeni stworzyli mapę rozmieszczenia neuronów w sercu, stosując zaawansowane techniki, takie jak sekwencjonowanie RNA.

„Kontynuujemy badania nad interakcją między sercowym 'mini-mózgiem’ a głównym mózgiem, analizując, jak zakłócenia w tej sieci wpływają na pracę serca w warunkach stresu, wysiłku czy choroby. Dzięki temu mamy nadzieję na opracowanie nowych strategii terapeutycznych” – podkreśla Ampatzis.

Polecamy: HOLISTIC NEWS: Rozmowy z chorymi na demencję są trudne. Polski wynalazek je ułatwi #obserwacje

Złożony układ pełen tajemnic

Dzięki badaniom szwedzkich i amerykańskich naukowców dowiadujemy się coraz więcej o nowej dla nas funkcji serca. To skomplikowana sieć neuronów, która współpracuje z centralnym układem nerwowym w mózgu, ale także działa niezależnie. Choć wiele tajemnic wciąż pozostaje do odkrycia, badania te rzucają nowe światło na rolę, jaką „mózg serca” odgrywa w regulacji jego pracy.

Zidentyfikowano również grupę neuronów o rytmogennych właściwościach, podobnych do tych w ośrodkowym układzie nerwowym. Te ustalenia jeszcze bardziej uwypuklają znaczenie wewnętrznego układu nerwowego serca w utrzymywaniu rytmu i stabilności jego pracy.

Polecamy: Naukowcy odkryli nowy typ komórek mózgowych. Poznajmy tajemnice umysłu