Daleko stąd rodzi się nowy świat. Co uchwyciły teleskopy?

Młoda gwiazda pozwoliła dostrzec narodziny planety

Obserwacji formującej się planety dokonał międzynarodowy zespół astronomów, których odkrycia opublikowano w ostatnim numerze czasopisma Astrophysical Journal Letters. Aby zrozumieć to zjawisko, musimy przenieść się ok. 400 lat świetlnych od Ziemi, do gwiazdy WISPIT 2. Obiekt ten ma ok. 5 mln lat i jest bardzo podobny do naszego Słońca, choć znacznie od niego młodszy. Pewnie właśnie dlatego zauważony niedawno krążący wokół gwiazdy glob dopiero się formuje. Jak dostrzeżono narodziny planety?

Naukowcy prowadzili obserwację WISPIT 2 od dwóch lat. Tego typu młode gwiazdy mogą dać nam odpowiedzi na to, jak tworzą się układy planetarne podobne do naszego. Badacze wiedzieli, że dookoła WISPIT 2 krąży chmura kosmicznych pyłów i gazów, tak zwany dysk protoplanetarny. Minionej wiosny Very Large Telescope w Chile wykonał zdjęcia, na których pojawiło się interesujące zjawisko. W pierścieniu kosmicznych drobin pojawiła się przerwa, w której krążyła młoda planeta. Kolejne obserwacje dały naukowcom wgląd w narodziny tego globu.

Nie tak łatwo wypatrzeć noworodka

Później zdjęcia obiektu wykonał również Large Binocular Telescope w Arizonie. Po ich analizie okazało się, że planeta stale się powiększa. Na łamach Science News zaangażowana w badania Richelle van Capelleveen z Uniwersytetu Lejdejskiego (Holandia) podkreśla, że jest to pierwsza obserwacja globu, który wytycza sobie drogę przez tworzący go dysk protoplanetarny.

Oczywiście zauważenie takiego kosmicznego „noworodka” nie jest łatwe. Zwykle rodzące się planety ciężko wypatrzeć pośród tabunów otaczających gwiazdę skał i pyłów. Nową planetę udało się wypatrzeć dopiero w momencie, w którym jej grawitacja wyznaczyła wyraźną ścieżkę wśród krążących wokół gwiazdy pierścieni.

Jakie tajemnice skrywa kosmos? Zapraszamy na nasz kanał na YouTubie.

Narodziny planety w pierścieniu pyłów

Rodząca się powoli planeta została nazwana WISPIT 2b. Jest to gazowy olbrzym o masie pięciokrotnie większej od Jowisza. W przeciwieństwie do niego krąży jednak dość daleko od swojej macierzystej gwiazdy. Mowa tu o aż 60 jednostkach astronomicznych. Dla porównania: w Układzie Słonecznym w takiej odległości od Słońca znajduje się leżący daleko poza orbitą Neptuna Pas Kuipera, złożony ze skał i odłamków lodu.

Naukowcy już wcześniej obserwowali planety gazowe podobnej natury – zrodzone z pierścieni pyłów otaczających gwiazdę macierzystą. Pierwszy raz jednak zauważono tego typu glob w trakcie jego formowania się. Astronomowie podkreślają, że aby potwierdzić informację o planecie, potrzebne będzie więcej obserwacji. Te pozwolą zweryfikować masę obiektu oraz skład jego atmosfery.

A co z gazowymi olbrzymami w Układzie Słonecznym? Zapraszamy do artykułu: Jowisz skrywa starożytną tajemnicę. Odkryły ją meteoryty

Łap okazję!

Darmowa dostawa* w Księgarni Holistic News: użyj kodu DOSTAWA0

* Oferta ważna tylko do końca września!