Influencerzy uczą oszczędzania. Skąd troska o Twój portfel?

Recesjonistki, deinfluencing i trendy na czas kryzysu

Branża influencerska warta ponad 250 mld dolarów przez lata karmiła nas nieskończonym strumieniem produktów do kupienia. Tak zwane haule zakupowe czy filmy z odpakowywaniem paczek nadal są codziennością w mediach społecznościowych. Ale co się dzieje, gdy odbiorcy tych treści zaczynają martwić się o swoją finansową przyszłość?

Odpowiedź brzmi: deinfluencing. Ten trend eksplodował na TikToku w styczniu 2023 roku, zbierając miliardy wyświetleń. Influencerzy nagle zaczęli mówić swoim obserwatorom, żeby nie kupowali drogich kosmetyków czy niepotrzebnych dekoracji na święta.

To nie pierwszy raz, gdy kryzys ekonomiczny zmienia kulturę zakupową. Podczas recesji z lat 2007–2008 powstało określenie „recesjonistki” (ang. recessionista, w nawiązaniu do terminu fashionista). Były to sprytne konsumentki, które godzinami sprawdzały sklepy, szukając dobrych przecen. Uczyły swoje obserwatorki, jak mądrze wydawać pieniądze i unikać przepłacania za designerskie marki.

Mascaragate i poszukiwanie autentyczności

Czy to tylko kwestia pieniędzy? Niekoniecznie. Kluczową rolę odegrał też skandal „Mascaragate” – kontrowersja wokół influencerki makijażowej Mikayli Nogueiry. Reklamowała ona tusz do rzęs popularnej marki, jednocześnie nosząc sztuczne rzęsy. „Wczesne filmy deinfluencingowe potępiały Nogueirę za nieetyczne promowanie bezmyślnej konsumpcji” – zauważa dr Aidan Moir z University of Windsor (Kanada), na łamach portalu The Conversation.

Użytkownicy TikToka poczuli się oszukani, nie tylko przez Nogueirę, ale też innych influencerów, szczególnie w obliczu kryzysu finansowego. Oglądanie hauli luksusowych towarów stało się bolesne dla ludzi, którzy mieli problemy z zaopatrzeniem się w podstawowe produkty spożywcze. Deinfluencing stał się odpowiedzią na tę frustrację.

Jak reagujemy na bogactwo? Dowiedz się na naszym kanale na YouTubie.

Influencerzy promują oszczędzanie. To ich nowa strategia

Krytycy jednak argumentują, że deinfluencing to pozorna zmiana. Czy promując tańszy podkład z drogerii zamiast tego za 100 złotych, wciąż nie zachęcamy do kupowania? „To cały sens tego wiralowego trendu” – odpowiada dr Moir. „Deinfluencing informuje użytkowników mediów społecznościowych, jak utrzymać cykl konsumencki, nadal kupując, tylko że bardziej efektywnie”.

To przemyślana strategia rebrandingu konsumpcji na efektywną, produktywną aktywność dostosowaną do dzisiejszej niestabilnej gospodarki. Ale czy to rozwiązuje prawdziwy problem? Deinfluencing może mieć niezamierzony skutek – sprawia, że konsumenci czują wyłączną odpowiedzialność za manewrowanie po rynku w obliczu kryzysu. W rzeczywistości problem jest raczej systemowy, a influencerstwo – zarówno to klasyczne, jak i promujące oszczędzanie – stanowi raczej jego skutek niż przyczynę. Deinfluencing pokazuje, że influencerzy mogą lansować oszczędzanie zamiast luksusowych produktów. Ich porady jednak nadal napędzają konsumencką spiralę.

Jak jeszcze influencerzy zmieniają nasze społeczeństwo? Sprawdź artykuł: Nie przestaną nagrywać dzieci. Fundacja chce normalizować sharenting

Nowy numer kwartalnika Holistic News — nowa promocja!

Do 31 października możesz skorzystać z darmowej dostawy paczkomatem.
Wpisz kod HNEWS0 finalizując zakupy w Księgarni Holistic News