Ewolucja człowieka nagle przyspieszyła. Klucz tkwi w naszej czaszce

Jak zmienia się człowiek? Jedna z tajemnic ewolucji

W normalnych warunkach nasze czaszki nie mogłyby ewoluować w ten sposób – przyznają wprost naukowcy z University College London. W niedawnym badaniu przeanalizowali oni szczegółowe trójwymiarowe modele 16 gatunków naczelnych, w tym gibonów, szympansów, goryli i ludzi. Wyniki analizy ukazały się niedawno na łamach Proceedings of the Royal Society B. 

Wniosek jest prosty: ewolucja naszej głowy to ewenement, a struktura ludzkiej czaszki zmieniała się dwukrotnie szybciej niż w przypadku innych gatunków. Podczas gdy pozostali przedstawiciele człekokształtnych pozostali przy stosunkowo małych mózgach i wysuniętych do przodu żuchwach, u ludzi były inaczej. Nasze twarze są płaskie, a znacznie więcej miejsca pozostaje na mózg. Skąd wziął się ten fenomen i co oznacza?

Szczegółowe badania i zaskakujące wnioski

Badacze podzielili każdą czaszkę na cztery główne sekcje: górną część twarzy, dolną część twarzy oraz przód głowy i tył głowy. Wykorzystując komputerowe skanowanie 3D, numerycznie określili różnice między gatunkami. To najbardziej szczegółowa analiza porównawcza struktur czaszek naczelnych, jaka kiedykolwiek została przeprowadzona.

Gibony jako punkt odniesienia

Istotnym punktem odniesienia były czaszki gibonowatych. W tej rodzinie małp kości poszczególnych gatunków różnią się od siebie w nieznacznym stopniu. Tymczasem u hominidów (do tej rodziny należą m.in. goryle, szympansy czy ludzie) różnorodność jest znacznie większa. Dzięki ich porównaniu możliwe było określenie, które zmiany zachodzą naturalnie, a które wymagają dodatkowego wyjaśnienia.

Ewolucja ludzkiej czaszki jako ewenement

Po dokładnej analizie okazało się, że naturalne warunki ewolucyjne doprowadziłyby do dwukrotnie wolniejszej ewolucji czaszki człowieka. Tymczasem nasz gatunek postanowił przyspieszyć w rozwoju. Dlaczego doszło do tego zjawiska?

Wielkość mózgu ma znacznie

Jedna z teorii przytaczanych przez badaczy zakłada, że z posiadania większego mózgu, a więc również większej inteligencji, płynęły liczne korzyści dla wczesnych przedstawicieli Homo sapiens. To właśnie konieczność powiększenia tego narządu miała być głównym czynnikiem przyspieszonej ewolucji człowieka.

Większy mózg to jednak tylko jedna z możliwych odpowiedzi. Inną stawianą przez badaczy hipotezą jest ta związana z relacjami społecznymi. A pewnych podpowiedzi w tej kwestii dostarcza analiza czaszek goryli.

Ewolucja u goryli daje wskazówki

Goryle zajmują drugie po ludziach miejsce w ewolucyjnym wyścigu, zmiany w ich czaszce następowały znacznie szybciej niż u innych naczelnych. Mimo to ich mózgi wcale nie są większe niż u pozostałych hominidów. Jakie więc zmiany nastąpiły w czaszkach goryli?

Jak zmienia się człowiek. Wpływ społecznego statusu

Różnicą są specyficzne kostne grzebienie na szczycie głowy, które prawdopodobnie są powiązane z wyższym statusem społecznym. „Możliwe, że podobna, unikalna dla ludzi selekcja społeczna mogła wystąpić również u nas” – przyznaje cytowana w informacji prasowej uczelni dr Aida Gomez-Robles, główna autorka badania.

Ewolucyjna zagadka wciąż bez odpowiedzi

Czy większy tył głowy i bardziej płaska twarz pełniły istotną funkcję społeczną również u pierwszych ludzi? Jeśli tak, to jest to dodatkowe wyjaśnienie wyjątkowo szybkiej ewolucji naszej czaszki. Naukowcy nie wykluczają, że zarówno przyczyna społeczna, jak i konieczność posiadania większego mózgu mogły wystąpić jednocześnie i oddziaływać na siebie na zasadzie sprzężenia zwrotnego. Aby dojść do tego, jak faktycznie było, potrzebne są kolejne badania.

Więcej ciekawych treści znajdziesz na kanale Holistic News na YouTube:

Ludzki mózg do pewnego momentu rósł. A potem przestał. Sprawdź artykuł: Ludzki mózg od dawna nie rośnie. Jakie to ma dla nas konsekwencje?

Black Friday & Cyber Monday

Black Friday przez cały listopad! -20% na cały koszyk z kodem: BLACK20
Do zobaczenia!
Księgarnia Holistic News