Kultura
Jacek Piekara: Fantastyka to lustro rzeczywistości
24 kwietnia 2025
Koncepcja komputerów biologicznych sięga pierwszej połowy XX wieku. Podwaliny pod nią położył Alan Turing, który badał tzw. morfogenezę – proces, w którym organizmy biologiczne tworzą skomplikowane struktury. Jego prace miały ogromny wpływ na późniejsze badania nad obliczeniami inspirowanymi biologią. Dziś jesteśmy świadkami przełomowego momentu w rozwoju biologicznych maszyn. Australijski startup zaprezentował pierwszy komercyjny komputer biologiczny.
Komputer biologiczny wykorzystuje systemy oparte na DNA, białkach, enzymach lub komórkach do przechowywania, przetwarzania i przekazywania informacji. W przeciwieństwie do tradycyjnych komputerów, które bazują na krzemowych układach scalonych, biokomputery czerpią inspirację z naturalnych procesów, takich jak reakcje chemiczne, replikacja DNA czy sieci neuronowe w organizmach żywych.
Jednym z najbardziej zaawansowanych przykładów takiej technologii jest komputer biologiczny CL1, opracowany przez firmę Cortical Labs. Został on niedawno zaprezentowany podczas targów Mobile World Congress w Barcelonie. Twórcy określają go jako „ciało w pudełku” („body in a box”) i zapowiadają, że może on zrewolucjonizować zarówno sztuczną inteligencję (AI), jak i robotykę.
Biokomputer CL1 wykorzystuje neurony wyhodowane w laboratorium, które rosną na krzemowym chipie i przesyłają sygnały elektryczne – podobnie jak neurony w ludzkim mózgu. System działa w połączeniu z autorskim oprogramowaniem biOS, które pozwala sterować neuronami i wykorzystywać je do obliczeń. Aby sztuczne neurony mogły funkcjonować, komputer ma wbudowany system podtrzymywania życia, składający się z pomp, odpowiedniego gazu i kontroli temperatury.
„Najprościej można to opisać jako ciało w pudełku” – powiedział Brett Kagan, dyrektor naukowy Cortical Labs, w rozmowie z New Atlas.
CL1 ma zdolność uczenia się i działa efektywniej niż tradycyjne komputery oparte na krzemie, zużywając przy tym znacznie mniej energii.
Polecamy: USA: Kalifornia ułatwi mieszkańcom usuwanie danych z internetu
Pierwsza wersja CL1, zawierająca 800 000 ludzkich i mysich neuronów, była w stanie nauczyć się gry w Pong. W artykule opublikowanym w czasopiśmie Cell naukowcy z Cortical Labs opisali, że neurony wykazywały oznaki uczenia się i adaptacji. Zaobserwowano u nich także pewne symptomy świadomości, gdy działały w symulowanym świecie gry.
Firma zapewnia, że zastosowała specjalne zabezpieczenia, aby rozwiązać etyczne dylematy związane ze świadomością i wrażliwością neuronów. Nie podała jednak wielu szczegółów na ten temat.
„Neuron jest samoprogramujący się, nieskończenie elastyczny i jest wynikiem czterech miliardów lat ewolucji. Nasza technologia łączy biologię z tradycyjnymi metodami obliczeniowymi, aby stworzyć najbardziej efektywną maszynę uczącą się. W przeciwieństwie do tradycyjnej sztucznej inteligencji, nasze systemy neuronowe wymagają minimalnej ilości energii i znacznie mniej danych treningowych do opanowania złożonych zadań” – można przeczytać w artykule portalu New Atlas.
Cortical Labs ogłosiło, że pierwsze egzemplarze komputera biologicznego CL1 będą gotowe do wysyłki już w czerwcu 2025 roku. Natomiast cena pojedynczej jednostki wyniesie około 35 000 dolarów.
„Dzisiejszy dzień to kulminacja wizji, która napędzała Cortical Labs przez prawie sześć lat” – powiedział dr Hon Weng Chong, założyciel i dyrektor generalny firmy.
„Naszą długoterminową misją była populartyzacja tej technologii i udostępnienie jej badaczom, którzy nie dysponują specjalistycznym sprzętem ani oprogramowaniem. CL1 to realizacja tej misji. Dzisiejsze ogłoszenie to dopiero początek. Prawdziwy wpływ i rzeczywiste implikacje wynikną z pracy badaczy, naukowców i innowatorów, którzy będą rozwijać tę technologię”.
Komputery biologiczne, takie jak CL1, mogą całkowicie zmienić sposób, w jaki rozwiązujemy skomplikowane problemy. Dzięki połączeniu żywych neuronów z technologią cyfrową otwierają drzwi do nowych zastosowań – od sztucznej inteligencji po medycynę i farmakologię.
Tradycyjne systemy AI potrzebują ogromnych ilości danych i energii do nauki, ale biologiczne neurony potrafią adaptować się szybciej i zużywają znacznie mniej energii. CL1 może przyczynić się do stworzenia bardziej efektywnych algorytmów, które będą działać w sposób zbliżony do ludzkiego mózgu. To oznacza, że przyszłe systemy AI mogą uczyć się na podstawie mniejszej liczby przykładów i szybciej podejmować decyzje.
Oprócz sztucznej inteligencji technologia ta może znaleźć zastosowanie w medycynie. Biologiczne komputery mogą pomóc w badaniach nad chorobami neurologicznymi, takimi jak Alzheimer czy Parkinson, oraz przyspieszyć odkrywanie nowych leków. Możliwe jest także ich wykorzystanie w modelowaniu procesów myślowych i badaniu ludzkiej pamięci.
Choć komputery biologiczne są wciąż na wczesnym etapie rozwoju, ich potencjał jest ogromny. Możemy spodziewać się, że w kolejnych dekadach technologia ta wpłynie na wiele dziedzin – od inteligentniejszych maszyn po przełomowe odkrycia medyczne.
Polecamy: Struktura kosmosu i sieć neuronowa. Podobieństwo to nie przypadek
Sprawdź, czego możesz spodziewać się w trakcie spotkania z nami na żywo. Już 5 kwietnia w Bielsku-Białej kolejna edycja konferencji Holistic Talk.
Organizowane przez redakcję Holistic News wydarzenie to możliwość wysłuchania wystąpień ze sceny. Mówcami edycji 2025 roku będą m.in.: dr Monika Wasilewska (psycholog), dr Tomasz Witkowski (psycholog), Marcin Możdżonek (sportowiec i myśliwy), Jacek Piekara (pisarz) i wielu innych. Pełny program znajdziesz TUTAJ.
Zostały już ostatnie miejsca na naszą konferencję. A bilety są w wyjątkowej cenie 209 zł. Z kodem: HNHT2 czytelnicy Holistic News otrzymują dodatkowo 33% zniżki od aktualnej ceny.
Do zobaczenia w Cavatina Hall w Bielsku-Białej!
Redakcja Holistic News