Jak pozytywnie wpłynąć na samoocenę? Krzysztof Zaniewski o potrzebie samoakceptacji i odrzuceniu fałszywych wzorców

Eksperta będzie można posłuchać na żywo, 17 lutego, w Cavatina Hall w Bielsku-Białej. Kod zniżkowy umożliwiający zakup biletu na konferencję w specjalnej cenie znajdziesz na końcu tego tekstu.

Formowanie się poczucia własnej wartości

Przemysław Kołodziej: Skąd się bierze poczucie własnej wartości?

Krzysztof Zaniewski: Jest ono wynikiem zgromadzonych doświadczeń jednostki i powstałych w ich wyniku przekonań na swój temat. Fundamenty tej świadomości powstają w dzieciństwie, choć absolutnie nie można bagatelizować dalszych etapów naszego życia.

Istotne dla formowania się poczucia własnej wartości jest to, w jaki sposób przebiegały nasze relacje z rodzicami. Bezpieczny styl przywiązania stanowi dobrą podstawę do prawidłowego przebiegu rozwoju osobowości. Adekwatne postrzeganie samego siebie i wiara we własne możliwości kształtuje się m.in. dzięki pozytywnym wzmocnieniom, które do nas docierały, gdy we wczesnej młodości próbowaliśmy nowych rzeczy.

Dziecko, które słyszy komentarze typu „jesteś do niczego” lub „nic nie potrafisz”, ale także „nie biegaj, bo się przewrócisz” internalizuje krytyczną ocenę, z czasem w pełni się z nią utożsamiając. Również w życiu dorosłym może dojść do trwałego spadku samooceny za sprawą serii negatywnych wydarzeń i nieodnajdywania emocjonalnego oparcia w bliskich.

Samoakceptacja jest ważna, szczególnie dzisiaj

Dlaczego poczucie własnej wartości jest dla nas ważne?

Samoocena jest ważnym konstruktem, który przyjąć może dwie formy. Jedną z nich jest samoakceptacja, czyli zaakceptowanie prawdy o sobie. Nie obrazu wyidealizowanego, „ja idealnego”, ale po prostu swojej osoby i wszystkich jej aspektów. Przeciwnym stanem jest samoodtrącanie, czyli negacja siebie, związane z przeżywaniem poczucia winy i żalem skierowanym do samego siebie. Często prowadzi ona do zachowań kompensacyjnych, np. skłonności do krytykowania i poniżania innych, charakterystycznych dla osobowości narcystycznych. Brak przekonania o własnej skuteczności odbiera nam motywację do działania, co może przejawiać się stanami depresyjnymi.

W jaki sposób współczesne realia odbijają się na naszym poczuciu własnej wartości?

W obecnych realiach życia na człowieka zostają przede wszystkim narzucone ogromne wymagania. Są one dodatkowo wzmocnione przez internet i presję kulturową. Odbiorcy mediów społecznościowych zderzają się z wyidealizowanymi obrazami ludzi, którzy stają się dla nich wzorem, a przedstawiony przez te postacie styl życia – celem, do którego chcą dążyć. Brak możliwości sprostania tym wymaganiom przekłada się na uczucie ciągłego niezadowolenia z siebie, jest źródłem frustracji. Presja kulturowa narzuca natomiast wzorce idealnej matki, kobiety, mężczyzny, ojca itd. Czasami zapominamy, że sami możemy nadawać priorytety swemu życiu i absolutnie nie musimy sprostać wszystkim narzucanym z zewnątrz wizerunkom. Tym bardziej być doskonali jednocześnie na wszystkich możliwych poziomach: w miejscu pracy, w domu, jako ojciec, partner, kolega, syn. Lista nie ma końca.

Jak pozytywnie wpłynąć samoocenę – naszą i innych

Co możemy zrobić, aby poprawić poczucie własnej wartości?

Przede wszystkim poznać siebie. O ile prowadzimy refleksyjny tryb życia i pozostajemy w kontakcie ze swoimi emocjami, to raczej nie sprawi nam trudności określenie, w czym jesteśmy dobrzy, a w czym nie. W jakich obszarach mamy wysokie kompetencje, a w jakich – niskie. Jeśli określenie swoich mocnych i słabych stron sprawia nam trudności lub widzimy siebie tylko w ciemnych barwach, warto rozważyć psychoterapię. Proces terapeutyczny pozwoli nam lepiej poznać i zrozumieć samych siebie, co poprawi nie tylko naszą samoocenę, ale również relacje z innymi ludźmi.

Co do innych ludzi – czy możemy im pomóc w tym aspekcie?

Wszystkim na pewno nie. Jeśli niskie poczucie wartości ma u kogoś podłoże psychopatologiczne, takim problemem powinien się zająć specjalista. Natomiast można i warto pomagać swoim najbliższym. Wzmocnienia wyrażane zwrotami „dasz radę” czy „wierzę w ciebie”, docenienie w prostych, codziennych sytuacjach, zachęta do włożenia większego wysiłku zamiast krytyki lub też wspieranie przy porażkach to z pewnością wielka pomoc dla każdego, kto jest dla nas ważny.

Samoakceptacja to początek drogi

Prawdziwą sztuką i największym wyzwaniem egzystencjalnym człowieka jest pokochanie samego siebie. Ale aby to zrobić, trzeba najpierw przyjrzeć się sobie z odpowiedniej perspektywy. Rozpoznać wszystko, co powoduje, że jesteśmy tacy, a nie inni, a następnie przyjąć to jako prawdę o nas samych i uwierzyć, że nie musimy być idealni.

„Facet z obrazka w sieci” to właśnie tylko obrazek, który przedstawia pewną pozę. Niekiedy po opuszczeniu obiektywu znika wyćwiczony uśmiech, a oczy stają się szkliste. W każdym z nas mieszkają słabości. Po prostu sobie na nie pozwólmy.

Rozmawiał: Przemysław Kołodziej

____

Zapraszamy na konferencję Holistic Talk z udziałem Krzysztofa Zaniewskiego.

Przyjdź na konferencję Holistic Talk i wysłuchaj na żywo prelekcji Krzysztofa Zaniewskiego Poczucie własnej wartości. Jak odnaleźć siebie?. Wydarzenie jest otwarte dla publiczności.

Pełny program konferencji i wszystkich mówców znajdziesz na: https://holistictalk.pl/.

Bilety w specjalnej cenie 99 złotych, wyłącznie dla czytelników Holistic News, zakupisz na: https://cavatinahall.pl/events/holistic-talk.  Dokonując zakupu, wpisz kod: HTpartner24.

Chcesz przejrzeć więcej podobnych artykułów? Wejdź na stronę Holistic News.