Islandia straciła tytuł wyspy bez komarów. „Tu ich nigdy nie było”

Kraj bez komarów? To już nieaktualne

Nieoczekiwane odkrycie nastąpiło w nietypowych okolicznościach. Björn Hjaltason, pasjonat owadów, stawiał pułapki na ćmy w okolicy Kiðafell, około 30 kilometrów na północ od Reykjaviku. Do wabienia insektów używał sznurków nasączonych słodkim roztworem czerwonego wina z cukrem. Okazało się, że mieszanka ta przyciągnęła nie tylko ćmy.

Sensacyjna obserwacja entomologa-amatora

„O zmierzchu 16 października zauważyłem dziwną muchę na tasiemce z czerwonym winem” – relacjonował Hjaltason na grupie na Facebooku „Owady na Islandii”, zrzeszającej lokalnych entomologów-amatorów. Okazało się, że owadów było więcej.

Okazy trafiły do Matthiasa Alfredssona, entomologa z Instytutu Nauk Przyrodniczych Islandii. Ten potwierdził: znaleziono trzy komary gatunku Culiseta annulata – dwie samice i jednego samca. „To pierwszy udokumentowany przypadek komarów występujących w naturalnym środowisku na Islandii” – powiedział Alfredsson w rozmowie z AFP.

Anomalia czy nowa normalność?

Islandia do tej pory dzieliła swój szczególny status tylko z Antarktydą. Co prawda wiele lat temu pojedynczy osobnik komara Aedes nigripes został schwytany na samolocie w porcie lotniczym Keflavik, ale według Alfredssona okaz ten zaginął. Teraz sytuacja jest inna – owadów jest więcej i żyją na wolności.

Czy za wszystkim stoją zmiany klimatu? Nie do końca. Jak podkreśla Alfredsson, że gatunek Culiseta annulata „wydaje się być dobrze przystosowany do zimniejszych klimatów”, co „pozwala mu przetrwać długie, ostre zimy, gdy temperatury spadają poniżej zera”. Insekt ten potrafi zimować w piwnicach i stodołach, a „różnorodne siedliska rozrodcze dodatkowo zwiększają jego zdolność do przetrwania w trudnym środowisku Islandii”.

Jak komary trafiły na Islandię?

Skąd wzięły się komary na wyspie? Alfredsson sugeruje, że ich obecność może „wskazywać na niedawne wprowadzenie do kraju prawdopodobnie na statkach”. Dalsze monitorowanie wiosną ma pokazać, czy owady się rozprzestrzenią, a Islandia ostatecznie przestanie być krajem bez komarów.

Wokół Islandii coraz cieplej

Choć ten konkretny gatunek radzi sobie w chłodzie, to naukowcy od dawna ostrzegali, że rosnące temperatury, dłuższe lata i łagodniejsze zimy sprzyjają rozprzestrzenianiu się komarów. 

Jak pokazują pomiary, region arktyczny ociepla się czterokrotnie szybciej niż reszta planety. Islandia odnotowała w tym roku rekordowe upały. Lodowce się kurczą, a w wodach wokół wyspy pojawiają się ryby do tej pory spotykane w cieplejszych rejonach, np. makrele. Utrata przez Islandię statusu kraju bez komarów to tylko jeden z objawów szerszego problemu.

Czy komary to tylko wstęp?

Pojawienie się komarów na Islandii to sygnał ostrzegawczy. Na całym świecie inwazyjne gatunki zdobywają nowe terytoria. W Wielkiej Brytanii znaleziono w tym roku jaja komara egipskiego (Aedes aegypti), a komar tygrysi (Aedes albopictus) został zaobserwowany w Polsce w maju ubiegłego roku. Te gatunki mogą przenosić tropikalne choroby: dengę, chikungunię i wirusa Zika.

Co powoduje topnienie arktycznych lodowców? Sprawdź artykuł: Emisje metanu z lodów zagrażają Ziemi. Błędne koło ocieplenia klimatu

Odkryj sekrety świata natury na kanale Holistic News na YouTube:

Nowy numer kwartalnika Holistic News — nowa promocja!

Do 31 października możesz skorzystać z darmowej dostawy paczkomatem.
Wpisz kod HNEWS0 finalizując zakupy w Księgarni Holistic News