Prawda i Dobro
Polska w XXI wieku. 7 powodów by nie mieć kompleksów
03 maja 2025
Wyobraź sobie szkołę, w której uczniowie nie tylko uczą się wzorów i dat, ale także tego, jak współpracować, rozumieć wzajemne emocje, rozmawiać i podejmować świadome decyzje. To projekt realizowany przez Holistic Think Tank (HTT), organizację, która przez badania i metodę K’IDS pokazuje, że edukacja może być inna: bardziej praktyczna, bardziej interesująca i bardziej wartościowa.
Holistic Think Tank, związany z Fundacją Fiducia, niezależny think tank, analizuje systemy edukacji w Polsce i na świecie, szukając odpowiedzi na pytanie: „czego naprawdę powinna uczyć szkoła?”. Badania, prowadzone w jedenastu krajach na świecie, w tym m.in. w Zimbabwe, na Filipinach, w Polsce, USA Indiach czy ZEA, wskazały na istotną lukę. Szkoły wypuszczają absolwentów, którzy zazwyczaj dobrze radzą sobie z egzaminami i sprawdzianami. Gorzej bywa z komunikacją, empatią i odpowiedzialnością za własne decyzje. Młodzi ludzie nie potrafią słuchać i rozmawiać z przyjaciółmi czy kolegami ze szkolnej ławki. Mają problemy ze współpracą w zespole, gubią się, mając zaproponować kreatywne rozwiązania problemów.
Efekt? Zdaniem ekspertów związanych z HTT szkoła powinna kształtować nie tylko wiedzę akademicką, ale również – co równie istotne, a może nawet ważniejsze – umiejętności, które są niezbędne do funkcjonowania w złożonych i dynamicznie zmieniających się społeczeństwach.
HTT opracowało metodę transpozycji, w ramach której tworzone są scenariusze lekcji programowo odpowiadającej zakresowi nauczania dzieci w wieku 10-15 lat. Pracując ze scenariuszami, nauczyciele mają szansę zarówno przekazywać wiedzę, jak i wspierać rozwój etyczny i społeczny uczniów. Wiedzę przedmiotową uzupełniają o kształcenie kompetencji miękkich i promowanie uniwersalnych wartości.
W centrum programu znajduje się lista CPUS — zestaw kluczowych kompetencji, jakie powinna rozwijać każda szkoła. To uniwersalne wartości, które powinny być fundamentem współczesnej edukacji. Są to: rozmowa, bezpieczeństwo, samoświadomość, wspólnotowość, odwaga, sprawczość, uczciwość, krytyczne myślenie, kreatywność i odpowiedzialność.
Co więcej, projekt K’IDS promuje wizję szkoły jako miejsca budowania wspólnoty. W modelu HTT uczniowie, nauczyciele i rodzice tworzą środowisko sprzyjające wdrażaniu wspomnianych wartości w codziennym życiu.
Przygotowując scenariusze lekcji, HTT wykorzystał doświadczenie zagranicznych organizacji edukacyjnych oraz polskich nauczycieli. W ramach prac naukowcy z Uniwersytetu Sheffield (Wielka Brytania), eksperci organizacji pozarządowej Human Restoration Project (Stany Zjednoczone) i 26 nauczycieli z Polski przygotowało materiały dydaktyczne, których ogólna liczba przekroczyła 500.
Zdaniem praktyków nauczania, którzy uczestniczyli w pracach metodą K’IDS, tak przeprowadzone lekcje jednoznacznie pokazały, że rozwijanie wartości, takich jak uczciwość, empatia czy samodzielność, przynosi realne efekty. Uczniowie chętniej współpracowali, byli bardziej odpowiedzialni i otwarci na potrzeby innych. Duża grupa nauczycieli zauważyła wzrost zaangażowania uczniów podczas lekcji.
Metoda K’IDS nie proponuje rewolucji przez radykalne zmiany programów nauczania. Eksperci HTT nie oczekują rewolucji w systemie oświaty, usunięcia dotychczasowych, obowiązujących podręczników i lektur. Proponują natomiast wprowadzenie ewolucyjnej zmiany w sposobie pracy w szkole. Zamiast sztywnych wykładów, które często nie trafiają do dzisiejszych przebodźcowanych nastolatków: więcej rozmowy, współpracy, budowania odpowiedzialności i świadomego uczestnictwa w życiu społecznym.
Obecnie Holistic Think Tank pracuje nad platformą skierowaną do nauczycieli. Umożliwi ona swobodne wyszukiwanie, pobieranie i komentowanie scenariuszy lekcyjnych rekomendowanych przez organizację. Użytkownicy, w założeniu praktycy edukacji, będą mieli szansę dzielić się także swoimi scenariuszami, zasilając bazę K’IDS.
– Naszym celem jest spopularyzowanie platformy K’IDS wśród jak najliczniejszej grupy nauczycieli. To zaangażowani pedagodzy tworzą nową jakość edukacji, a my chcemy ich w tym wspierać. Budowanie międzynarodowej społeczności nauczycieli wierzących w metodę K’IDS to droga, którą obraliśmy na kolejne lata — mówi Anna Godek-Biniasz, prezes Fundacji Fiducia, w ramach której działa Holistic Think Tank.
Przeczytaj też: K’IDS, czyli szkoła po nowemu. Niezwykły pomysł na edukację
Plan uruchomienia Platformy K’IDS zakłada start do końca czerwca tego roku. W pierwszej kolejności dostępne będą scenariusze przygotowane w języku angielskim. Z czasem baza zostanie poszerzona o scenariusze lekcyjne przygotowane w innych językach. W pierwszej kolejności w języku polskim, a dzięki możliwościom AI, scenariusze będą automatycznie mogły być automatycznie tłumaczone na inne języki. Nowe scenariusze w bazie mają pochodzić przede wszystkim od jej użytkowców – nauczycieli. HTT zaprasza do współtworzenia zasobów platformy K’IDS wszystkich zainteresowanych pedagogów.
– W Holistic Think Tank rozmawiamy obecnie o tym, jak możemy zaangażować rodziców i samych uczniów. Metoda K’IDS przynosi zdecydowanie najlepsze efekty, jeśli wysiłek podejmowany przez szkołę i nauczyciela jest rozumiany i wspierany przez rodziców. Ważny jest także pozytywny odbiór przez samych beneficjentów, czyli dzieci — podsumowuje plany HTT Godek-Biniasz.