Nauka
Rozwiązano zagadkę zaginionej planety. Skąd wzięła się Teja?
30 listopada 2025

W kazachstańskim stepie natrafiono na osadę, która wygląda, jakby została porzucona w jednej chwili i nigdy więcej jej nie tknięto. Miasto siedmiu wąwozów — rozległe, milczące i ukryte przez ponad trzy tysiące lat — skrywa ulice i konstrukcje, których precyzja nie pasuje do epoki, w której powstały. Odkrycie to stawia pod znakiem zapytania historię, jaką dotąd znaliśmy.
W stepach Kazachstanu krył się sekret, którego nikt się nie spodziewał. Naukowcy z Cambridge University z Wielkiej Brytanii odkryli tam osadę sprzed 3600 lat – olbrzymią, złożoną i zupełnie niepodobną do niczego, co wcześniej widziano w tym regionie.
Naukowcy nazwali ją „Miastem siedmiu wąwozów”. Nieprzypadkowo, ponieważ osada wznosi się nad siedmioma dolinami, w centrum stepów, nad rzeką Irtysz. Ma ogromne rozmiary – 140 hektarów, czyli prawie 200 boisk piłkarskich. To nie jest zwykła wioska, to wczesna forma osady miejskiej, która zmienia dotychczasowe wyobrażenia o społecznościach epoki brązu.
„To jedno z najbardziej niezwykłych odkryć archeologicznych w tym regionie od dziesięcioleci. Semiyarka zmienia sposób, w jaki myślimy o społeczeństwach stepowych. Pokazuje, że mobilne społeczności mogły budować i utrzymywać stałe, zorganizowane osiedla oparte na prawdopodobnie wielkoskalowym przemyśle – prawdziwym »miejskim centrum« stepu”
– powiedziała dr Miljana Radivojević, główna autorka badania, cytowana przez stronę University College of London.
Jeszcze do niedawna sądzono, że pierwsze miasta z wydzielonymi dzielnicami powstawały w Mezopotamii. Tymczasem Semijarka w Kazachstanie stanowi dowód na to, że wczesne miasta mogły powstać także w sercu azjatyckich stepów, gdzie do tej pory panowała koczownicza i rozproszona społeczność.
W centrum osady badacze znaleźli ogromny budynek. Archeolodzy jak na razie nie wiedzą, do czego służył. Sugerują, że mógł on być miejscem spotkań ludzi, kultu religijnego, a nawet domem dla bogatego mieszkańca tamtych czasów.
Semiyarka najprawdopodobniej była głównym ośrodkiem produkcji brązu cyny w regionie – rzadkim odkryciem na Stepie Eurazjatyckim. Na południowo-wschodnim krańcu miasta badacze odkryli dowody na istnienie przemysłu. Poświęcony wytapianiu brązu cyny, głównego stopu brązu definiującego epokę brązu.
Wykopaliska i badania geofizyczne odkryły także znaleziska:
To jednoznacznie dowodzi, że osoby, które specjalizowały się w wytwarzaniem metali i ich stopów z Semiyarki prowadziły skomplikowane systemy produkcji, a nie tylko małe warsztaty. Nie bez znaczenia jest też lokalizacja miejsca – położenie nad Irtyszem sugeruje, że miasto było ważnym węzłem handlowym i centrum decyzyjnym epoki brązu.
Badacze odkryli w Kazachstanie coś jeszcze.
Archeolodzy wzięli pod lupę wykopane gotowe artefakty metalowe i fragmenty ceramiki. Dzięki analizie odkryli, że osiedle było do tej pory zamieszkiwane przede wszystkim przez lud Alekseevka-Sargary. To jedna z pierwszych grup w regionie, które budowała domostwa w osiedlach. Pozostałe odkrycia przypominały kulturę Cherkaskul. Mimo to ta grupa była koczownicza. Wniosek?
Mieszkańcy Semiyarki najprawdopodobniej handlowali z różnymi lokalnymi grupami społecznymi. Jedną z nich była właśnie społeczność Cherkaskul.
„Skala i struktura Semijarki nie przypominają niczego w stepach. Prostoliniowe ulice, monumentalna architektura, dzielnice produkcyjne… To miasto wydaje się świadczyć o planowaniu, które można porównać z ówczesnymi miastami Bliskiego Wschodu”
– mówi prof. Dan Lawrence na łamach uczelni University College of London.
Wyniki badań opublikowanych w czasopiśmie naukowym Antiquity dowodzą, że najnowsze odkrycia w Semijarce w Kazachstanie zmieniają nasze postrzeganie o tym miejscu. Stepowe osady wcale nie były tylko prowizorycznymi obozowiskami. To miejsce zaskakująco złożone, pełne tajemnic oraz technologicznych cudów epoki brązu.
Kazachstan skrywa wiele tajemnic archeologicznych, nie tylko miasto siedmiu wąwozów. Odsłaniają one życie dawnych społeczności i ich kulturową złożoność. Poniżej najważniejsze pytania i odpowiedzi dotyczące tych znalezisk.
Odkryto kompleks kamiennych budowli większy od Stonehenge, zdobiony symbolami zwierząt i broni, prawdopodobnie wzniesiony przez ludy koczownicze. Znaleziono tam także pochówki i ozdoby z brązu i srebra.
Kurhany z epoki żelaza i sarmackie grobowce wskazują na bogactwo kulturowe i złożoną strukturę społeczną mieszkańców Kazachstanu. Jeden z kurhanów ma fosę o średnicy 140 metrów, a sarmacki grób zawiera złote ozdoby.
Odnaleziono tam ponad 5000 petroglifów, które dokumentują życie, wierzenia i środowisko dawnych społeczności. Są świadectwem duchowości i sztuki prehistorycznych mieszkańców stepu.
Masz wśród bliskich kogoś, kto interesuje się odkryciami w Kazachstanie? Wyślij mu ten tekst.
Więcej ciekawych treści znajdziesz na naszym kanale na YouTube.
Warto przeczytać: Tajemnicze odkrycie w Leicester. Odnaleziono lochy i grób sprzed 1900 lat
-20% na cały koszyk z kodem: BLACK20
Do zobaczenia!
Księgarnia Holistic News