Samotność zmienia młode umysły. Czasem bardziej, niż myślisz

Wpływ środowiska na rozwój Mrocznej Triady u nastolatków

Naukowcy postanowili zbadać, w jaki sposób czynniki środowiskowe, a zwłaszcza odrzucenie społeczne, wpływają na rozwój osobowości. Dotychczasowe badania koncentrowały się głównie na uwarunkowaniach genetycznych i biologicznych, także w kontekście Mrocznej Triady u nastolatków. Choć te wewnętrzne predyspozycje odgrywają istotną rolę, autorzy nowej analizy postanowili sprawdzić, jaki wpływ mają zewnętrzne doświadczenia, takie jak ostracyzm społeczny.

Okres dojrzewania to kluczowy moment w kształtowaniu osobowości — cechy psychiczne są wtedy jeszcze stosunkowo plastyczne, zanim na trwałe się utrwalą. Ponieważ odrzucenie społeczne stanowi częste źródło stresu w tym wieku, badacze postawili hipotezę, że może ono sprzyjać rozwojowi Mrocznej Triady u nastolatków, a samotność pełni w tym procesie rolę pośredniczącą.

„Badanie zostało zainspirowane obserwacjami życia codziennego nastolatków” – powiedział Junwei Pu z Uniwersytetu Jangcy w Chinach, autor badania.

Uczeni zauważyli, że niektóre osoby wykazywały wyraźne zmiany w zachowaniu po rozpoczęciu okresu dojrzewania. Przyczyny pozostawały jednak niejasne. To z kolei skłoniło to naukowców do przypuszczenia, że istotną rolę mogą odgrywać indywidualne doświadczenia i wpływy środowiskowe. Postanowili więc zidentyfikować potencjalne ścieżki, które pozwolą lepiej zrozumieć rozwój określonych cech osobowości. 

Polecamy: Mroczna triada. Takie cechy wpływają na osobowość kryminalną

Przebieg i metodologia badania nastolatków

Badanie trwało ponad rok. Wzięło w nim udział 294 nastolatków w wieku 15–18 lat, uczęszczających do szkół publicznych w chińskim mieście Jingzhou. Uczestnicy trzykrotnie wypełniali ankiety, dotyczące ich doświadczeń ostracyzmu społecznego, poziomu samotności i tendencji do cech Mrocznej Triady. Zastosowane modele statystyczne pozwoliły przeanalizować, w jaki sposób ostracyzm społeczny wpływał na poziom samotności i rozwój mrocznych cech osobowości w kolejnych punktach czasowych.

Samotność to ogniwo do Mrocznej Triady u nastolatków

Wyniki badania potwierdziły, że ostracyzm społeczny sprzyja cechom Mrocznej Triady u nastolatków. Jednak wpływ ten nie jest bezpośredni – kluczowym ogniwem pośredniczącym okazała się samotność. Nastolatki, które we wczesnym etapie badania doświadczyły odrzucenia, w kolejnym pomiarze częściej zgłaszały wyższy poziom samotności. Natomiast osoby bardziej osamotnione w drugim etapie, w trzecim wykazywały nasilony rozwój osobowości w kierunku cech charakterystycznych dla Mrocznej Triady.

Wyniki sugerują, że odrzucenie przez rówieśników tworzy poczucie izolacji. A to może skłaniać jednostkę do rozwijania cech pomagających funkcjonować w nieprzyjaznym otoczeniu. Co istotne, uczeni nie odnotowali bezpośredniego wpływu ostracyzmu społecznego na Mroczną Triadę u nastolatków. Według badaczy świadczy o tym, że samotność pełni rolę pośrednią.

„Z perspektywy kulturowej uderzyło nas, jak trafnie znane chińskie przysłowie podsumowuje nasze wnioski: ci, którzy wydają się nienawistni, często skrywają w sobie żałosną stronę, a ci, którzy wzbudzają litość, mogą jednocześnie budzić pogardę” – powiedział Pu w rozmowie z PsyPost.

Warto przeczytać: Jak rozwiązać konflikty rodzinne? Mogą przynieść bolesne skutki

Różnice między cechami Mrocznej Triady

Analiza poszczególnych cech Mrocznej Triady pozwoliła zauważyć istotne szczegóły. Makiawelizm, który związany jest z manipulacją i strategicznym myśleniem, był powiązany z wczesnym odrzuceniem społecznym. Jednakże jego rozwój okazał się mniej zależny od samotności. Natomiast psychopatia, odznaczająca się impulsywnością i brakiem empatii, była silniej skorelowana z poczuciem osamotnienia.

Z kolei cechy narcystyczne, wykazywały związek z samotnością na wcześniejszym etapie, lecz korelacja ta nie była równie trwała w czasie. Sugeruje to, że samotność może wpływać na rozwój różnych cech w odmienny sposób.

„Z jednej strony nasze wyniki pomagają lepiej zrozumieć mechanizmy leżące u podstaw rozwoju tej struktury osobowości, co może wspierać działania profilaktyczne wśród młodzieży. Z drugiej zaś przypominają, jak ważne jest uwzględnianie indywidualnej historii i doświadczeń przy ocenie czyjegoś zachowania. Taka perspektywa pozwala spojrzeć na drugą osobę z większym zrozumieniem – zaznaczył Pu. 

Autorzy badania zwracają jednak uwagę na jego ograniczenia. Próba badawcza pochodziła z konkretnego kontekstu kulturowego i edukacyjnego w Chinach. A to może utrudniać uogólnienie wyników na inne populacje. Mimo że badanie miało trwało przez długi okres czasu, to nie wykazało jednoznacznych związków przyczynowo-skutkowych. 

Ciekawy temat: Samotność w tłumie. Zajęci sobą przestajemy widzieć innych ludzi

Co dalej? Wnioski i kierunki przyszłych badań

W przyszłości warto zbadać, czy czynniki ochronne, takie jak silne wsparcie rodziny czy pozytywne relacje rówieśnicze, mogą osłabiać wpływ ostracyzmu na rozwój mrocznych cech. Dodatkowo badania eksperymentalne mogłyby dostarczyć mocniejszych dowodów na zależności przyczynowo-skutkowe, sprawdzając na przykład, czy interwencje społeczne mogą zapobiegać rozwojowi Mrocznej Triady.

Polecamy: Od osamotnienia do samotności, czyli o kondycji współczesnego człowieka

Uważasz, że poruszamy ciekawe tematy?

Sprawdź, czego możesz spodziewać się w trakcie spotkania z nami na żywo. Już 5 kwietnia w Bielsku-Białej kolejna edycja konferencji Holistic Talk.

Organizowane przez redakcję Holistic News wydarzenie to możliwość wysłuchania wystąpień ze sceny. Mówcami edycji 2025 roku będą m.in.: dr Monika Wasilewska (psycholog), dr Tomasz Witkowski (psycholog), Marcin Możdżonek (sportowiec i myśliwy), Jacek Piekara (pisarz) i wielu innych. Pełny program znajdziesz TUTAJ.

Zostały już ostatnie miejsca na naszą konferencję. A bilety są w wyjątkowej cenie 209 zł. Z kodem: HNHT2 czytelnicy Holistic News otrzymują dodatkowo 33% zniżki od aktualnej ceny.

Do zobaczenia w Cavatina Hall w Bielsku-Białej!
Redakcja Holistic News