Mamy Ig Nobla. Odkrycie polskiego psychologa zachwyciło jury

Polak nagrodzony Ig Noblem

Profesor Marcin Zajenkowski z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego wraz z profesorem Gillesem Gignakiem z Uniwersytetu Zachodniej Australii, otrzymali nagrodę Ig Nobla. To wyróżnienie przyznawane jest za odkrycia naukowe, które wywołują uśmiech, ale potem skłaniają do refleksji.

Jury doceniło ich pracę naukową zatytułowaną „Mówienie ludziom, że są inteligentni, jest skorelowane z poczuciem narcystycznej wyjątkowości”, bo choć brzmi zabawnie, pokazuje, jak łatwo można wpłynąć na poczucie własnej wartości i postrzeganie siebie u ludzi – co ma znaczenie m.in. w psychologii społecznej i edukacji. Artykuł opublikowano w czasopiśmie Intelligence.

Aby sprawdzić, jak reagujemy na komplementy i krytykę, naukowcy zaprosili 361 ochotników do nietypowego eksperymentu. Najpierw kazali im rozwiązać test IQ, a potem – zupełnie losowo – mówili, że wynik jest ponad lub poniżej średniej. To prosty trik, który miał pokazać, jak taka informacja potrafi wstrząsnąć naszym ego.

Wyniki były zaskakujące. Ci, którym wmówiono, że są ponadprzeciętnie inteligentni, szybko zaczynali w to wierzyć – czuli się mądrzejsi, wyjątkowi i ważniejsi od innych. Z kolei osoby z „negatywną” informacją częściej ją podważały, a mimo to traciły pewność siebie i wiarę w swoją wiedzę.

„Do tej pory kojarzyłem Ig Noble wyłącznie z czymś śmiesznym. Ale gdy zacząłem więcej czytać o tej nagrodzie, zauważyłem, że kluczowe jest tu pojęcie dystansu do siebie, a to do mnie pasuje. Poza tym jest to nagroda za rzeczywiste badania, opublikowane w znaczących czasopismach, podczas gali obecni są prawdziwi nobliści, laureaci mają wywiady w »Nature«, więc ten aspekt wzbudzania uśmiechu jest takim dodatkowym atutem” – powiedział prof. Zajenkowski podczas gali.

35. rocznica przyznania nagród Ig Nobla odbyła się w nocy z 18 na 19 września 2025 roku na Uniwersytecie w Bostonie. Polsko-australijski duet był jednym z dziesięciu zespołów nagrodzonych podczas gali.

Jakie nagrodzono najśmieszniejsze badania naukowe?

Nie tylko Polak rozbawił jury Ig Nobla. Francuzi, Nigeryjczycy i Togijczycy dostali nagrodę za odkrycie, że pewien gatunek jaszczurki ma… ulubiony rodzaj pizzy! Z kolei holenderscy badacze pokazali, że kieliszek wina może sprawić, iż lepiej mówimy w obcym języku – to jedna z tych prac, o których rozmawia się na imprezach.

Amerykańscy naukowcy dostali statuetkę za badania nad tym, co odczuwają karmione piersią dzieci, gdy ich matki jedzą czosnek. Z kolei badaczy z Japonii nagrodzono za eksperyment, który sprawdzał, czy krowy pomalowane w paski jak zebra mogą skutecznie unikać ukąszeń much.

Chcesz więcej naukowych ciekawostek? Zajrzyj na nasz kanał na YouTubie.

Nagrodę w kategorii lotnictwa zdobył zespół naukowców, który analizował wpływ spożycia alkoholu na zdolność latania i orientacji przestrzennej u nietoperzy. Uhonorowano także fizyków z Włoch, Niemiec, Hiszpanii oraz Austrii. Ich badania dotyczyły zmian stanu materii podczas gotowania makaronu z serem i pieprzem. Przy okazji przeanalizowali też, jak powstają grudki w sosie.

Laureaci nie wyszli z pustymi rękami – każdy dostał statuetkę w kształcie… ludzkiego żołądka z twarzami! Taki był tegoroczny motyw przewodni gali. Choć nagroda Ig Nobla ma bawić, nagrodzone odkrycia są w pełni poważne i wnoszą cenne wnioski do nauki.

Warto przeczytać: Laureat Nagrody Nobla z fizyki, który nie wierzy w kryzys klimatyczny

Łap okazję!

Darmowa dostawa* w Księgarni Holistic News: użyj kodu DOSTAWA0

* Oferta ważna tylko do końca września!