Nauka
Uroda pomaga w pracy? Amerykańscy naukowcy zburzyli ten mit
02 listopada 2025
Zielony Ład, czyli neutralność klimatyczna do 2050 roku
Zielony Ład to europejska strategia klimatyczna. Zakłada osiągnięcie przez całą Unię Europejską neutralności klimatycznej do 2050 roku.
Neutralność klimatyczna to taki sposób funkcjonowania społeczeństwa i gospodarki, w którym nasze codzienne działania – od produkcji żywności po transport i edukację – nie zwiększają ilości gazów cieplarnianych w atmosferze. Osiągnięcie jej oznacza, że to, co emitujemy, potrafimy w równym stopniu zrekompensować, np. poprzez ochronę przyrody, zrównoważone technologie czy zmianę naszych nawyków.
Komisja Europejska zatwierdziła Zielony Ład w grudniu 2019 roku. Od tamtego czasu projekt jest sukcesywnie wdrażany przez kraje UE. Na inicjatywę składają się liczne inwestycje i zmiany prawne, wymierzone przede wszystkim na reformę systemu energetycznego krajów Europy, ale także takich kwestii jak transport, ciepłownictwo czy urbanistyka.
Kontrowersje i protesty rolników wokół Zielonego Ładu
Strategia stała się również kontrowersyjna ze względu na ograniczenia prawne, nakładane głównie na rolników. W całej Unii Europejskiej wybuchły z tego powodu protesty. Niewykluczone, że już wkrótce pojawią się kolejne, bowiem UE idzie za ciosem i chce realizować nową strategię. Czym jest Niebieski Ład i na czym będzie polegał?
Czym jest Niebieski Ład?
Niebieski Ład (ang. Blue Deal) to strategia Unii Europejskiej związana z dostępem do wody. Jego historia rozpoczyna się w styczniu 2023 roku, kiedy Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES) rozpoczął pracę nad dokumentem. Inicjatywa ma wspierać inwestycje w gospodarkę wodną i rozwój innowacyjnych technologii oszczędzających wodę w rolnictwie, przemyśle i gospodarstwach domowych.
Według EKES zrównoważona polityka wodna w Europie jest priorytetem strategicznym. Dlatego Komitet dąży do tego, aby potraktować sprawę poważnie w ramach struktur unijnych.
Główne założenia Europejskiego Niebieskiego Ładu
- Dostęp do wody: Zapewnienie równego i sprawiedliwego dostępu do czystej wody pitnej, co obejmuje walkę z niedoborami wody.
- Zrównoważona gospodarka wodna: Wdrażanie efektywnego wykorzystania wody w rolnictwie, przemyśle i gospodarstwach domowych, a także promowanie recyklingu i redukcji zanieczyszczeń.
- Odporna infrastruktura: Inwestowanie w zrównoważoną i odporną infrastrukturę wodną i sieci dystrybucyjne.
- Innowacje i konkurencyjność: Wspieranie rozwoju technologii oszczędzających wodę i mających zastosowanie w przemyśle, a także wzmacnianie konkurencyjności europejskich przedsiębiorstw.
- Geopolityka i bezpieczeństwo: Strategiczne postrzeganie wody jako kluczowego elementu dla bezpieczeństwa i gospodarki, a także kwestii geopolitycznych.
Źródła: European Economic and Social Committee, Serwis Rzeczypospolitej Polskiej
Kiedy wejdzie Niebieski Ład?
Na ten moment Niebieski Ład jest na wstępnym etapie prac. Szczegółowe działania, które mają być podjęte w jego ramach, nie są jeszcze znane. Szacuje się, że wartość inwestycji w ramach tej strategii wyniesie niemal 390 mld zł.
Potencjalnie oznacza to dostęp do dużych środków finansowych w ramach dotacji. Dopłaty na inwestycje w infrastrukturę wodną mogą być szczególnie cenne dla sektora rolnictwa, który od lat cierpi w Polsce z powodu suszy hydrologicznej. Z drugiej strony rodzi pytania o kolejne ograniczenia i utrudnienia dla rolnictwa, w szczególności małych i średnich rolników. Jakie dokładnie?
Przeczytaj: Susze i powodzie w Polsce. Jedną rzecz dotyczącą wody musimy zmienić
Niebieski Ład w rolnictwie
Prawdopodobnie wraz z dopłatami w ramach unijnego prawa pojawią się ograniczenia i restrykcje związane z odpowiedzialnym użytkowaniem wody. W rolnictwie czy przemyśle mogą zostać wprowadzone taryfy wodne, których wysokość będzie uzależniona od intensywności pobierania wody. Istnieje również możliwość rozciągnięcia rozszerzonej odpowiedzialności producenta czy rolnika także na kwestie związane z wodą.
Prace nad Niebieskim Ładem: inicjatywa obywatelska bez sukcesów
Powyższe restrykcje to jednak tylko przypuszczenia. Na ten moment EKES ujawnił jedynie wstępne założenia projektu. Oprócz prac w Komitecie zarejestrowano inicjatywę obywatelską „na rzecz Europy mądrze korzystającej z wody i odpornej na deficyt wody”. Inicjatywa obejmowała podobne założenia, co planowany Europejski Niebieski Ład.
Zbieranie deklaracji poparcia wśród obywateli pod tą inicjatywą zakończyło się 23 października 2025 roku. W żadnym z krajów członkowskich nie zebrano wymaganej liczby podpisów. W Polsce inicjatywę poparło 260 osób, przy czym próg dla naszego kraju wynosił ponad 38 tys. Zatem zebrano zaledwie 0,68% wymaganej liczby podpisów przypadającej na Polskę.
Jakie są konsekwencje unijnej polityki? Sprawdź na kanale Holistic News na YouTube:
Black Friday & Cyber Monday
Black Friday przez cały listopad! -20% na cały koszyk z kodem: BLACK20
Do zobaczenia!
Księgarnia Holistic News
