Nowa nadzieja dla chorych. Odkryto, co może cofać Alzheimera

Jak lit chroni mózg? Mechanizm odkryty po dekadzie

Przyczyny choroby Alzheimera od lat pozostają dla naukowców zagadką. W związku z występowaniem tego schorzenia zidentyfikowano wiele zmian w mózgu, jednak żadnej z nich nie udało się jednoznacznie powiązać z chorobą. Przykładem są występujące w tkance narządu skupiska specyficznych białek. U niektórych osób z tymi nieprawidłowościami pogorszenie funkcji poznawczych charakterystyczne dla Alzheimera po prostu nie występowało. Brak jednoznacznej przyczyny sprawiał, że opracowywane metody leczenia okazywały się niewystarczające.

Najnowsze odkrycia badaczy z Uniwersytetu Harvarda mogą to jednak zmienić. Opublikowany w Nature artykuł naukowy opisuje przeprowadzony na myszach eksperyment, który mówi nam wiele na temat rozwoju choroby Alzheimera w naszych mózgach. Co istotne nie tylko gryzonie pozostawały pod obserwacją. Zespół naukowców analizował również ludzkich pacjentów na różnych stadiach choroby. Całość zajęła aż 10 lat, a rezultaty tej wieloletniej pracy mogą być przełomowe dla osób cierpiących z powodu Alzheimera.

Lit – zapomniany strażnik mózgu

Lit to dość powszechny w przyrodzie pierwiastek, którego używa się m.in. w leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej. Występuje on naturalnie również w naszych mózgach, jednak z biegiem lat wiąże się z toksycznymi blaszkami amyloidowymi. Ten proces zaczyna się jeszcze na długo przed wystąpieniem objawów demencji czy choroby Alzheimera. Jak się jednak okazuje, pierwiastek ten jest dość istotny dla zdrowia naszego mózgu. W wyniku wiązania się litu, jego ilość w naszym organizmie maleje, co uruchamia kaskadę zmian:

• pojawia się stan zapalny
• dochodzi do utraty połączeń nerwowych
• komórki ulegają uszkodzeniu
• w konsekwencji następuje utrata pamięci

Obserwacje myszy i ludzi wykazały, że dieta uboga w lit przyspieszała starzenie mózgu i rozwój objawów Alzheimera. Z kolei utrzymanie w organizmie stabilnego poziomu tego pierwiastka od młodego wieku chroniło przed rozwojem choroby. Prawdziwy przełom przyszedł jednak w momencie, w którym badacze zaczęli testować na gryzoniach orotan litu. Związek ten uodparnia pierwiastek na wiązanie z blaszkami amyloidowymi. Okazało się, że zastosowanie go nie tylko zatrzymywało rozwój choroby, ale też odwracało uszkodzenia mózgu i przywracało pamięć. Efekty były widoczne nawet u starszych osobników.

Chcesz lepiej wiedzieć, jak działa ludzki mózg? Odwiedź nasz kanał na YouTube:

Cierpliwość jest kluczowa. Nie wolno brać litu na własną rękę

Zaangażowani w projekt badacze przyznają, że lit może być brakującym ogniwem w walce z Alzheimerem. „Hipoteza, że niedobór litu może być przyczyną choroby Alzheimera, jest nowa i sugeruje inne podejście terapeutyczne” – mówi cytowany w informacji prasowej uczelni główny autor badania Bruce Yankner, profesor genetyki i neurologii w Instytucie Blavatnika na Uniwersytecie Harvarda.

Yankner podkreśla jednak, że aby dopuścić terapię litem w leczeniu Alzheimera, potrzebne są dalsze eksperymenty. „Trzeba ostrożnie podchodzić do wniosków wyciąganych z badań na myszach” – mówi profesor. Autorzy badania zdecydowanie odradzają samodzielną suplementację litu, szczególnie że niektóre związki tego pierwiastka w zbyt dużych ilościach są toksyczne. Orotan litu, który u myszy cofał objawy Alzheimera, czeka na testy kliniczne. Być może już niedługo znajdzie się na sklepowych półkach jako lek na chorobę, która na całym świecie dotyka nawet 400 mln osób.