Humanizm
Najpierw intuicja, potem kultura
20 grudnia 2024
Badacze, korzystając ze sztucznej inteligencji, analizują narracje osób cierpiących na autyzm z perspektywy pierwszej osoby. W badaniach wykorzystują fenomenologię i psychiatrię obliczeniową. Pierwsza z nich pozwala odzwierciedlić wewnętrzne przeżycia osób z autyzmem, dążąc do ich zrozumienia i opisania. Druga skupia się na analizie danych dotyczących emocji, myśli i zachowań. Łącząc te dwa podejścia, naukowcy chcą głębiej zrozumieć doświadczenia osób z autyzmem, co może mieć znaczenie w rozwijaniu psychoedukacji.
Zobacz też:
Polscy naukowcy badają autyzm
Kluczowym narzędziem w pracy badaczy jest sztuczna inteligencja, precyzyjniej algorytmy NLP (ang. Natural Language Processing). Są one stosowane do analizy języka naturalnego i mogą przetwarzać obszerne zbiory danych, w tym wypowiedzi. Dzięki temu możliwe jest identyfikowanie powtarzających się słów kluczowych, tematów, fraz i struktur semantycznych. To z kolei pozwala naukowcom lepiej zrozumieć kwestie szczególnie istotne dla osób autystycznych, także te, które wywołują u nich stres.
Opracowane przez polskich specjalistów metody badawcze umożliwiają wykrywanie subtelnych sygnałów emocjonalnych u osób z autyzmem. Dzięki temu można lepiej zrozumieć, jak reagują na różnorodne sytuacje i jak wchodzą w interakcje społeczne. Naukowcy analizują również ton wypowiedzi, co ma duże znaczenie dla osób mających trudności z werbalnym wyrażaniem emocji.
„Planujemy dalsze rozszerzenie zakresu badań, wykorzystując transkrypcje wywiadów z YouTube oraz dane z blogów. Naszym celem jest uzyskanie jak najpełniejszego obrazu doświadczeń osób z autyzmem”
– mówi Marcin Moskalewicz, lider zespołu badawczego w NCBiR.
Efekty badań
Efekty badań wskazują, że zastosowanie metod opracowanych przez polski zespół oraz wykorzystanie sztucznej inteligencji mogą znacząco poprawić jakość życia osób cierpiących na choroby. Ponadto wyniki prac mogą pomóc stworzyć nowe, bardziej spersonalizowane terapie, w tym opracowanie innowacyjnych metod, zadań i aktywności terapeutycznych.
„Analiza subiektywnych doświadczeń może ułatwić terapeutom, rodzinom i opiekunom zrozumienie, jak ich pacjenci postrzegają różnorodne, często typowe sytuacje, w odmienny sposób. Taka wiedza może przyczynić się do poprawy komunikacji, bardziej precyzyjnego przekazywania informacji oraz zwiększenia zdolności do wsparcia osób z autyzmem w domu i innych środowiskach”
– wyjaśnia Marcin Rządeczka z NCBiR.
Jak sztuczna inteligencja powiela stereotypy
Polscy naukowcy zwracają uwagę na problem powielania stereotypów dotyczących autyzmu, który dotyka nie tylko społeczeństwo, ale również zaawansowane modele językowe. Mimo tego, że ChatGPT-4 wyposażony jest w liczne zabezpieczenia, to wciąż występują niedoskonałości, szczególnie w generowaniu obrazów. Algorytmy często odpowiadają na zadania graficzne, przedstawiając autyzm za pomocą puzzli lub koloru niebieskiego, co spotyka się z krytyką ze strony specjalistów medycznych i terapeutów, domagających się zmiany tych stereotypowych symboli.
Dodatkowo, dla ChatGPT autyzm często kojarzony jest z niepełnosprawnością, co nie odzwierciedla doświadczeń wszystkich osób z tym zaburzeniem. Modele językowe prezentują również nieprecyzyjny obraz osoby ze spektrum autyzmu. Najczęściej jest to biały mężczyzna, co stoi w sprzeczności z rzeczywistością. Stereotypy związane z autyzmem nie są w sztucznej inteligencji nie mniej zakorzenione niż w społeczeństwie.
To może cię również zainteresować:
