Nie mówisz po angielsku, choć rozumiesz? Nie jesteś wyjątkiem

Skąd się biorą nasze kompleksy językowe

Umiejętność płynnego porozumiewania się w języku obcym to coś, czego wielu rodziców dla swoich dzieci. Kto nie chciałby się pochwalić dwujęzyczną córką? Ale co z nami, dorosłymi? Czy dajemy młodym przykład własną postawą?

Czy to tylko problem starszego pokolenia? Bynajmniej

Niestety, wielu Polaków – szczególnie ze starszego pokolenia – ma poważny problem z mówieniem w języku obcym. Nawet znając podstawy, na samą myśl o rozmowie z obcokrajowcem paraliżuje nas strach. Co ciekawe, ze słuchaniem radzimy sobie znacznie lepiej – wielu deklaruje, że dużo rozumie. Mimo to mówienie po angielsku pozostaje wyzwaniem. Dodatkowo sporo osób twierdzi, że nie znosi brzmienia własnego akcentu. Ciekawe, czy inni też go słyszą, czy jest to tylko nasz wymysł?

„Mam fatalny akcent” – polski kompleks językowy

Problem z otwartością w mówieniu w obcych językach nie dotyczy wyłącznie Polaków. Podobne trudności mają mieszkańcy wielu nieanglojęzycznych krajów. Jednak największe kompleksy obserwujemy wciąż w Europie Środkowej i Wschodniej.

Nasz smutny, mentalny spadek po PRL

To dziedzictwo postkomunistyczne – okresu, gdy byliśmy odcięci od Zachodu, bez dostępu do native speakerów i dobrych materiałów do nauki. Dla Szweda mówienie po angielsku nie jest tak obciążające psychicznie jak dla Polaka czy Bułgara. Po pierwsze, Szwedzi mają dłuższą tradycję nauki języka – angielskiego uczył się nie tylko ojciec, ale często i dziadek. Po drugie, nawet popełniając błędy, nie przeżywają ich tak dotkliwie jak Polacy, bo wiedzą, że mają do nich prawo. A przynajmniej nie tak boleśnie jak starsze pokolenie, bo millenialsi i zetki żyją już w innym świecie

Jak uczą się języka inne narody?

Kraje zachodnie mają dłuższą tradycję nauczania angielskiego, nie mówiąc już o wymianie studenckiej czy innym podejściu do oglądania angielskich filmów, szczególnie na północy Europy. Prawdopodobnie tylko w krajach postkomunistycznych istnieje nadal funkcja lektora, który „czyta” angielskie dialogi przetłumaczone na rodzimy język.

Lektor, dubbing czy napisy?

W krajach skandynawskich angielskie filmy opatrzone są napisami, a oryginalna wersja dźwiękowa zostaje zachowana. Pozwala to oswoić uszy z akcentem i przyzwyczaić głowę do słuchania i rozumienia obcego języka.

Rewolucję przyniosły platformy streamingowe jak Netflix, gdzie sami wybieramy formę tłumaczenia. To doskonała okazja do osłuchania się z językiem.

Polska skłonność do oceniania

Jako naród mamy tendencję do negatywnego oceniania innych. Uważamy to za przejaw ambicji, ale ta surowość dotyczy też nas samych. Koncentrujemy się na negatywach, zapamiętujemy cudze potknięcia i chętnie je wyśmiewamy.

Symboliczna stała się postać Kalego z W pustyni i w puszczy. Nikt nie pamięta jego pozytywnych cech, wszyscy za to zapamiętali niepoprawną polszczyznę. Powiedzenie „Kali mówić” weszło na stałe do języka potocznego. Nikt nie chce być porównywany do Kalego, obawiamy się, że mówiąc po angielsku, popełnimy podobne błędy.

Błędy są naturalną częścią nauki

Popełnianie błędów to nieodłączny element nauki każdej umiejętności. Niestety, wielu Polaków paraliżuje strach przed pomyłką. Jak pokonać tę barierę?

Sylwia, mieszkająca od 10 lat w Glasgow, mówi: „Przyjechałam ze znajomością języka, myślałam, że szybko się odnajdę. Ale akcent szkocki mnie przerasta. Czytam po angielsku bez problemu, ale w rozmowie się zamykam. Boję się oceny. Po dekadzie za granicą nadal nie mówię płynnie. Nie pomaga mi w tym też to, że mam polskiego chłopaka, a w szkockim domu oglądamy zazwyczaj polską telewizję”.

Paradoksalnie, Sylwia pracuje w międzynarodowym środowisku, gdzie wszyscy posługują się podstawowym angielskim. Nie ma kontaktu z native speakerami, w domu ogląda polską telewizję. Brakuje jej okazji do praktyki.

System edukacji a bariera językowa

Ania, nauczycielka w polskiej szkole sobotniej, wskazuje na problemy systemu edukacji: „W angielskich szkołach uczy się przez zabawę, w Polsce – przez dyscyplinę i sprawdziany. Szkoła Polakom kojarzy się z kartkówkami i sprawdzianami, czyli z czymś mało przyjemnym”.

Czy gramatyka zniechęca do nauki języków?

„Pamiętam, jak w polskim systemie gnębiono nas gramatyką. To skutecznie zniechęcało do nauki. Za mało uwagi poświęca się konwersacjom. Nauczyciel powinien uczyć swobodnego posługiwania się językiem, a nie odmiany przez przypadki”.

Zły nauczyciel może zniechęcić do języka na całe życie. Wystarczy, że raz wyśmieje czyjś akcent przed klasą, by zasiać traumę na lata. Wystarczy pomyśleć, o ile więcej skorzystalibyśmy w przyszłości, gdyby nasze lekcje angielskiego w szkole bardziej stawiały na naukę rozmowy i żywego języka, a nie skupiały się na nauce zasad gramatyki.

Jak pokonać strach przed mówieniem po angielsku?

Strach przed mówieniem w obcym języku to element tzw. postkomunistycznego kompleksu. Często czujemy się gorsi od Europejczyków i obawiamy się, że ktoś będzie się z nas śmiał.

Prawda jest prosta: nie używając języka, nie nauczymy się go. Czas pokonać wewnętrzne opory. Nie jesteśmy sami – Francuzi, Włosi, Hiszpanie mają podobne problemy, a jednak się przełamują. Dziś, z internetem, streamingiem i ebookami, nauka jest łatwiejsza niż kiedykolwiek. Może warto wziąć przykład z młodych, którzy nie boją się mówić?

GRUDNIOWA PROMOCJA W KSIĘGARNI?

Oczywiście!
Oto kod na DARMOWĄ dostawę– wpisz w koszyku: MIKOLAJ
Udanych zakupów!
Księgarnia Holistic News