Nauka
Mamy Ig Nobla. Odkrycie polskiego psychologa zachwyciło jury
21 września 2025
Niebo nad nami skrywa nową zagadkę – pojawiły się polskie nazwy asteroid. Wśród gwiazd znajdziesz Sienkiewicza, królów i naukowców. Kto jeszcze trafił w kosmos i dlaczego właśnie teraz?
Międzynarodowa Unia Astronomiczna (IAU) – jedyny organ na świecie mający prawo nadawać oficjalne nazwy obiektom astronomicznym – ostatnio hojnie obdarowała Polskę. W ciągu paru miesięcy aż kilka planetoid otrzymało nazwy związane z naszym krajem. Jakie są nowe polskie nazwy asteroid?
Największą sławę zdobyła planetoida (292490) Sienkiewicz, wcześniej znana jako 2006 SH40. Imię Noblisty zaproponował Kazimieras Černis, litewski astronom polskiego pochodzenia, który odkrył tę asteroidę w 2006 roku. To nie pierwsza „polska” planetoida w jego dorobku – Černis regularnie honoruje nasz kraj swoimi odkryciami. W ten sposób upamiętnił on między innymi polskich astronomów: Ireneusza Włodarczyka czy Wilhelminę Iwanowską, których nazwiskami nazwał inne odkryte przez siebie asteroidy.
Ale Sienkiewicz to nie jedyny bohater tej kosmicznej opowieści. Planetoida (6354830) Casimir nosi imię świętego Kazimierza Jagiellończyka, syna króla Kazimierza IV Jagiellończyka. Ten wyniesiony potem na ołtarze członek dynastii Jagiellonów żył w latach 1458-1484. Asteroidę odkryto w 2013 roku i po raz kolejny jest za to odpowiedzialny Kazimieras Černis wraz z Ilgmarsem Eglitisem.
Współczesna nauka także znalazła swoje miejsce wśród gwiazd. Planetoida (599019) Jerzymadej honoruje Jerzego Madeja, urodzonego w 1950 roku astronoma zajmującego się modelowaniem atmosfer gwiazd neutronowych. 4 września na Uniwersytecie Warszawskim odbyła się uroczysta ceremonia wręczenia certyfikatu potwierdzającego nadanie nazwy tej asteroidzie. „To wydarzenie o wyjątkowym charakterze – w sposób symboliczny utrwalił Pan Profesor swoje imię w kamieniu. Nadanie planetoidzie Pańskiego imienia jest ogromnym wyróżnieniem, podkreślającym bogaty dorobek życiowy, wybitne osiągnięcia naukowe oraz wkład dydaktyczny” – tak do prof. Madeja zwrócił się podczas uroczystości prof. Zygmunt Lalak, prorektor UW ds. badań. Obiekt w 2009 roku odkryli Timur Kriaczko i Boris Satowski.
Zajrzyj na kanał Holistic News na YouTube i odkryj tajemnice kosmosu:
Proces jest długi i wymaga cierpliwości. Odkrywca może zaproponować nazwę dopiero wtedy, gdy dokładnie zbadana zostanie orbita planetoidy. Następnie IAU sprawdza, czy nazwa spełnia kryteria i nie jest już zajęta. Cały proces może trwać nawet kilkanaście lat – ale efekt? Trwałe wpisanie nazwiska w mapę nieba.
Czy to nie jest najlepszy dowód na to, że nauka i historia mogą spotykać się w najbardziej nieoczekiwanych miejscach? Może następnym razem wśród gwiazd zobaczymy twoje nazwisko?
Na nazwanie czekają również nowoodkryte księżyce Urana. Więcej piszemy o tym tutaj: Teleskop Webba odkrył nowy księżyc Urana. Jest najmniejszy z dotąd znanych
Darmowa dostawa* w Księgarni Holistic News: użyj kodu DOSTAWA0
* Oferta ważna tylko do końca września!