Diagnoza leczy, zanim zacznie się terapia. Psycholodzy wyjaśnili to zjawisko

Na czym polega efekt Rumpelstilzchena?

Psycholodzy prof. Alan Levinovitz i prof. Awais Aftab na łamach BJPsych Bulletin ujawniają pozytywne skutki działania diagnozy medycznej, przekonując zarazem, że samo poznanie nazwy choroby potrafi ukoić lęk i uporządkować chaos w głowie. Zanim pojawi się terapia, diagnoza często działa jak pierwszy ratunek. To zjawisko badacze nazwali efektem Rumpelstilzchena – od bajkowego bohatera, którego imię dawało władzę nad strachem.

– Diagnoza rozwiązuje poznawczą niepewność, która towarzyszy niewyjaśnionemu cierpieniu – piszą autorzy. – Ludzie z niezdiagnozowanymi problemami gubią się w opowieści o własnym zdrowiu. Jasne nazwanie choroby daje im język, pozwala wytłumaczyć, co czują, i odzyskać kontrolę.

3 pozytywne skutki diagnozy

Badacze wymieniają kolejne korzyści, jakie może przynieść pacjentowi poznanie diagnozy. Są to:

• Ułatwiona komunikacja z personelem medycznym – wspólny język ułatwia porozumienie pacjenta ze specjalistami i usprawnia proces leczenia.
• Dostęp do grup wsparcia – poznanie diagnozy pozwala dołączyć do społeczności osób z podobnymi doświadczeniami. Chorzy zyskują możliwość dzielenia się przeżyciami i uzyskania wsparcia.
• Budowanie tożsamości i łagodzenie stygmatyzacji – przynależność do wspólnoty osób z tą samą diagnozą wzmacnia psychicznie i zmniejsza poczucie izolacji.

Bez diagnozy i bez świadomości

Autorzy artykułu przywołali również badania prof. Mirandy Fricker. Opisała ona historię kobiety, która przez długi czas nie otrzymała diagnozy depresji poporodowej.

„W mojej grupie ludzie zaczęli mówić o depresji poporodowej. Podczas tych czterdziestu pięciu minut zrozumiałam, że to, za co się obwiniałam – i za co obwiniał mnie mój mąż – nie było moją własną słabością. To była kombinacja czynników fizjologicznych i bardzo realnego zjawiska społecznego – izolacji. Uświadomienie sobie tego było jednym z tych momentów, po których na zawsze zostaje się feministką” (Epistemic Injustice: Power and the Ethics of Knowing).

Szukasz inspirujących treści w wersji wideo? Znajdziesz je na naszym kanale na YouTubie.

Czy diagnoza medyczna zawsze pomaga?

Choć liczne badania pokazują, że diagnoza może przynieść pacjentowi ulgę, rzeczywistość bywa bardziej skomplikowana. Nie zawsze to, co miało pomóc, faktycznie działa wspierająco. Istnieją sytuacje, kiedy osoba, która wreszcie otrzymała diagnozę, wcale nie doświadcza pozytywnych uczuć, lecz negatywne skutki sytuacji. Jakie?

• Piętno i strach – nazwa choroby może wywołać lęk lub poczucie bycia „chorym na zawsze”.
• Utrwalenie tożsamości chorobowej – niektórzy pacjenci zaczynają definiować siebie przez diagnozę Może to osłabić ich sprawczość.
• Niezrozumienie diagnozy – diagnozy medyczne mogą nie uwzględniać duchowego lub kulturowego znaczenia doświadczeń. Mogą zostać źle zrozumiane lub uznane za coś nienormalnego.
• Pozapsychologiczne skutki – niepotrzebne leczenie, zbyt duża ilość przyjmowanych leków, brak realnej pomocy mimo obietnicy poprawy.

Warto przeczytać: Dlaczego trwamy przy złych decyzjach? Psycholodzy odkryli powód

Nowy numer kwartalnika Holistic News — nowa promocja!

Do 31 października możesz skorzystać z darmowej dostawy paczkomatem.
Wpisz kod HNEWS0 finalizując zakupy w Księgarni Holistic News