Prawda i Dobro
Pozytywne nawyki. Zmień koniec w nowy początek i zacznij działać
06 stycznia 2025
Starzenie się i rola białka MANF
Proces starzenia się nie jest uznawany za chorobę. Naukowcy podkreślają, że jest on naturalny. Jednak coraz lepiej rozumiemy mechanizmy stojące za tym zjawiskiem. Chociaż nie możemy jeszcze mówić o leku na długowieczność, naukowcy z Uniwersytetu McMastera odkryli nową funkcję białka znanego jako MANF (Mesencephalic Astrocyte-derived Neurotrophic Factor).
Białko to pełni rolę swoistego „opiekuna” komórek nerwowych, pomagając im w regeneracji oraz chroniąc je przed śmiercią w trudnych warunkach. Co ciekawe, MANF nie ogranicza swojego działania wyłącznie do układu nerwowego. Odgrywa również istotną rolę w innych tkankach, na przykład w trzustce, gdzie pomaga naprawiać szkody i utrzymywać równowagę biologiczną. Kanadyjscy naukowcy udowodnili, że MANF jest kluczowym elementem w utrzymaniu sprawności i wydajności komórek. Wyniki swoich badań opublikowali w prestiżowym czasopiśmie Proceedings of the National Academy of Sciences.
Polecamy: Urojona choroba może zniszczyć życie. Problem większy, niż się wydaje
Czym jest homeostaza komórkowa?
Dla prawidłowego funkcjonowania komórki kluczowe jest zachowanie stabilnych warunków wewnętrznych. Ten proces nazywany jest homeostazą komórkową. Polega na precyzyjnym regulowaniu parametrów, takich jak temperatura, poziom energii, równowaga wodno-elektrolitowa oraz usuwanie zbędnych produktów przemiany materii.. Komórki stale naprawiają uszkodzenia w DNA i białkach, eliminują uszkodzone struktury, a także produkują specjalne białka, które pomagają im w przywracaniu równowagi.
Z biegiem czasu zdolność komórek do utrzymania homeostazy słabnie. Coraz częściej zaczynają one wytwarzać wadliwe białka, a procesy naprawcze stają się mniej wydajne. Nieużyteczne białka gromadzą się, tworząc toksyczne agregaty, co prowadzi do rozwoju wielu chorób związanych z wiekiem, takich jak Alzheimer czy Parkinson.
Profesor Bhagwati Gupta, kierujący badaniami, wyjaśnia: „Gdy w komórkach dochodzi do stresu wywołanego agregacją białek, retikulum endoplazmatyczne – struktura odpowiedzialna za ich produkcję i uwalnianie – otrzymuje sygnał, by wstrzymać wytwarzanie nowych białek. Jeśli jednak mechanizmy naprawcze zawiodą, komórka ulega śmierci. To prowadzi do degeneracji neuronów i rozwoju chorób neurodegeneracyjnych”.
Warto przeczytać: Objawy ADHD mogą się zmieniać z wiekiem. Emocje grają główną rolę
Białko MANF jako strażnik komórkowego porządku
Poprzednie badania prowadzone na Uniwersytecie McMastera dowiodły, że MANF chroni komórki przed stresem – stanem, w którym ich funkcjonowanie jest zaburzone przez czynniki zewnętrzne lub wewnętrzne. W nowych badaniach naukowcy postanowili dokładniej zbadać, jak to białko działa. Wykorzystali w tym celu mikroskopijne robaki znane jako C. elegans. Dzięki półprzezroczystości ich ciała możliwe było bezpośrednie zaobserwowanie ekspresji MANF w różnych tkankach, w tym w lizosomach – organellach odpowiedzialnych za rozkład nagromadzonych białek i regulację długości życia organizmu.
Eksperymenty wykazały, że MANF wspomaga procesy usuwania nieprawidłowych białek oraz utylizację komórkowych odpadków. Dzięki temu komórki są w stanie działać efektywnie, a ich „porządek wewnętrzny” zostaje zachowany. Badacze zwrócili uwagę, że mechanizmy ochronne MANF są uniwersalne i występują nie tylko u robaków, ale także u ludzi. „Poznając podstawowe mechanizmy działania MANF, zyskujemy wiedzę, którą można wykorzystać w bardziej złożonych systemach biologicznych” – mówi Shane Taylor, współautorka projektu.
Proces starzenia się w przyszłych badaniach
Następnym krokiem badaczy z Uniwersytetu McMastera będzie szczegółowe zbadanie interakcji MANF z różnymi organellami komórkowymi. Dotychczasowe odkrycia sugerują, że białko to może być użyteczne w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych i innych schorzeń. Dzięki zdolności MANF do regulowania procesów komórkowych i eliminowania toksycznych agregatów możliwe staje się opracowanie nowych terapii. Badacze dążą do tego, by spowolnić proces starzenia, umożliwiając dłuższe i zdrowsze życie. Odkrycie MANF to krok w kierunku realizacji tych celów.
Polecamy: Mechanizmy pamięci i złudzenia. Nasze mózgi nas oszukują
