Nauka
Gigantyczna czaszka na dnie oceanu. W internecie zawrzało
24 lipca 2025
Niektórzy z nas mają czaszki przypominające te, które mieli neandertalczycy tysiące lat temu. Okazuje się, że to może mieć związek z bólami głowy, bezdechem sennym czy drętwieniem kończyn. Naukowcy są coraz bliżej odpowiedzi na pytanie, czy przyczyny bólu głowy mogą być zapisane w naszym DNA.
Czy dziedzictwo po neandertalczykach może powodować ból głowy w XXI wieku? Tak sugerują badania dotyczące malformacji Chiari typu 1. Jest to schorzenie, które wpływa na kształt podstawy czaszki i może powodować ucisk móżdżku. Jego objawy bywają różne: zawroty głowy, szumy uszne, drętwienie, bezdech senny i silne bóle głowy. Dlatego coraz więcej specjalistów wskazuje, że przyczyny bólu głowy mogą mieć nie tylko charakter neurologiczny, ale też anatomiczny i genetyczny.
Brazylijski neurochirurg, dr Yvens Barbosa Fernandes, już kilkanaście lat temu zauważył, że czaszki jego pacjentów ze schorzeniem Chiari przypominają czaszki neandertalczyków, które oglądał w muzeach.
„Zacząłem myśleć, że w przypadkach Chiari istnieje utracone ogniwo między antropologią a medycyną” – wspomina w rozmowie z portalem New Scientist.
Obserwacją Brazylijczyka zainspirowali się naukowcy z Uniwersytetu Filipińskiego Diliman pod kierownictwem Kimberly Plomp. Badacze zaprojektowali cyfrowe modele czaszek 46 osób z malformacją i 57 zdrowych. Okazało się, że u pacjentów z Chiari czaszka była bardziej spłaszczona i mniejsza u podstawy. A to może być jedną z przyczyn bólu głowy, ponieważ taka budowa zwiększa ucisk na móżdżek.
Uczeni poszli o krok dalej i zaczęli porównywać czaszki należące do innych gatunków człowieka takich jak Homo erectus, Homo heidelbergensis i wczesnych Homo sapiens. Analizy wykazały, że tylko neandertalczycy mieli podobną geometrię czaszki do człowieka współczesnego. I to właśnie po nich mogliśmy odziedziczyć tę specyficzną cechę.
„To kolejny sposób, w jaki geny neandertalczyków mogą wpływać na nasze zdrowie, w tym przypadku w negatywny sposób” – podkeśla Plomp.
Jeśli rzeczywiście odziedziczyliśmy ich anatomiczne cechy, może się okazać, że przyczyny bólu głowy mają ponad 40 tysięcy lat.
Naukowcy planują teraz analizę DNA pacjentów z Chiari, by sprawdzić, czy rzeczywiście mają więcej materiału genetycznego pochodzącego od neandertalczyków. Jeśli tak, to przyczyny bólu głowy będą kolejnym obszarem, w którym prehistoria człowieka spotyka współczesną medycynę.
Zaobserwuj nasz kanał YouTube. Kliknij na LINK i zaznacz subskrybuj
Co ciekawe, to nie wszystkie przypadki schorzenia Chiari mają takie samo pochodzenie. Typ 2 wiąże się z rozszczepem kręgosłupa, a typy 3 i 4 są bardzo rzadkie i mogą zagrażać życiu. Ale typ 1,choć najłagodniejszy, wydaje się być pamiątką po czasach, gdy człowiek dopiero stawał się tym, kim jest dziś. Być może przyczyn bólu głowy musimy szukać daleko przeszłości naszego gatunku?
Skoro udało się odkryć możliwe przyczyny bólu głowy, sięgające aż do czasów neandertalczyków, to być może jesteśmy o krok bliżej do ich skutecznego leczenia. Zrozumienie źródła problemu to pierwszy krok w drodze do rozwiązania. Być może właśnie dzięki temu odkryciu naukowcy zrobią kolejny krok. Mogą opracować nowe metody terapii. Dzięki nim tysiące osób cierpiących na ten rodzaj bólu wreszcie odczują ulgę.
Polecamy: Największe oszustwa w historii nauki