Psychopata nie zawsze jest mordercą. Kim są psychopaci sukcesu?

Nowe badania wskazują, że skupianie się wyłącznie na brutalnych i przestępczych aspektach zachowań psychopatycznych ograniczyło badania nad tak zwanymi psychopatami sukcesu. Są to osoby wykazujące co prawda psychopatyczne tendencje, lecz nie będące przestępcami. To ludzie wręcz odnoszący korzyści z posiadania takich cech. 

Psychopaci sukcesu – nowe spojrzenie na psychopatię

Większość wyobrażeń ludzi na temat psychopatii nie odzwierciedla jej prawdziwej natury. Cechy psychopatyczne występują w pewnym stopniu u każdego z nas i nie powinny być ani gloryfikowane, ani piętnowane

– mówi Louise Wallace, wykładowczyni psychologii sądowej na Uniwersytecie Derby w Wielkiej Brytanii.

Zobacz też:

Przez dziesięciolecia badacze psychopatii prowadzili swoje badania w więzieniach, co sprawiło, że psychopatia była utożsamiana wyłącznie z niebezpiecznymi i brutalnymi przestępcami, zarówno w świadomości publicznej, jak i naukowej.

Nowe spojrzenie otworzyło badaczom drzwi do innych metod badań. Nie muszą już ograniczać się do więzień. Teraz mogą rekrutować uczestników z ogólnej populacji.

Większość osób z cechami psychopatycznymi żyje wśród nas

– stwierdza Désiré Palmen, badacz psychologii klinicznej z Uniwersytetu Avans w Holandii.

Psychopatia poza stereotypami

Psychopatia to zespół cech, które współdziałają ze sobą. Tradycyjny model psychopatycznego umysłu koncentruje się na bezwzględności i braku zahamowań. Ta pierwsza oznacza agresywne dążenie do zasobów bez względu na innych. Drugi zestaw cech wiąże się z wysoką impulsywnością, co w połączeniu z brakiem empatii prowadzi do trudności w kontrolowaniu zachowań, nierzadko brutalnych.

W ostatnich latach wprowadzono jej nowy wymiar: śmiałość, definiowaną jako mieszankę dominacji społecznej, odporności emocjonalnej i przedsiębiorczości.

Śmiałość można rozumieć jako odwagę w interakcjach z innymi, charakteryzującą się nieuleganiem zastraszaniu, asertywnością, a nawet dominacją nad innymi

wyjaśnia Christopher Patrick, psycholog kliniczny z Uniwersytetu Stanowego na Florydzie.

Oczywiście nie każda śmiała osoba jest psychopatą. Patrick zauważa jednak, że połączenie śmiałości z wysokim poziomem bezwzględności i braku zahamowań może wskazywać na psychopatyczne cechy. Taka osoba może wykorzystywać swoją pewność siebie do maskowania skrajności swojego zachowania, co może prowadzić do wyróżniania się na stanowiskach kierowniczych. Okazuje się, że to właśnie śmiałość może być kluczowym czynnikiem decydującym o tym, czy osoba o psychopatycznych cechach odniesie sukces zawodowy.

W korporacyjnym świecie

Inne psychopatyczne cechy również mogą przynosić korzyści w karierze. Przykładem może być bezwzględność, często manifestująca się jako brak empatii.

W korporacyjnym świecie potrzeba osób, które potrafią działać pod presją i podejmować szybkie decyzje, czasem bez empatii dokonywać trudnych wyborów

– twierdzi Wallace.

Badanie przeprowadzone w 2016 roku wśród pracowników australijskiej agencji reklamowej wykazało, że kadra kierownicza wyższego szczebla wykazywała większe psychopatyczne tendencje niż młodsi pracownicy, w tym początkowo czarującą osobowość, spokój i opanowanie połączone z egocentryzmem, brakiem wyrzutów sumienia i poczucia winy.

Inne studia sugerują, że język używany w ogłoszeniach o pracę na stanowiskach kierowniczych może przyciągać kandydatów z psychopatycznymi cechami. W jednym z bezpośrednich przypadków brytyjska firma poszukiwała w 2016 roku „psychopatycznego New Business Media Sales Executive Superstar”, twierdząc, że jeden na pięciu dyrektorów generalnych ma psychopatyczne cechy.

Pojawiają się sugestie, że pewne psychopatyczne cechy, takie jak nieustraszoność i narcyzm, mogą prowadzić do bohaterskich zachowań. Badanie z 2018 roku wykazało, że osoby udzielające pierwszej pomocy osiągnęły znacznie wyższe wyniki w pomiarach psychopatii, w tym dominacji, śmiałości i poszukiwania wrażeń, niż przeciętni ludzie.

To może cię zainteresować:

Kryzys autorytetów. Co sprawia, że stajemy się wzorem dla innych?