Tak rozpoznasz fake newsy. Prosty sposób daje wysoką skuteczność

Czy Twój umysł jest otwarty i elastyczny?

Dlaczego jedni łapią fake newsy od razu, a inni dają się nabrać? Naukowcy właśnie znaleźli odpowiedź – i to może całkowicie zmienić sposób, w jaki surfujesz po internecie.

W dobie dezinformacji rozpoznanie kłamstw online przychodzi z trudem. Ale niektórzy mają w tym supermoce. Co ich wyróżnia? Klucz tkwi w „myśleniu otwartym i elastycznym” (Actively Open-Minded Thinking, AOT).

Eksperyment i walka z dezinformacją

Czy da się nauczyć odporności na fake newsy? Brytyjscy i niemieccy badacze postanowili to sprawdzić – i wyniki ich eksperymentu mogą zrewolucjonizować walkę z dezinformacją.

Naukowcy skupili się na spłaszczeniu informacji – głównej przyczynie, dla której ludzie łykają kłamstwa online. Opierając się na metodzie AOT, stworzyli specjalny komunikat ostrzegawczy.
Jego zadanie? Uchronić ludzi przed pułapkami psychologicznymi, w które wpadają przez brak myślenia otwartego i elastycznego.

Czy jedna krótka wiadomość może uchronić przed fake newsami? Naukowcy postanowili to sprawdzić w dwóch precyzyjnych eksperymentach. Podzielili uczestników na dwie grupy. Grupa eksperymentalna otrzymała krótką wiadomość edukacyjną – ostrzeżenie przed psychologicznymi pułapkami, w które wpadają ludzie niestosujący myślenia otwartego i elastycznego. Grupa kontrolna? Nie dostała żadnego ostrzeżenia. Z kolei w eksperymencie numer 2 uczestnicy grupy kontrolnej dostali zadanie, które polegało na neutralnym sortowaniu słów.

Później wszystkie osoby wypełniły kilka kwestionariuszy. Ocenie podlegały:

• styl myślenia,
• wiara w teorie spiskowe,
• podatność na dezinformację.

Uczestnicy oceniali prawdziwość informacji oraz wskazywali, czy byliby skłonni udostępnić je w sieci. Wyniki są obiecujące.

Jak krótka wiadomość pomogła rozpoznać fake newsy?

Okazało się, że uczestnicy, którzy dostali ostrzegawczy komunikat, mieli wyższe wyniki w zakresie myślenia otwartego i elastycznego niż osoby z grupy kontrolnej. W pierwszym badaniu grupa eksperymentalna lepiej odróżniała prawdziwe wiadomości od fałszywych. Rzadziej chciała udostępniać fake newsy i w większości przypadków badani z tej grupy nie wierzyli w teorie spiskowe.

W drugim badaniu uczestnicy z grupy eksperymentalnej także trafniej odróżniali prawdziwe informacje od fałszywych, choć ich wiara w teorie spiskowe zmniejszyła się nieznacznie.

„W obu badaniach AOT było konsekwentnie poprawiane, co z kolei zmniejszyło podatność na dezinformację, wiarę w teorie spiskowe (badania 1 i 2) oraz poprawiło decyzje dotyczące udostępniania treści (badanie 1). Co więcej, korzyści wynikające z poprawy AOT występowały nawet po uwzględnieniu pozornych składowych tego stylu myślenia” – czytamy w badaniu z Journal of Experimental Social Psychology.

A tu największe zaskoczenie. Analiza wykazała, że ludzie nie stali się podejrzliwi wobec wszystkiego – po prostu zaczęli myśleć mądrzej. Uczestnicy nauczyli się lepiej analizować dowody i patrzeć na każdą informację z kilku stron naraz. To właśnie dlatego tak skutecznie rozpoznawali manipulację.
Nie chodzi więc o nieufność – chodzi o bardziej przemyślane podejście do tego, co widzimy online.

Szukasz inspirujących treści w wersji wideo? Znajdziesz je na naszym kanale na YouTube.

Plot twist, którego nikt się nie spodziewał. Choć uczestnicy rzeczywiście myśleli bardziej logicznie i refleksyjnie, to samo w sobie nie wyjaśniało ich supermocy w rozpoznawaniu fake newsów.

Prawdziwym game changerem okazało się myślenie otwarte i elastyczne – to ono miało decydujący wpływ na wszystko: lepsze rozpoznawanie kłamstw, odporność na teorie spiskowe i ostrożność w udostępnianiu treści.

Na czym polega ten styl myślenia?

• Chęć zrozumienia różnych punktów widzenia – zamiast trzymania się jednej wersji
• Gotowość do zmiany zdania – gdy pojawiają się mocne argumenty

Brzmi prosto? Bo jest proste. A jednocześnie rewolucyjne w skutkach.

Ważny temat: Psychologia spisków. Tak wierzymy w absurdalne teorie

Łap okazję!

Darmowa dostawa* w Księgarni Holistic News: użyj kodu DOSTAWA0

* Oferta ważna tylko do końca września!