Humanizm
UNICEF zbadał cyfrowe życie młodych. Raport zawstydza dorosłych
26 września 2025
Rozpoznawanie emocji zmienia się z wiekiem — i to nie zawsze na lepsze. Naukowcy odkryli, że starsze osoby częściej widzą w ludziach dobro, bo mózg ulega zmianom i spada sprawność poznawcza.
Międzynarodowy zespół badaczy przebadał 665 osób w wieku od 18 do 89 lat. Okazało się, że seniorzy częściej dostrzegają w twarzach innych pozytywne emocje — nawet gdy wyraz twarzy był trudny do odczytania. Nie wynika to jednak z życiowej mądrości.
Ochotników podzielono na grupy, różniące się wiekiem o mniej więcej 10 lat – od młodych dorosłych po seniorów. Wszyscy wzięli udział w specjalnym teście. Każdy badany miał za zadanie rozpoznać emocje na twarzach ludzi przedstawionych na komputerowo wygenerowanych zdjęciach.
Uczestnikom badania zrobiono również rezonans magnetyczny, żeby sprawdzić kondycję ich mózgu oraz ogólny stan zdrowia. Do tego każdy wypełnił testy oceniające sprawność umysłową – naukowcy chcieli wiedzieć, czy z wiekiem pogarszają się funkcje poznawcze. Dodatkowo badano, czy u uczestników pojawiają się objawy depresji.
Okazało się, że seniorzy oceniają ludzi pozytywniej niż młodsi ludzie. Częściej dostrzegali na twarzach innych pozytywne emocje – na przykład radość. Z kolei emocje negatywne, jak smutek, złość czy strach, zauważali dużo rzadziej. Co ciekawe, jeśli trudno było odczytać wyraz twarzy, starsi uczestnicy zwykle zakładali, że wyraża coś pozytywnego.
Dlaczego tak się dzieje? Odpowiedzi na to pytanie udzielili sami naukowcy:
„Związany z wiekiem efekt pozytywności wiąże się z pogorszeniem funkcji poznawczych oraz strukturalnymi i funkcjonalnymi różnicami w mózgu” – czytamy w The Journal of Neuroscience.
Dane z rezonansu magnetycznego dały naukowcom jasną odpowiedź. Okazało się, że u starszych osób pozytywne nastawienie do ludzi wiąże się z mniejszą objętością istoty szarej w dwóch kluczowych obszarach mózgu: hipokampie i ciele migdałowatym. To właśnie te części mózgu odpowiadają za przetwarzanie emocji. Gdy ich objętość się zmniejsza, mózg może mniej intensywnie reagować na negatywne bodźce – dlatego seniorzy częściej widzą w ludziach to, co dobre.
Co ciekawe, im większe prawdopodobieństwo, że starszy badany zbyt pozytywnie ocenił daną twarz, tym gorsze wyniki otrzymał z testów poznawczych. Testy poznawcze to sprawdzian dla mózgu, który eksperci wykonują, aby zweryfikować, czy wszystkie jego funkcje dobrze pracują.
Interesuje Cię psychologia? Zajrzyj na nasz kanał na YouTubie.
Choć badania są ciekawe, warto podejść do ich wyników z pewnym dystansem. Dlaczego? Ponieważ negatywne emocje, takie jak złość, strach czy smutek, są po prostu trudniejsze do rozpoznania niż te pozytywne – na przykład radość. To może częściowo tłumaczyć, dlaczego starsze osoby rzadziej je zauważały. Innymi słowy: niekoniecznie zawsze widzieli coś pozytywnego – czasem mogli po prostu nie rozpoznać tego, co negatywne.
Trzeba też pamiętać o jeszcze jednej rzeczy. Badanie zostało przeprowadzone w jednym momencie, a nie na przestrzeni lat. To oznacza, że naukowcy nie mogli śledzić, jak rozpoznawanie emocji zmienia się u tych samych osób z czasem. To istotne ograniczenie – bo bez długoterminowej obserwacji trudno powiedzieć, czy zmiany wynikają z wieku czy z innych czynników. W dodatku pogarszanie się funkcji poznawczych to proces bardzo złożony. Tak skomplikowany, że nawet zaawansowane badania nie są w stanie uchwycić go w pełni.
Warto przeczytać: Brakuje nam słów na starość. Tak niechcący krzywdzimy seniorów
Darmowa dostawa* w Księgarni Holistic News: użyj kodu DOSTAWA0
* Oferta ważna tylko do końca września!