Nauka
Nadchodzi jedna z najpiękniejszych nocy w roku. Jak obserwować Leonidy
07 listopada 2025

Przez lata mówiono, że autyzm i schizofrenia pojawiają się po dzieciństwie. To nieprawda. Najnowsze badanie University of Exeter pokazuje, że początek tych zaburzeń zaczyna się już w życiu płodowym – w pierwszych tygodniach budowy mózgu.
Trafiłam do szpitala. Kiedy rodzina odwiedziła mnie następnego dnia, leżałam w łóżku z zamkniętymi oczami, nie mówiłam, nie chciałam jeść ani pić. Stan takiego totalnego braku kontaktu trwał parę dni. Kiedy się ocknęłam i zaczęłam mówić, nie poznawałam bliskich. Nie pamiętałam, jak się nazywam. Zajmowałam się wyjadaniem okruchów z parapetu. Kiedy moja mama usiłowała mnie wykąpać, starałam się jej wyrwać i uciec. Oblewałam ją wodą z prysznica – opisuje swoją historię na portalu Niepełnosprawni.pl Katarzyna, która choruje na schizofrenię.
Takich przypadków jest wiele. Szacuje się, że na świecie na tę chorobę cierpi ok. 20 mln osób. Dlatego naukowcy z University of Exeter przeprowadzili badanie, aby sprawdzić, kiedy i w jaki sposób mózg człowieka koduje zmiany w strukturze, które powodują występowanie tej choroby.
Swoje badania rozszerzyli nie tylko o schizofrenię, ale także o autyzm. Stworzyli niezwykle szczegółową mapę zmian chemicznych w DNA, która odsłania, jak nasz mózg rozwija się i starzeje. Aby to osiągnąć, zaangażowali niemal tysiąc osób w różnym wieku – od 6 tygodni po poczęciu aż po 108. rok życia. To ogrom pracy, ale wysiłek się opłacił – ich odkrycia mogą na nowo napisać historię badań nad ludzkim mózgiem.
Brytyjscy naukowcy w swoim artykule opublikowanym w czasopiśmie naukowym Cell Genomics, wskazali, że najbardziej dramatyczne zmiany w mózgu zachodzą nie na początku życia, ale jeszcze w okresie embrionalnym, czyli podczas ciąży. To właśnie wtedy aktywują się kluczowe geny, które budują korę mózgową. To kluczowy moment. Dlaczego?
Geny związane z autyzmem i schizofrenią przechodzą wyjątkowo intensywne zmiany chemiczne właśnie w tym okresie. To może tłumaczyć, czemu źródła tych zaburzeń sięgają tak wczesnych etapów rozwoju mózgu.
Analizując, jak chemiczne zmiany w DNA kształtują mózg w ciągu całego ludzkiego życia, odkryliśmy ważne wskazówki, dlaczego mogą rozwijać się zaburzenia neurorozwojowe, takie jak autyzm i schizofrenia. Nasze wyniki podkreślają, że ich źródła mogą sięgać bardzo wczesnych etapów rozwoju mózgu – wyjaśniła Alice Franklin, jedna z naukowców zaangażowanych w badanie na łamach portalu News.exeter.ac.uk.
Odkrycia naukowców mogą w przyszłości całkowicie odmienić nasze rozumienie mózgu – pomóc wreszcie zrozumieć, co dzieje się w umysłach osób z autyzmem czy schizofrenią. Dlaczego te zaburzenia się rozwijają? Jak powstają? Odpowiedzi na te pytania to klucz do skuteczniejszych metod leczenia i realnego wsparcia dla pacjentów. A potrzeba jest ogromna.
W Polsce na schizofrenię choruje około 1 procent społeczeństwa. Brzmi niewiele – dopóki nie przełożymy tego na liczby. To aż 350–400 tysięcy osób. Autyzm dotyka z kolei około 86 tysięcy Polaków – dzieci i dorosłych. Na żadną z tych chorób nie ma dziś lekarstwa. Ale to nie znaczy, że jesteśmy bezsilni. Przeciwnie – możemy działać. I powinniśmy. Jak?
Warto zapamiętać – te wskazówki ułatwią Ci kontakty z osobami, które mają autyzm:
W przypadku osób cierpiących na schizofrenię sytuacja wygląda nieco inaczej. Tu kluczowe jest specjalistyczne leczenie, ale wsparcie bliskich również ma ogromne znaczenie. Jako część otoczenia możesz realnie pomóc w procesie terapii.
Dbaj o to, by Twój bliski regularnie przyjmował leki i trzymał się zaleceń lekarza. Pomagaj w rozpoznawaniu pierwszych objawów nawrotu choroby oraz w utrzymaniu zdrowego, stabilnego trybu życia. Najważniejsze jednak to okazywać zrozumienie, akceptację i szacunek – to daje choremu poczucie bezpieczeństwa, które jest bezcenne.
Pamiętaj też o sobie. Schizofrenia to trudna choroba, która obciąża nie tylko pacjenta, ale i jego rodzinę. Dlatego nie wahaj się szukać wsparcia psychologicznego – ono przyda się każdemu, kto towarzyszy bliskiej osobie w walce z tą chorobą.
Najnowsze badania naukowców z University of Exeter rzucają nowe światło na to, kiedy i dlaczego rozwijają się zaburzenia takie jak autyzm i schizofrenia. Okazuje się, że ich początki sięgają znacznie wcześniej, niż dotąd przypuszczano.
Oba zaburzenia rozwijają się już w życiu płodowym, a nie w późniejszych etapach życia. To właśnie wtedy mózg dziecka przechodzi najintensywniejsze zmiany chemiczne i genetyczne.
Badacze z University of Exeter wskazali, że przyczyną są zmiany w DNA i aktywność genów w okresie ciąży. To one wpływają na sposób, w jaki kształtuje się kora mózgowa.
Pozwolą lepiej zrozumieć procesy zachodzące w mózgu osób z autyzmem i schizofrenią. Dzięki temu możliwe będzie opracowanie skuteczniejszych metod terapii i wsparcia pacjentów.
Masz wśród bliskich kogoś, kto interesuje się, co powoduje schizofrenię lub jak powstaje autyzm? Podeślij mu te informacje.
Chcesz więcej treści w wersji wideo na temat autyzmu? Zajrzyj na nasz kanał na YouTube.
Warto przeczytać: Nie patrzy w oczy, tylko w ekran. To pierwszy znak cyfrowego autyzmu
Black Friday przez cały listopad! -20% na cały koszyk z kodem: BLACK20
Do zobaczenia!
Księgarnia Holistic News