Nauka
Przełomowe odkrycie: poza Drogą Mleczną wykryto chemiczne zalążki życia
15 listopada 2025

Kiedy serce przyspiesza od biegu, w mózgu zaczyna się cicha rewolucja. Zamiast hormonów stresu – endorfiny i dopamina. Kanadyjscy naukowcy odkryli, że ten prosty impuls, powtarzany regularnie, może uchronić nastolatków przed depresją w przyszłości. To nie motywacyjne hasło, lecz wynik wieloletnich badań, które zmieniają sposób myślenia o profilaktyce zdrowia psychicznego.
Strategie, których używasz w życiu, można stosować w bieganiu – i odwrotnie. Pomaga mi to iść naprzód, zamiast się poddawać.
Powiedziała 16-letnia Laura, która dołączyła do grupy biegowej, by poradzić sobie z silnym lękiem i depresją dla portalu Canadianliving.com. Choć początkowo wymagało to namowy, odkryła, że bieganie poprawia jej samopoczucie. Nie ona jedna. Wielu ludzi radzi sobie z depresją także poprzez aktywność fizyczną. Jak się niedawno okazało, sport może także zmniejszyć objawy depresji, która pojawi się w przyszłości.
Tego dowiedli badacze z Université de Montréal w Kanadzie. Przeprowadzili oni eksperyment z udziałem 1556 nastolatków. Badanie trwało cztery lata, w trakcie których uczestnicy w wieku 13, 15 i 17 lat raportowali dane m.in. o swoim stanie psychicznym i nawykach życiowych.
Badacze skupili się na aktywności fizycznej i spędzonym czasie przed ekranem. Młodzież regularnie wskazywała, jak często ćwiczyła, jak długo, a także z jaką intensywnością. Ochotnicy mieli też wykazywać, ile czasu przeznaczali na sen.
Wyniki pokazały ciekawą tendencję, która może pomóc wielu nastolatkom na świecie.
Badania wykazały, że badani, którzy regularnie ćwiczyli w wieku 15 lat, rzadziej doświadczali objawów depresji dwa lata później. Efekt ten był szczególnie widoczny u dziewcząt, choć również chłopcy czerpali korzyści z aktywności fizycznej.
Poza tym badacze nie znaleźli dowodów na to, że nasilone objawy depresji z czasem zniechęcają do ruchu. Wyniki obaliły więc teorię o błędnym kole – że smutek i bezczynność wzajemnie się napędzają. Tym razem kierunek był wyraźny: to aktywność fizyczna pomagała osłabić objawy depresji.
Eksperci sprawdzili też, czy długość snu i czas przed ekranem miały znaczenie dla dobrostanu psychicznego.
Teoretycznie powinny – istnieją teorie, że im więcej czasu spędzamy przed ekranami, tym mniej śpimy. A z kolei te dwa czynniki często prowadzą do pogorszenia stanu zdrowia psychicznego. W tym przypadku tak się jednak nie stało.
Pozytywny wpływ aktywności fizycznej na późniejsze objawy depresji okazał się bezpośredni – niezależny od czasu spędzanego przed ekranem ani od długości snu. Mimo to liczba godzin, jakie nieletni poświęcali na korzystanie z telefonu, komputera czy telewizora, nie była całkowicie bez znaczenia.
Jak możemy przeczytać w artykule opublikowanym w czasopiśmie naukowym Research on Child and Adolescent Psychopathology, dziewczęta, które w wieku 13 lat były bardziej aktywne, dwa lata później spędzały mniej czasu przed ekranem. U chłopców natomiast więcej godzin przy telefonie, tablecie czy komputerze w wieku 15 lat oznaczało krótszy sen w wieku 17 lat. To jasno wskazuje jedną rzecz.
Wpływ różnych zachowań na siebie nawzajem w okresie nastoletnim przebiega inaczej u dziewcząt i chłopców. A to z kolei wpływa na dopasowanie formy pomocy dla nastolatków w kryzysie psychicznym. A jest nad czym pracować.
Według analizy Narodowego Funduszu Zdrowia ok. 630 tys. młodych ludzi w 2021 roku wymagało specjalistycznej opieki psychiatrycznej i psychologicznej. To sporo, a liczba stale rośnie. Dlatego tak ważne jest, aby wiedzieć, jak można pomóc młodym ludziom.
Wpływ aktywności fizycznej na zdrowie jest oczywisty. Wzmacnia ciało, ale jak się okazuje, także i duszę. To jeden ze sposobów, jak zapobiec depresji. Regularna aktywność fizyczna zmniejszy ilość objawów nie tylko w czasie rzeczywistym, ale i w przyszłości.
Chcesz zachęcić nastolatkę do ruchu? Podeślij jej ten tekst.
Po więcej treści na temat dzieci zajrzyj na nasz kanał na YouTube.
Warto przeczytać: Masz gorszy nastrój? Stres i depresja słabną w parku
Black Friday przez cały listopad! -20% na cały koszyk z kodem: BLACK20
Do zobaczenia!
Księgarnia Holistic News
Nauka
15 listopada 2025
Zmień tryb na ciemny