Nauka
Wyzwanie dla internetowych archeologów. Do wygrania 250 tys. dolarów
07 czerwca 2025
Jak siedzący tryb życia wpływa na mózg?
Nowe badanie sugeruje, że samo wstawanie z kanapy i trening raz dziennie to za mało. Jeśli większość dnia spędzasz w pozycji siedzącej, siedzący tryb życia negatywnie wpływa na twój mózg bardziej, niż ci się wydaje.
Naukowcy ostrzegają: siedzący tryb życia wpływa nie tylko na sylwetkę, ale też na pamięć, koncentrację i ryzyko chorób neurodegeneracyjnych. Badacze z USA i Korei Południowej postanowili przyjrzeć się bliżej, co dzieje się w głowie osób po pięćdziesiątce, które spędzają wiele godzin w bezruchu. I choć część z nich była fizycznie aktywna, to efekty długotrwałego siedzenia były widoczne również u nich. W badaniu wzięły udział 404 osoby w wieku 50 lat i więcej. Przez tydzień nosiły urządzenia monitorujące poziom ich codziennej aktywności. Dzięki temu naukowcy mogli z dużą dokładnością określić, ile czasu badani spędzali na ruchu, a ile siedząc lub leżąc.
To jednak był dopiero początek. Uczestników obserwowano przez kolejne siedem lat, poddając ich regularnym testom poznawczym i wykonując badania obrazowe mózgów. Wyniki okazały się niepokojące. Osoby, które spędzały więcej czasu w pozycji siedzącej, miały gorsze wyniki w testach na pamięć i koncentrację.
I to mimo że aż 87 proc. uczestników spełniało zalecenia WHO dotyczące aktywności fizycznej, czyli ćwiczyli co najmniej 150 minut tygodniowo. Jak to możliwe? Siedzący tryb życia działa na mózg niezależnie od tego, ile się ruszamy poza nim. To oznacza, że nawet jeśli po pracy idziemy na siłownię, godziny spędzone na krześle wciąż mogą mieć negatywny wpływ na układ nerwowy.
Polecamy: Bujanie w obłokach to nie lenistwo. Twój mózg właśnie się uczy
Trzeba przerwać siedzący tryb życia
„Badania te podkreślają znaczenie skrócenia czasu siedzenia, szczególnie wśród starzejących się dorosłych o podwyższonym ryzyku genetycznym choroby Alzheimera” – podkreśla dr Angela Jefferson z Uniwersytetu Vanderbilta w Teksasie, cytowana przez portal Science Alert.
Jej zespół zaobserwował, że osoby z obciążeniem genetycznym chorobą miały jeszcze bardziej negatywne skutki wynikające z długiego siedzenia.
Zdaniem Jefferson, regularne przerwy od siedzenia, nawet krótkie, jak wstanie od biurka czy przejście się po pokoju, mogą być równie ważne jak sam trening. Jeżeli siedzący tryb życia nie jest przerywany, może prowadzić do zmian, których nie cofnie nawet najbardziej intensywny wysiłek fizyczny.
Badacze podkreślają, że ich analiza nie dowodzi wprost związku przyczynowo-skutkowego, ale korelacja jest silna. Mózg osób, które prowadzą siedzący tryb życia, po prostu starzeje się szybciej, nawet jeśli „odhaczają” codzienny trening na siłowni.
Eksperci przypominają też, że zmiany w hipokampie wpływają nie tylko na pamięć, ale również na orientację przestrzenną, emocje i zdolność przyswajania nowych informacji. To sprawia, że skutki siedzącego trybu życia mogą być odczuwalne w wielu aspektach codziennego życia i to wcześniej, niż myślimy.
Szukasz treści, które naprawdę dają do myślenia? Sięgnij po kwartalnik Holistic News!
Wstań i ćwicz
Dzięki takim badaniom naukowcy mogą lepiej zrozumieć, jak nasze codzienne wybory wpływają na zdrowie mózgu, a siedzący tryb życia może być jednym z kluczowych elementów do zmiany. A my zyskujemy realne narzędzia, by coś zmienić. W końcu, jak mówi dr Jefferson:
„Niezwykle ważne jest badanie wyborów stylu życia i ich wpływu na zdrowie mózgu w miarę starzenia się”.
Zamiast więc spędzić kolejną godzinę na kanapie, warto wstać i ruszyć się choćby na chwilę. Siedzący tryb życia może być zdecydowanie przeszkodą, której nasze mózgi same nie pokonają. Jednak jeśli im pomożemy, to z pewnością będą nam wdzięczne.
