Chcecie ratować świat? Inwestujcie w zielone technologie

Jeśli chcemy zatrzymać zmiany klimatyczne, musimy jak najszybciej wdrażać przełomowe technologie. Jesteśmy jednak dopiero na początku tej drogi. W związku z tym pojawia się pytanie, które należy skierować do polityków, ekspertów i przedsiębiorców: „Co dalej?”

Stanowiące poważne zagrożenie dla naszej przyszłości zmiany klimatyczne muszą zostać zatrzymane przy pomocy innowacji. Od czasów rewolucji przemysłowej przełomowe rozwiązania generują wzrost gospodarczy, tworzą nowe miejsca pracy i napędzają inwestycje. W przypadku zmian klimatycznych mogłyby uratować ludzkość poprzez przyspieszenie światowych wysiłków na rzecz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Innowacyjne rozwiązania będą konieczne do przestawienia świata na tory zielonej gospodarki, bez której nie uda się nam stworzyć warunków dla prawdziwie zrównoważonego rozwoju.

Przełomowe pomysły na wyciągnięcie ręki

Oczywiście, alternatywę nieraz ciężko jest sobie wyobrazić. Żeby zrozumieć zagrożenie, jakie stanowią zmiany klimatyczne, musimy wziąć pod uwagę naszą obecną sytuację. Średni poziom globalnych temperatur wzrósł już o prawie 1°C ponad poziom sprzed rewolucji przemysłowej, z czego dwie trzecie wzrostu temperatur przypada na okres po 1975 r. Jeśli ten trend będzie się nadal utrzymywał, to poziom temperatur w wymiarze globalnym może wzrosnąć nawet o 4°C do końca XXI w.

Jeśli komuś wydaje się, że to niewiele, to warto mieć na uwadze, że nasz klimat jest niezwykle delikatny, a nawet małe zmiany w poziomie temperatur mogą sprawić nam ogromne problemy. Jestem jednak przekonany, że efektywne, przełomowe pomysły są na wyciągnięcie ręki. Na przykład pływające farmy wiatrowe mogą zapewnić czystą energię tym państwom, których wody przybrzeżne są zbyt głębokie na montowanie podobnych obiektów na stałe.

Jednak jeśli tego typu rozwiązania miałyby przynieść korzyści na szerszą skalę, to konieczne będzie przeznaczanie większej ilości środków finansowych na odpowiednie projekty. Potrzebne jest także zachęcanie przedsiębiorstw do większej kreatywności w rozwijaniu nowych technologii. Przykładem konkretnych działań może być warty 100 mln euro (110 mln dolarów) projekt finansowany przez Europejski Bank Inwestycyjny (EBI), Komisję Europejską oraz fundusz Breakthrough Energy Ventures, którego celem jest wspieranie rozwoju czystych technologii.

Przełomowe innowacje muszą być wdrażane tak szybko, jak to tylko możliwe. Z raportu przygotowanego pod auspicjami Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA) wynika, że obecnie tylko siedem z listy 45 technologii aktualnie rozwijanych w sektorze energetycznym może pomóc w realizacji scenariusza zrównoważonego rozwoju, zgodnego z międzynarodowymi zobowiązaniami zapisanymi w porozumieniu z Paryża z 2015 r. W związku z tym pojawia się pytanie, które należy skierować do przywódców politycznych, ekspertów i przedsiębiorców: „Co dalej?”.

Jak zbudować Zielony Ład?

Ludzie na całym świecie domagają się konkretnych działań na rzecz zatrzymania zmian klimatycznych, a rosnąca świadomość zagrożeń już na stałe zagościła w debacie publicznej. Komisja Europejska pod przewodnictwem Ursuli von der Leyen zaproponowała koncepcję Europejskiego Zielonego Ładu, który zakłada doprowadzenie do zerowej emisji dwutlenku węgla do 2050 r., dzięki czemu Europa uzyskałaby pozycję lidera w gospodarce o obiegu zamkniętym (ang. circular economy) i w dziedzinie czystych technologii. Takie zmiany mogą przynieść nam znaczne korzyści gospodarcze.

Europejski przemysł musi jednak najpierw pokazać, że naprawdę chce być częścią tych wysiłków. Konieczne jest wdrażanie kolejnych innowacji i nasilenie prac nad kolejnymi przełomowymi technologiami. Potrzebne są także inwestycje służące obniżeniu kosztów opracowywania i wdrażania nowych technologii, wspieranie pionierskich projektów oraz tworzenie nowych rynków.

Jeśli jednak sektor prywatny ma być w pełni zaangażowany w działania na rzecz zatrzymania zmian klimatycznych, to liderzy biznesu nie mogą ignorować kwestii zasadniczej. Inwestowanie pieniędzy w nowe technologie i modele biznesowe jest zawsze ryzykowne, a zakładane rezultaty nigdy nie są pewne.

Sprawia to, że istotną rolę do odegrania mają państwowe banki inwestycyjne. Jako światowy lider w finansowaniu walki ze zmianami klimatu Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) zamierza zwiększyć swój wkład w przestawianie gospodarek kontynentu na tory gospodarki zrównoważonej.

Jeśli zaś chodzi o innowacje, to instytucje takie jak EBI mogą pozwolić sobie na działania w perspektywie długoterminowej, co nie zawsze jest możliwe w przypadku podmiotów sektora prywatnego. A obniżanie ryzyka i tworzenie nowych ścieżek rozwoju oznaczają kolejne, bardziej ekologiczne możliwości rozwoju dla wszystkich sektorów gospodarki.

Świat w obliczu klimatycznego wyzwania

Największym wyzwaniem jest identyfikowanie obiecujących projektów ekologicznych i przeznaczanie na nie odpowiednich nakładów finansowych. Jednak banki rozwoju, takie jak Europejski Bank Inwestycyjny, działając jak inkubatory przedsiębiorczości, mogą inwestycjami wpływać mobilizująco na sektor prywatny. Dzięki instrumentom finansowym, wymianie doświadczeń oraz ekspertyzom instytucje publiczne mogą pomóc innowatorom,  przedsiębiorcom i dużym firmom w podjęciu „klimatycznego wyzwania”.

Jednocześnie nie wolno nam zapominać o tych, którzy są najbardziej poszkodowani w wyniku zmian klimatycznych, oraz o tych, którym przechodzenie na gospodarkę niskoemisyjną może sprawić poważne kłopoty. Sprawiedliwa transformacja gospodarcza oznacza, że musimy zwiększyć wsparcie dla najbardziej zagrożonych regionów i społeczności.

Wsparcie dla rozwoju innowacyjności musi uwzględniać także wsparcie dla edukacji, tak by następne pokolenie mogło zdobyć umiejętności konieczne do budowania gospodarki niskowęglowej. Musimy kształcić naszą młodzież, bo to ci ludzie w przyszłości będą rozwijać nowe technologie i tworzyć nowe miejsca pracy.

Europejski Bank Inwestycyjny będzie ściśle współpracował zarówno z europejskimi firmami, jak i partnerami na całym świecie w tworzeniu warunków pod przełomowe innowacje. Zielona gospodarka to wiele nowych możliwości rozwoju, a międzynarodowe instytucje finansowe powinny torować drogę dla kolejnych tego typu projektów.

© Project Syndicate, 2019. www.project-syndicate.org