Nauka
Kolejni Polacy w kosmosie. Sienkiewicza widać z Ziemi
21 września 2025
Słuch, wzrok, smak, węch, dotyk – na co dzień odbieramy świat tymi pięcioma zmysłami i nie wyobrażamy sobie, że mogłoby być inaczej. Jednak według matematycznej symulacji, którą przyprowadzili rosyjscy naukowcy, w najbardziej optymalnym wariancie powinniśmy mieć jeszcze szósty i siódmy zmysł.
Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, dlaczego mamy akurat pięć zmysłów? Naukowcy ze Skołkowskiego Instytutu Nauki i Technologii w Moskwie (Skoltech) postanowili zbadać tę kwestię od strony matematycznej. Ich nowy model pamięci sugeruje, że nie pięć, a siedem zmysłów byłoby liczbą optymalną dla maksymalizacji pojemności naszego umysłu. Czym może być szósty i siódmy zmysł i dlaczego są nam one potrzebne?
„Nasze wnioski są oczywiście bardzo spekulatywne w zastosowaniu do ludzkich zmysłów, chociaż nigdy nie wiadomo: być może ludzie w przyszłości wyewoluują zmysł promieniowania lub pola magnetycznego” – mówi prof. Nikołaj Brilliantow, współautor badania opublikowanego w Scientific Reports.
Podstawą modelu są tak zwane engramy pamięciowe – rozproszone zespoły neuronów w różnych regionach mózgu, które aktywują się jednocześnie. W praktyce engram to abstrakcyjny obiekt scharakteryzowany przez wiele cech. Na przykład pojęcie banana składa się z obrazu wizualnego, zapachu, smaku i innych doznań zmysłowych.
„Matematycznie wykazaliśmy, że engramy w przestrzeni konceptualnej mają tendencję do ewoluowania w kierunku stanu ustalonego, co oznacza, że po pewnym okresie przejściowym powstaje »dojrzały« rozkład engramów, który następnie utrzymuje się w czasie” – komentuje Brilliantow. To właśnie analiza tych w pełni wykształconych engramów pozwoliła ustalić, ile zmysłów może posiadać człowiek.
Odkryj tajemnice ludzkiego umysłu na kanale Holistic News na YouTube:
Kiedy badacze przeanalizowali pojemność przestrzeni konceptualnej, odkryli coś interesującego. Największa liczba różnych engramów przechowywanych w pamięci w stanie ustalonym występuje w przypadku przestrzeni konceptualnej o siedmiu wymiarach. Mówiąc obrazowo: nasz umysł na każde zapamiętywane przez nas pojęcie ma przygotowane siedem „szufladek” – teoretycznie po jednej na zmysł, mimo że tych jest jedynie pięć.
Co ciekawe, ta liczba nie zależy od szczegółów modelu. Miejsce na siedem zmysłów wydaje się być trwałą i uniwersalną cechą engramów pamięciowych. Czy oznacza to, że natura popełniła błąd, wyposażając nas tylko w pięć zmysłów?
Czy poza abstrakcyjną zabawą umysłową odkrycie to ma jednak jakieś praktyczne zastosowanie? Twórcy badania podkreślają, że ich matematyczna analiza engramów może być użyta w dalszym rozwijaniu sztucznej inteligencji i wyposażonych w pamięć robotów. Być może stworzone przez nas w przyszłości maszyny będą w przeciwieństwie do ludzi posiadać szósty i siódmy zmysł? A może matematyczna doskonałość pamięci pozostanie jedynie teoretyczną ciekawostką?
Co jeszcze kryje ludzka pamięć? Sprawdź artykuł: Badania ujawniają tajemnicę dzieciństwa. Mózg wszystko pamięta
Darmowa dostawa* w Księgarni Holistic News: użyj kodu DOSTAWA0
* Oferta ważna tylko do końca września!