Nauka
Jak jeden film potrafi zmienić nasze decyzje? Badacze są zaskoczeni
14 listopada 2025
Sztuczne zaćmienie Słońca. Sukces naukowców
Wyobraź sobie, że możesz wywołać zaćmienie Słońca, kiedy tylko chcesz, bez czekania na rzadkie widowisko na niebie. Misja Proba-3 Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) sprawia, że to możliwe! Dwa satelity utworzyły sztuczne zaćmienie Słońca, ukazując koronę – gorącą atmosferę naszej gwiazdy. Te obrazy to nie tylko piękne widoki, ale klucz do zrozumienia, jak Słońce wpływa na życie na Ziemi.
Satelity Proba-3, Coronagraph i Occulter, to prawdziwi mistrzowie precyzji. Lecą 150 metrów od siebie, zachowując pozycję z dokładnością do milimetra! „To jak taniec w kosmosie – każdy ruch musi być idealny” – mówił Dietmar Pilz, dyrektor ds. technologii w ESA.
Occulter, z dyskiem o średnicy 1,4 m, zasłania jasną tarczę Słońca, rzucając cień na instrument ASPIICS w satelicie Coronagraph. To sztuczne zaćmienie Słońca pozwala naukowcom zobaczyć koronę, zwykle ukrytą w blasku gwiazdy. „Pierwsze dane są niezwykle ekscytujące” – podkreśla Joe Zender, naukowiec projektu Proba-3, cytowany przez oficjalny serwis ESA.
Polecamy: Tajemnice Wenus. Pod jej powierzchnią dzieją się niezwykłe rzeczy
Sztuczne zaćmienie Słońca i zagadka korony
Jak naukowcy badają koronę słoneczną? Jeden z satelitów został wyposażony w instrument ASPIICS. Korzysta on ze sztucznego zaćmienia Słońca i rejestruje obrazy korony blisko powierzchni gwiazdy, ograniczając rozproszone światło i ukazując niewidoczne wcześniej szczegóły.
„Obrazy te są porównywalne z naturalnymi zaćmieniami, ale my możemy tworzyć sztuczne zaćmienie Słońca co 19,6 godziny” – mówi Andrei Zhukov z Królewskiego Obserwatorium Belgii.
Każdy obraz korony powstaje z trzech zdjęć o różnym czasie naświetlania. Dzięki temu widzimy zarówno jasne, jak i słabsze obszary korony. To otwiera drogę do badania wiatru słonecznego.
Kwartalnik dla ludzi ciekawych świata i drugiego człowieka
Co jeszcze bada Proba-3?
Misja Proba-3 to nie tylko sztuczne zaćmienie Słońca. Na pokładzie znajduje się radiometr DARA, który mierzy, ile energii Słońce wysyła w kosmos. Spektrometr 3DEES bada zaś elektrony w pasach promieniowania Ziemi. Te dane pomagają lepiej zrozumieć, jak Słońce oddziałuje na naszą planetę. Proba-3 testuje też granice technologii.
„Udało nam się osiągnąć precyzyjny lot formacyjny z niespotykaną dokładnością” – podkreśla Damien Galano, kierownik misji.
Satelity działają niemal autonomicznie, a zespół na Ziemi tylko nadzoruje ich pracę. Wkrótce będą mogły działać zupełnie autonomicznie i to bez żadnej ingerencji z Ziemi.
Rewolucja w modelach Słońca
Zdjęcia sztucznego zaćmienia Słońca, to skarb dla naukowców tworzących modele naszej gwiazdy. Dane z misji ESA pozwalają przewidywać kosmiczną pogodę, która może wpływać na satelity czy sieci energetyczne na Ziemi.
Misja, która rozpoczęta 5 grudnia 2024 roku, to owoc współpracy 29 firm z 14 krajów. Proba-3 pokazuje, że przyszłość badań kosmicznych tkwi w precyzji i przede wszystkim we współpracy.
Proba-3 to przełom w badaniach Słońca. Sztuczne zaćmienie Słońca, precyzyjne loty i nowe dane pozwalają odkryć sekrety korony słonecznej. To nie tylko nauka, to ochrona naszej technologii przed kosmicznymi burzami.
Polecamy: Historyczne zdjęcia Słońca. Przełomowe nagranie NASA z 6 mln kilometrów
