Edukacja
„Ja wiem lepiej!” Roszczeniowi rodzice psują dzieciom szkołę
12 czerwca 2025
Idealna kula w Drodze Mlecznej
Nieczęsto zdarza się, by kosmos pokazał tak geometrycznie perfekcyjną strukturę. A jednak w danych zebranych przez radioteleskop ASKAP, astronomowie zauważyli coś, co wyglądało jak niemal idealna bańka. Ten tajemniczy obiekt kosmiczny otrzymał nazwę Teleios, czyli „doskonałość” po grecku. Obiekt znajduje się w Drodze Mlecznej i prawdopodobnie jest pozostałością po supernowej.
Jednak to, co powinno być tylko efektem wybuchu gwiazdy, zdumiewa naukowców swoim kształtem i zachowaniem. Jak tłumaczy prof. Miroslav Filipović z Uniwersytetu Western Sydney, Teleios to coś więcej niż tylko kolejna kosmiczna chmura. To prawdziwa zagadka.
Polecamy: Rozszerzanie się wszechświata może hamować. Naukowcy mają nową teorię
Tajemniczy obiekt kosmiczny czy coś znacznie rzadszego?
Supernowe typu Ia to potężne eksplozje, do których dochodzi, gdy biały karzeł pochłania zbyt dużo materii od swojej towarzyszącej gwiazdy. Przekraczając granicę masy, eksploduje z ogromną siłą, rozrzucając materię wokół. Teleios najprawdopodobniej powstał właśnie w taki sposób. Potwierdza to jego emisja radiowa. Jednak jedna rzecz nie pasuje, obiekt nie emituje promieniowania rentgenowskiego, które powinno być obecne.
Kłopotliwa odległość
Kolejnym problemem przy analizie Teleios jest to, że nie wiadomo, jak daleko się znajduje. A bez tej informacji trudno oszacować jego rozmiar i wiek. Naukowcy rozważają trzy scenariusze.
Pierwszy zakłada, że obiekt znajduje się stosunkowo blisko, w odległości około 3262 lat świetlnych. W takim przypadku miałby średnicę około 11 lat świetlnych i mógłby być pozostałością po rzadszym typie eksplozji, supernowej typu Iax. Taki wybuch nie niszczy całkowicie gwiazdy, ale zostawi po sobie tzw. gwiazdę zombie. Druga opcja to odległość 7175 lat świetlnych. Wtedy obiekt miałby około 46 lat świetlnych średnicy i miałby mniej niż 1000 lat. W trzeciej możliwości Teleios jest oddalony od Ziemi o około 25 tys. lat świetlnych. Przy tej odległości jego średnica musiałaby wynosić aż 157 lat świetlnych, a wiek ponad 10 tysięcy lat.
Każda z tych opcji zmienia sposób interpretacji danych. Ale żadna nie tłumaczy w pełni, dlaczego ten tajemniczy obiekt kosmiczny jest tak doskonale symetryczny.
Tajemniczy obiekt kosmiczny o idealnym kształcie
Zazwyczaj pozostałości po supernowych wyglądają jak poszarpane chmury. Eksplozja gwiazdy to bowiem proces pełen chaosu. Pył, gaz i fala uderzeniowa zderzają się z materią międzygwiezdną, tworząc nieregularne formy. Ale nie tutaj.
W przypadku Teleios mamy do czynienia z idealną symetrią. To możliwe tylko wtedy, gdy supernowa wybucha w wyjątkowo pustej przestrzeni, gdzie nic nie zakłóca jej rozszerzania się.
„Jeśli supernowa jest symetryczna i ma miejsce w wystarczająco pustej przestrzeni kosmicznej, może rozszerzać się symetrycznie. Po prostu nie osiągnęła jeszcze punktu fragmentacji” – tłumaczą naukowcy w analizie cytowanej przez serwis Science Alert.
Co jeszcze jest do odkrycia?
Badacze nie wykluczają, że Teleios może być efektem zupełnie nowego typu zjawiska. W pobliżu obiektu znajduje się nawet kandydat na „gwiazdę zombie”, co dodatkowo wzmacnia hipotezę supernowej typu Iax. Jednak brak jednoznacznych danych sprawia, że tajemniczy obiekt kosmiczny wciąż wymyka się ostatecznym wnioskom.
Badacze przyznają, że konieczne są dokładniejsze obserwacje, prowadzone przy pomocy czułych i precyzyjnych instrumentów.
Szukasz treści, które naprawdę dają do myślenia? Sięgnij po kwartalnik Holistic News!
Kosmiczna zagadka czeka na rozwiązanie
Teleios to nie tylko spektakularny przykład kosmicznego porządku, ale także tajemniczy obiekt kosmiczny, który może zmienić nasze spojrzenie na eksplozje gwiazd. Jego idealny kształt, nietypowe właściwości i nieznana odległość sprawiają, że jest jedną z największych zagadek współczesnej astronomii.
Kosmos jeszcze raz przypomina, że w miejscach, gdzie spodziewamy się tylko chaosu, może kryć się niezwykła harmonia. Teraz pozostaje tylko przyjrzeć się Teleiosowi bliżej i odkryć, co tak naprawdę ukrywa ta idealna kulista bańka.
Polecamy: Chiny zdobywają kosmos. Najpierw asteroida później odległa kometa
