Nauka
Bolidy, meteory i kosmiczne śmieci. Zobacz, co leci nad nami
11 czerwca 2025
Naukowcy z Teksasu opracowali elektroniczny „tatuaż”, który w czasie rzeczywistym mierzy aktywność mózgu i alarmuje, gdy umysł jest przeciążony lub ospały. Urządzenie może pomóc pracownikom w stresujących zawodach lepiej zarządzać wysiłkiem psychicznym i jest częścią szerszego trendu rozwoju urządzeń monitorujących stres, które wspierają zdrowie psychiczne.
Stres, presja i nieustanne bodźce to codzienność wielu osób. Nic więc dziwnego, że naukowcy szukają sposobów, by lepiej zrozumieć moment, gdy nasz mózg zaczyna się „przegrzewać” i potrzebuje przerwy. Jednym z najnowszych rozwiązań są tzw. e-tatuaże. To cienkie, elastyczne urządzenia przyklejane do twarzy, które monitorują fale mózgowe i na bieżąco oceniają stan psychiczny właściciela. Takie urządzenia monitorujące stres mogą znacznie poprawić komfort życia.
Urządzenie przypomina naklejkę z mikroskopijnymi czujnikami, które dopasowują się do skóry na czole i twarzy. Za uchem użytkownika znajduje się niewielka bateria, która zasila cały system. Czujniki monitorują fale mózgowe, czyli sygnały elektryczne wytwarzane przez mózg. Dzięki temu e-tatuaż może na bieżąco mierzyć poziom obciążenia psychicznego użytkownika, co jest niezbędne dla urządzeń monitorujących stres.
W testach e-tatuażu uczestnicy wykonywali zadania pamięciowe o rosnącym stopniu trudności. Wraz ze wzrostem wysiłku umysłowego naukowcy dostrzegli charakterystyczny wzorzec. Fale theta i delta rosły, a fale alfa i beta malały, co wskazywało na oznaki zmęczenia. Na tej podstawie badacze opracowali model komputerowy potrafiący przewidywać poziom wysiłku umysłowego.
„Technologia rozwija się szybciej niż ewolucja człowieka. Nasze możliwości umysłowe nie nadążają za tym tempem i łatwo ulegają przeciążeniu. Istnieje optymalne obciążenie umysłowe zapewniające najlepszą wydajność, różne dla każdej osoby” – mówi dr Nanshu Lu, główna autorka badania w rozmowie z The Times.
Urządzenia monitorujące stres pozwalają pracownikom w branżach takich jak lotnictwo, medycyna czy bezpieczeństwo otrzymać natychmiastowy sygnał, gdy ich koncentracja zaczyna spadać. Tradycyjne metody, jak kwestionariusz Nasa Task Load Index, dają wyniki dopiero po wykonaniu zadania. E-tatuaż działa w czasie rzeczywistym i to właśnie jego największa zaleta.
Polecamy: Doskonałe lekarstwo na stres. Naukowcy wskazują rozwiązanie
Urządzenia monitorujące stres to szybko rosnący segment technologii dbających o zdrowie psychiczne. Omawiany e-tatuaż doskonale wpisuje się w ten trend, podobnie jak smartwatche, które mierzą tętno, poziom stresu czy jakość snu i podpowiadają, kiedy zrobić przerwę. To jednak dopiero początek rewolucji.
Pojawiają się urządzenia specjalnie zaprojektowane do śledzenia emocji i stanu psychicznego. Przykładem jest opaska, która analizuje przewodnictwo skóry i aktywność serca, by rozpoznawać objawy stresu lub ataku paniki. Inne firmy eksperymentują z gadżetami mierzącymi napięcie mięśni twarzy, mikrodrżenia czy zmiany w głosie użytkownika.
„Od lat monitorujemy zdrowie fizyczne pracowników, śledząc urazy i przeciążenia. Teraz możemy wreszcie przyjrzeć się ich zdrowiu psychicznemu. To może zmienić sposób, w jaki firmy troszczą się o dobrostan zespołów” – zauważa Luis Sentis, współautor badania nad e-tatuażem.
Zespół z Austin chce, by ich e-tatuaż był dostępny nie tylko dla specjalistów, ale także dla przeciętnych użytkowników. Zamiast kosztownych zestawów EEG za kilkanaście tysięcy dolarów, opracowano rozwiązanie za około 200 dolarów, z jednorazowymi czujnikami po 20 dolarów.
Szukasz treści, które naprawdę dają do myślenia? Sięgnij po kwartalnik Holistic News!
Możemy łatwo wyobrazić sobie przyszłość, w której takie sensory znajdą się w słuchawkach, okularach lub opaskach. Urządzenia monitorujące stres będą analizować nasz stan i reagować wcześniej, niż sami zauważymy problem. W połączeniu z aplikacjami do relaksu czy ćwiczeń oddechowych urządzenia te mogą stać się osobistym „opiekunem mentalnym”.
Polecamy: Oswajanie stresów codzienności. Odporności psychicznej można się nauczyć