Polski paszport będzie trudniej uzyskać. Cudzoziemcy w Polsce są oburzeni

Polaków przybywa, choć nie na porodówkach

Zainteresowanie polskim paszportem rośnie w zawrotnym tempie. Tylko w 2024 roku wydano rekordowe ponad 16 tysięcy paszportów obcokrajowcom. To najwyższy wynik od lat, który zwrócił uwagę Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Także społeczne obawy dotyczące napływu imigrantów nakłoniły rządzących do zweryfikowania procedur. W związku z tym planowane są istotne zmiany w procedurze nadawania obywatelstwa. Ma być trudniej, a nowe zasady mogą zaskoczyć wielu kandydatów.

Chcesz szybko zostać Polakiem? Udowodnij polskie korzenie

Istnieje kilka możliwości uzyskania polskiego obywatelstwa:

• nadanie przez Prezydenta RP – uznaniowa decyzja, o której najczęściej słyszymy w stosunku sportowców-reprezentantów kraju i dotyczyła np. piłkarza Emmanuela Olisadebe w 2000 roku, lekkoatletek — Marii Żodzik i Krisciny Cimanouskiej w 2024 roku, czy koszykarza Jordana Loyda w 2025 r.)
• dziedziczenie – gdy ubiegający jest w stanie wykazać, że jedno z rodziców jest polskim obywatelem lub uzyskał takie obywatelstwo (dotyczy dzieci do 16 roku życia);
• repatriacja – jako procedura administracyjna dla chcących powrócić do kraju najczęściej potomków polskich obywateli lub potrafiących udowodnić polskie pochodzenie;
• uznanie za obywatela RP na podstawie szeregu warunków i na drodze decyzji administracyjnej, m.in. udowodnionego nieprzerwanego pobytu, znajomości języka i/lub pozostawania w związku małżeńskim z obywatelem RP.

Najłatwiej jest uzyskać polskie obywatelstwo poprzez wykazanie, że przodkowie kandydata są lub byli Polakami. Wtedy wystarczy jedynie złożyć wniosek o polski paszport i zawrzeć w nim dokumenty, które potwierdzą, że bliscy mają polskie korzenie. Może to być dowód osobisty, paszport, akty urodzenia lub małżeństwa, czy też legitymacja wojskowa danego przodka. Co ważne: takie osoby nie muszą mieszkać na terenie naszego kraju. Często na tej podstawie polski paszport uzyskują Amerykanie, Kanadyjczycy czy Izraelczycy.

Na podobnej zasadzie mają ułatwioną sprawę także Ukraińcy oraz Białorusini. Oni także mogą wykazać, że ich krewni to obywatele Polski. Wtedy łatwiej uzyskać Kartę Polaka. Uprawnia ona do pobytu na terenie naszego kraju, pobierania nauki i podjęcia pracy. Dzięki niej można szybciej uzyskać polskie obywatelstwo. Wystarczy mieszkać legalnie w Polsce przez rok i zdać egzamin urzędowy z naszego języka.

Najtrudniejszą ścieżkę mają do przebycia osoby, dla których Polska jest wyborem i nie mogą udowodnić swoich korzeni. To dla nich szykowane są zmiany.

Jak uzyskać polskie obywatelstwo? Po pierwsze: długość pobytu

Polskie władze planują wydłużyć procedurę uzyskania polskiego obywatelstwa. Obecnie cudzoziemcy muszą mieszkać w naszym kraju co najmniej trzy lata, by ubiegać się o paszport. Mimo to niemal nigdy nie zdarza się, by ktoś tak szybko mógł pełnoprawnie nazwać się Polakiem. Średnio cały proces trwa około 8 lat.

Niedługo obcokrajowcy będą mogli o tym zapomnieć. Nowe przepisy jeszcze bardziej zaostrzą wymagania. Planowane zmiany jeszcze bardziej utrudnią cudzoziemcom procedurę nadania polskiego obywatelstwa. Padła propozycja wydłużenia wymaganego okresu nieprzerwanego pobytu w Polsce z 3 do aż 10 lat. Mówi się o także o prawdopodobnych dodatkowych obostrzeniach.

MSWiA chce, by proces naturalizacji był bardziej dynamiczny. Zanim cudzoziemiec otrzyma paszport, urzędnicy dokładnie sprawdzą, czy naprawdę mieszka i funkcjonuje w naszym kraju oraz czy nie zagraża bezpieczeństwu polskich obywateli. To jednak jak na razie są tylko plany. Nie zapadła jeszcze ostateczna decyzja w sprawie wprowadzenia zmian.

Znajomość języka polskiego warunkiem do obywatelstwa

Egzamin językowy często jest konieczny, aby móc wziąć udział w procedurze nadania polskiego obywatelstwa. Większość kandydatów musi udowodnić swoje kompetencje językowe na poziomie B1. Mimo to nie wszyscy muszą go zdawać. Kto jest zwolniony z tego obowiązku?

Jeżeli dany cudzoziemiec ukończył szkołę policealną lub studia wyższe w Polsce i ma dyplom, nie musi zdawać egzaminu językowego. Mimo to ten obowiązek nadal dotyczy osób, które np. wzięły ślub z obywatelem Polski. Choć ta ostatnia droga także jest nieco prostsza do zostania pełnoprawnym Polakiem.

Cudzoziemcy w Polsce nie kryją oburzenia zmianami

Procedury nadania obywatelstwa polskiego są zawiłe. Po zmianach i wydłużeniu koniecznego okresu pobytu będzie jeszcze trudniej uzyskać polski paszport. Obcokrajowcy żyjący w Polsce bardzo krytykują nowe rozwiązania. Niektórym trudno nie przyznać racji.

To tylko zachęci ludzi do wyjazdu (z Polski – przyp.red.) i odkrywania szerszych horyzontów. Niektórzy z nas mieszkają tu, płacąc tylko podatki i nie pobierając żadnych świadczeń (nie mogli nawet skorzystać ze szpitala, kiedy zaszła taka potrzeba), a jednocześnie płacąc ogromne składki na ZUS itp. przez kilka lat

– napisał Salim Hallouche na grupie Expats in Poland skupiającej obcokrajowców mieszkających w Polsce na Facebooku.

Internauta przypomniał także, że dług Polski rośnie najszybciej na świecie, osiągając w 2025 roku ponad 2 miliardy dolarów. Oprócz tego wskazał na jeszcze jeden aspekt:

Do tego należy dodać fakt, że Polska jest na minusie, jeśli chodzi o dzietność i jest ostatnią w Europie. Powodzenia z przejściem na emeryturę w przyszłości, większym obciążeniem służby zdrowia (która już teraz cierpi) i systemem socjalnym itd.

– dodał na koniec Hallouche.

Chcesz więcej ciekawostek na temat emigracji? Zajrzyj na nasz kanał na YouTube.

Jak Polacy mogą uzyskać obywatelstwo w innych krajach

Na świecie funkcjonują różne podejścia do nadawania obywatelstwa w danym kraju. Polacy w ostatnim czasie najczęściej ubiegają się o paszporty w Niemczech i Wielkiej Brytanii. Procedury nadawania obywatelstwa różnią się w zależności od państwa.

Gdy chcesz zostać obywatelem Niemiec

W Niemczech są trzy drogi uzyskania paszportu – w uproszczeniu:

• pochodzenie, czyli udowodnienie, że przodkowie byli prawowitymi Niemcami.
• ślub z obywatelem Niemiec: należy mieszkać wtedy w Niemczech przez trzy lata, a być w związku małżeńskim przez dwa.
• naturalizacja: wówczas trzeba udowodnić, że mieszka się w Niemczech przez 5 lat, być samodzielnym finansowo i akceptować demokrację i konstytucję Niemiec.

Gdy starasz się o paszport w Wielkiej Brytanii

Nieco inaczej jest w Wielkiej Brytanii. W Zjednoczonym Królestwie należy przede wszystkim:

• zdać egzamin językowy;
• zdać egzamin dot. życia w Wielkiej Brytanii (Life in the UK) – obejmujący historię i współczesność,
• legalnie przebywać na Wyspach przez 5 lat i nie opuszczać tego kraju w ostatnim roku starań na dłużej niż 90 dni.

Co ciekawe, dzieci urodzone w Wielkiej Brytanii, których rodzice legalnie przebywają w tym kraju co najmniej 5 lat, otrzymują obywatelstwo automatycznie. Rodzice nie muszą posiadać brytyjskiego paszportu. To otworzyło drogę do obywatelstwa dzieciom licznie mieszających w Wielkiej Brytanii Polaków.

Co muszą wiedzieć cudzoziemcy starający się o polskie obywatelstwo?

Procedura nadania polskiego obywatelstwa będzie trudniejsza niż do tej pory. Jeśli nowe przepisy wejdą w życie, cudzoziemiec będzie musiał udowodnić, że mieszka w naszym kraju przez 10 lat, a nie trzy. Poza tym ma udowodnić, że będzie strzec naszego bezpieczeństwa i nie łamie prawa oraz że zna język polski. Dzięki temu liczba przyznawanych polskich paszportów spoza grupy osób o polskim pochodzeniu może się wyraźnie zmniejszyć.

Warto przeczytać: Dezinformacja w Polsce nie tylko z Rosji. „Mamy poważny problem”

Nowy numer kwartalnika Holistic News — nowa promocja!

Do 31 października możesz skorzystać z darmowej dostawy paczkomatem.
Wpisz kod HNEWS0 finalizując zakupy w Księgarni Holistic News