Nauka
Polska konstrukcja poleci na Wenus. Naukowcy liczą na przełom
20 listopada 2025

Wykład dr. Tomasza Witkowskiego został usunięty z programu konferencji UJ po jego wpisie na Facebooku. Teraz głos zabrał prof. Dariusz Doliński, gość tej konferencji – i ostro skrytykował decyzję organizatorów, mówiąc wprost o „nagannych” działaniach. Sprawa, którą pierwszy opisał Holistic News, rozpaliła dyskusję o wolności słowa na polskich uczelniach
Prof. Dariusz Doliński, wybitny specjalista w dziedzinie psychologii, który na konferencję Psychodebiuty na UJ został zaproszony właśnie w miejsce dr. Tomasza Witkowskiego, nie pozostawia w tej kwestii żadnych wątpliwości.
„Uważam, że była to decyzja absolutnie naganna”
– powiedział dziennikarzowi Holistic News po zakończonym wykładzie na XIV Konferencji Doktorancko-Studenckiej na Uniwersytecie Jagiellońskim.
„Jestem całkowicie przekonany, że studenci mają prawo nie zgadzać się z tezami, które doktor Witkowski przedstawia. To jest prawo każdego człowieka, zwłaszcza człowieka, który funkcjonuje w nauce” – zaznaczył badacz. Dodał jednak, że wobec tej niezgody są dwie postawy: albo unikamy dyskusji i uciekamy, albo konfrontujemy poglądy. „Prosimy człowieka o wyjaśnienie jego stanowiska, zadajemy mu pytania, często trudne, przedstawiamy własne poglądy i wtedy sami możemy zastanowić się, czy ma rację” – wyjaśnił. „I to jest właściwa postawa”
– stwierdził prof. Doliński.
Sprawa jest pokłosiem odwołania wykładu, który psycholog, dr Tomasz Witkowski miał wygłosić podczas zorganizowanej w piątek konferencji Psychodebiuty na Uniwersytecie Jagiellońskim. Pod koniec października jego wykład został jednak odwołany. Sprawę ujawnił portal Holistic News
Jak pisaliśmy – w mailu do dr. Witkowskiego główny koordynator konferencji i Prezes Koła Nauk Psychologicznych PRAGMA – Stanisław Sikorski – poinformował, że decyzja wynika z rzekomych „głosów społeczności akademickiej”.
Organizatorzy w udzielonym nam komentarzu przekonywali, że decyzja była motywowana troską o komfort i bezpieczeństwo uczestników konferencji, w szczególności osób identyfikujących się jako transpłciowe.
Decyzja była reakcją na wpis, dodany przez dra Witkowskiego na jego profilu na Facebooku. Naukowiec wskazywał w nim, że najnowsze badania na Zachodzie wskazują na zanikające zainteresowanie młodych ludzi kwestiami zmiany płci.
Dr Witkowski w rozmowie z Holistic News mówił, że uważa decyzję za niezrozumiałą, zwłaszcza że jego wykład miał nie dotyczyć transpłciowości, a metodologii. Według badacza zdarzenie to jest typowym przykładem cancel culture.
Jak się jednak okazało — sprawa ma dalszy ciąg. W trakcie wykładu podczas konferencji Psychodebiuty znacząco nawiązał do niej właśnie prof. Dariusz Doliński.
Prof. Dariusz Doliński swój wykład poświęcił metodologii badań psychologicznych. Wystąpienie rozpoczął jednak od refleksji na temat sporu w nauce. Przytoczył różnice między kulturą Chin i szeroko rozumianego Wschodu a kulturami Zachodu. Według prof. Dolińskiego w kulturach Zachodu istotny jest element sporu. „Chodzi o to, żeby w dialogu ustalić, kto ma rację, kto nie ma racji, w którym momencie się zgadzamy i nie zgadzamy. Na czym polega prawda” – rozpoczął swój wykład prof. Doliński.
Zestawił to z kulturą chińską, w której tradycyjnie unika się sporów i kontrowersji. Dochodzi tam do usilnego poszukiwania poczucia jedności. To właśnie ta różnica, zdaniem prof. Dolińskiego, zadecydowała o tak intensywnym rozwoju nauki w świecie Zachodu w porównaniu z Chinami.
Prof. Doliński w rozmowie z naszym dziennikarzem zadeklarował, że podczas kameralnego spotkania z kołem studenckim organizującym konferencję chce poruszyć temat decyzji o odwołaniu wykładu dr Witkowskiego. Swoje nawiązania do istoty sporu w świecie akademickim podczas wykładu określił jako pierwszy element dyskusji, którą chce podjąć ze studentami.
Z kolei sam dr Witkowski z prośbą o interwencję zwrócił się do Rzeczniczki Wartości Akademickich UJ. Ta zapowiedziała, że wyjaśni sprawę. Ostateczne wnioski mogą być bardzo istotne dla świata akademickiego. Jeśli w grę wchodzi wolność słowa, uczelnie muszą mierzyć się nie tylko z wrażliwością studentów, ale też z fundamentalnymi zasadami akademickiej debaty.
Naszą rozmowę z dr. Witkowskim obejrzysz na kanale Holistic News na YouTube:
Więcej o tym, co zagraża dziś nauce, przeczytasz w artykule: Uniwersytet w kagańcu. Dwie rzeczy ograniczają akademicką wolność
Black Friday przez cały listopad! -20% na cały koszyk z kodem: BLACK20
Do zobaczenia!
Księgarnia Holistic News