Fast foody osłabiają mózg szybciej niż cukrzyca. Groźne skutki

Wpływ diety na mózg w nietypowym teście

Wpływ diety na mózg wykracza daleko poza ryzyko chorób serca, otyłości i cukrzycy – dolegliwości od dawna kojarzone ze spożyciem tłuszczów nasyconych i cukru. Nowe badanie, opublikowane w International Journal of Obesity przez naukowców z Uniwersytetu w Sydney, pokazuje, że sposób odżywiania osłabia także funkcje poznawcze – w tym tak podstawową umiejętność, jak orientacja w przestrzeni.

Zespół kierowany przez dr. Dominica Trana przeprowadził eksperyment z udziałem 120 studentów. Uczestnicy najpierw wypełnili szczegółową ankietę, która pozwoliła oszacować ich średnie spożycie tłuszczów i cukrów w ciągu ostatniego roku. Następnie – wyposażeni w gogle VR i joystick – przemieszczali się po wirtualnym labiryncie, próbując odnaleźć ukrytą skrzynię ze skarbem.

Zadanie wydawało się banalne: odnaleźć skarb sześć razy, zapamiętując trasę. Ale w siódmej próbie skrzynia znikała. Uczestnicy musieli wskazać miejsce, w którym wcześniej się znajdowała – opierając się wyłącznie na pamięci i punktach orientacyjnych.

Brzmi jak gra? Może i tak, ale wyniki nie pozostawiały złudzeń. Osoby, które spożywały większe ilości tłuszczów i cukru, miały wyraźnie większy problem z trafieniem we właściwe miejsce. To kolejne potwierdzenie, że dieta wpływa nie tylko na ciało, ale też na mózg – i to szybciej, niż wielu się wydaje.

Polecamy: Trening mózgu działa najlepiej z ruchem i dietą. Sudoku nie wystarczy

Hipokamp pod ostrzałem złej diety

Wpływ diety na mózg szczególnie mocno dotyka hipokampa – struktury odpowiedzialnej za pamięć przestrzenną. Badania na gryzoniach już wcześniej wskazywały, że dieta bogata w tłuszcze i cukier uszkadza funkcjonowanie tej części mózgu. Teraz podobne zjawisko zaobserwowano także u ludzi.

Co istotne, nawet po uwzględnieniu takich czynników jak BMI i pamięć robocza, związek między niezdrową dietą a słabszymi wynikami w teście orientacji przestrzennej pozostawał wyraźny.

„Po skorygowaniu o pamięć roboczą i wskaźnik masy ciała, spożycie tłuszczów i cukru nadal było istotnym predyktorem gorszych wyników w teście pamięci przestrzennej” – podkreśla dr Dominic Tran, cytowany przez portal New Atlas.

Innymi słowy – nawet osoby z prawidłową wagą mogą doświadczać poważnych zaburzeń w funkcjonowaniu mózgu, jeśli ich dieta pełna jest przetworzonych produktów. To sygnał, że wpływ diety na mózg dotyczy nas wszystkich – niezależnie od sylwetki.

Wpływ diety na mózg i pamięć

Okazało się, że wpływ diety na mózg jest widoczny znacznie wcześniej, niż dotąd przypuszczano. Objawia się jeszcze przed wystąpieniem klasycznych skutków złego odżywiania – takich jak nadwaga czy insulinooporność. Eksperyment pokazał, że mózg reaguje na niezdrowe nawyki żywieniowe błyskawicznie.

Wcześniejsze badania na szczurach wykazały, że wystarczy zaledwie tydzień diety wysokotłuszczowej, by pojawiły się zaburzenia orientacji przestrzennej. To przełomowa informacja – bo dotychczas wielu specjalistów uznawało nadwagę i cukrzycę za głównych sprawców problemów poznawczych.

Oczywiście, każde badanie ma swoje ograniczenia. W tym przypadku aż 45 procent uczestników nie ukończyło testu z powodu choroby lokomocyjnej wywołanej przez gogle VR. Warto też zaznaczyć, że grupa badanych obejmowała wyłącznie młodych, zdrowych dorosłych w wieku 18–38 lat – nie wiadomo więc, czy podobne efekty pojawiłyby się u osób starszych lub z chorobami neurologicznymi.

Nie bez znaczenia jest również to, że dane na temat diety pochodziły z samoopisowych ankiet, co zawsze niesie ryzyko przekłamań. Badacze nie przeprowadzili też obrazowania mózgu, które mogłoby bezpośrednio potwierdzić zmiany w obrębie hipokampa.

Mózg można uratować

Na szczęście jest też pozytywny akcent. Badania na zwierzętach pokazują, że negatywne skutki złej diety można odwrócić. Przejście na zdrowsze odżywianie może przywrócić prawidłowe funkcjonowanie hipokampa i poprawić pamięć przestrzenną.

Chcesz czytać teksty, które poszerzają horyzonty? Wybierz kwartalnik Holistic News!

„Dobrą wiadomością jest to, że uważamy tę sytuację za łatwo odwracalną. Zmiany w diecie mogą poprawić funkcjonowanie hipokampa, a co za tym idzie – naszą zdolność do poruszania się w przestrzeni, choćby podczas zwiedzania nowego miasta czy uczenia się nowej trasy do domu” – podsumowuje dr Tran.

To oznacza, że nawet jeśli przez lata zaniedbywaliśmy swoją dietę, mózg wciąż może wrócić do formy. Wystarczy zmienić nawyki żywieniowe.

Badanie jasno pokazuje: skutki złego odżywiania sięgają dalej, niż wcześniej sądzono. Oprócz ryzyka chorób serca i cukrzycy narażamy również swoje zdolności poznawcze. Co więcej – problemy mogą pojawić się, zanim jeszcze wystąpią widoczne objawy chorób metabolicznych.

Jeśli łatwo się gubisz albo masz trudności z zapamiętaniem drogi, to niekoniecznie przypadek. Problemy z orientacją w nowym miejscu mogą być sygnałem ostrzegawczym od mózgu. Może czas coś zmienić? Zdrowa dieta to nie tylko inwestycja w ciało – to także klucz do lepszej pamięci, koncentracji i sprawnego funkcjonowania w codziennym świecie.

Polecamy: Jakie będzie jedzenie przyszłości?