Nauka
Jak wykorzystać analitykę, aby zrozumieć i dotrzeć do swojej grupy odbiorców?
05 lutego 2025
Zdolności poznawcze. Nowe podejście do walki z chorobą Alzheimera
Dr Rafael Rodríguez-Puertas kierował zespołem badawczym, który odkrył mechanizmy mogące prowadzić do nowych terapii wspierających pamięć u osób z chorobą Alzheimera. Badania wykazały, że receptory neuroprzekaźników kannabinoidowych oraz lipidy zawierające cholinę odgrywają kluczową rolę, jeśli chodzi o zdolności poznawcze i ich poprawę u szczurów. Wyniki testów zostały opublikowane w czasopiśmie British Pharmacological Society.
Cholina to ważny związek odżywczy, który wspiera pracę mózgu, układu nerwowego i wątroby. Jest potrzebna do produkcji acetylocholiny – neuroprzekaźnika odpowiedzialnego za pamięć i kontrolę mięśni – a także do budowy błon komórkowych. Odgrywa kluczową rolę w metabolizmie tłuszczów i rozwoju płodu. Znajdziemy ją w jajach, wątróbce, soi, rybach, drobiu i orzechach. Jej niedobór może prowadzić do problemów z pamięcią i zdrowiem wątroby.
Badaczka Marta Rodríguez-Puertas wyjaśniła, że badania na dużej liczbie próbek tkanki mózgowej wykazały ciekawą zależność. W początkowym etapie choroby Alzheimera uszkodzenia pojawiają się w układzie cholinergicznym, który odpowiada za pamięć i uczenie się. Jednocześnie uczeni zaobserwowali wzrost aktywności układu kannabinoidowego, który również ulega uszkodzeniu w miarę postępowania choroby.
„Wygląda na to, że układ kannabinoidowy uruchamia początkową reakcję ochronną, próbując zrekompensować uszkodzenia w układzie cholinergicznym i chronić mózg. To czyni go obiecującym celem celem w poszukiwaniu nowych form terapii leczenia Alzheimera” – wyjaśniła badaczka.
Testy na szczurach przynoszą nadzieję
Testy leku WIN55,212-2 na szczurach wykazały, że oddziałuje on na receptory kannabinoidowe, przywracając zdolności poznawcze już we wczesnym stadium choroby. Po leczeniu gryzonie zachowywały się jak zdrowe osobniki.
„Można powiedzieć, że w jakiś sposób lek odwrócił uszkodzenia lub ochronił mózg” – dodała Marta Moreno.
Grupa badawcza, korzystając z nowatorskiej metody opracowanej na Uniwersytecie w Kraju Basków, zdołała zlokalizować i zrozumieć działanie lipidów w mózgu. Dzięki temu badacze odkryli, że leczenie zwiększyło aktywność układu kannabinoidowego oraz cholinergicznych receptorów neuronalnych, które wcześniej były uszkodzone. Jednocześnie zaobserwowano wzrost syntezy lipidów zawierających cholinę, które są prekursorami acetylocholiny. To tak, jakby mózg zaczął korzystać z planu awaryjnego, aby naprawić uszkodzone połączenia i przywrócić zdolności poznawcze.
„Zaobserwowaliśmy aktywację receptorów kannabinoidowych i wzrost poziomu acetylocholiny w mózgu. Lek przywrócił układ cholinergiczny i poprawił pamięć” – podkreśliła Moreno.
Rafael Rodríguez uważa, że lek ten może stać się środkiem do leczenia objawów demencji, przynajmniej w początkowych stadiach choroby.
„Dzięki […] terapiom farmakologicznym moglibyśmy pomóc wzmocnić ten efekt, a może nawet zastosować mieszane leczenie lekami kannabinoidowymi z prekursorami acetylocholiny” – zasugerował.
Polecamy: Wpływ antydepresantów według ostatnich badań. Są nowe ustalenia
Zdolności poznawcze, nowy lek a badania kliniczne
Choć wyniki badań na gryzoniach są obiecujące, naukowcy z zespołu badawczego napotkali problem. WIN55,212-2 zawiera substancję szeroko wykorzystywaną w eksperymentach, ale nie opracowaną przez nich samych. Nie należy do żadnej firmy farmaceutycznej, co sprawia, że nie oferuje możliwości komercyjnego wykorzystania.
Ponieważ badania toksyczności i testy kliniczne wymagają ogromnych nakładów finansowych, przemysł farmaceutyczny nie jest zainteresowany taką cząsteczką. Dlatego zespół pracuje teraz nad stworzeniem nowych, podobnych związków, które mogłyby zainteresować firmy farmaceutyczne i umożliwić dalsze badania tej potencjalnej terapii.
„To jak poszukiwanie klucza do istniejącego zamka, który można łatwo i masowo wyprodukować” – podsumował Rodríguez.
Polecamy: Trudności psychiczne nie są słabością. Zmagania z nimi dają siłę
