Archeolodzy odnaleźli na dnie Adriatyku drogę, która ma 7000 lat

Utarło się, że to Grecy, a później Rzymianie dali Europie rozwiniętą cywilizację. Jak pokazuje najnowsze odkrycie, wcześniej na Starym Kontynencie istniały kultury, które zdolne były do budowy dróg i osad. Czy to sprawi, że trzeba będzie na nowo napisać podręczniki do historii, uwzględniając w nich rolę starszych ludów?

Neolityczna przeszłość

W 2021 roku archeolodzy przebadali zdjęcia satelitarne otoczenia wyspy Korčula, na których po raz pierwszy dostrzegli pozostałości osady nazwanej później Soline. Podczas podwodnej eksploracji trafili na pozostałości zabudowań i murów neolitycznej wioski. Badanie za pomocą radioaktywnego izotopu węgla pomogło określić wiek odkrycia. Soline ma więc około 4900 lat. Droga jest natomiast starsza o kilka tysiącleci. Naukowcy twierdzą, że ma przynajmniej 7000 lat.

Odnaleziona na głębokości około 6 metrów pod taflą wody droga ma cztery metry szerokości i jest wykonana ze starannie ułożonych kamiennych płyt. Archeolodzy uważają, że Soline mieściła się niegdyś na sztucznie usypanym kawałku lądu, a odkryty szlak był pomostem łączącym osadę z wyspą. To jednak wciąż są hipotezy, które wymagają potwierdzenia w kolejnych badaniach. Chodnik jest dobrze zachowany, ze względu na specyficzne warunki geograficzne. Wybrzeże Chorwacji usiane jest bowiem wieloma wyspami, które ochroniły konstrukcję przed działaniem fal morskich.

Tajemnice chorwackich wysp

Co ciekawe, odnalezione pozostałości nie są jedynymi, które odkryto wokół Korčuli. Kilka miesięcy wcześniej, po drugiej stronie wyspy, badacze trafili na pozostałości innej osady. Znajduje się ona na podobnej głębokości co Soline i jest do niej bliźniaczo podobna.

Naukowcy zakładają, że oba znaleziska zostały zbudowane przez cywilizacje neolityczne. Były to społeczności określane przez uczonych jako przejściowe między zbieracko-łowieckimi a osiadłymi. Osady takie jak Soline powstały właśnie na skutek zaprzestania wędrówek na rzecz uprawy roli i hodowli zwierząt. Choć znaleziska z epoki neolitu są dość częste, to wioski z tego okresu położone na wyspach są rzadkością. Dzięki znalezisku możemy dowiedzieć się, że nasi przodkowie potrafili przystosować się do różnych środowisk.

Historia do powtórki?

W powszechnej świadomości istnieje twierdzenie, że to Grecja i Rzym przyniosły Europejczykom cywilizację i postęp techniczny. Te dwie wielkie kultury dały nam dużo więcej niż drogi, mosty czy akwedukty. Zostawiły po sobie także demokrację, filozofię oraz prawo i historię. Z tych osiągnięć – włącznie z prawem rzymskim – korzystamy zresztą do dzisiaj. Okazuje się jednak, że trzeba zrewidować pogląd na temat pierwszych cywilizacji technicznych na terenie Europy. Odkrycie drogi, która ma 7000 lat, jest na to najlepszym dowodem. Na podobne ślady osadnictwa z epoki neolitycznej natrafiano w Europie wcześniej i Soline nie jest bynajmniej jedynym takim znaleziskiem.

W 2017 polscy archeolodzy natrafili na pozostałości wczesnoneolitycznej osady we wsi Stobno, w województwie zachodniopomorskim. Jej wiek określili na około 4600 lat. Podobnych odkryć dokonano w 2009 roku na terenie województwa świętokrzyskiego.

Czy w związku ze wykopaliskami z epoki neolitu musimy pisać historię na nowo? Poniekąd tak, ponieważ jak widać, niewiele wiemy o czasach poprzedzających powstanie pierwszych greckich polis. Nasi przodkowie żyjący w epoce neolitu położyli fundamenty pod późniejsze cywilizacje i zostawali po sobie więcej, niż może się wydawać. To w tym okresie człowiek udomowił zwierzęta, które hodujemy zresztą do dziś. 

Źródła:

1. Ben Taub, „Ilf Science”, „7,000-Year-Old Submerged Road Discovered Under The Mediterranean Sea”, 2023
2. Vishman Sankaran, „Independent”, „Archaeologists uncover strange 7,000-year-old stone road buried under sea off Croatia”, 2023
3. Rebecca Dyer, „Science alert”, „Road Built 7,000 Years Ago Found at The Bottom of The Mediterranean Sea”, 2023