Badania pokazują, że zmysł węchu zmienia nasze postrzeganie kolorów

Niedawne badanie opublikowane w czasopiśmie „Frontiers in Psychology” rzuca światło na to, w jaki sposób zmysł węchu może znacząco wpływać na postrzeganie kolorów.

Związek między zapachem i barwą

Dr Ryan Ward, starszy wykładowca na Uniwersytecie Johna Mooresa w Liverpoolu, przeprowadził eksperyment mający na celu zbadanie wpływu zapachów na odbieranie barw. W doświadczeniu wzięło udział 24 uczestników, w wieku od 20 do 57 lat. Osoby biorące udział umieszczono w pomieszczeniu, które odcinało badanych od wszelkich bodźców. Uczestnicy nie mogli również używać dezodorantów lub perfum.

Zobacz też:

Naukowcy oczyścili pokój ze wszystkich zapachów otoczenia za pomocą oczyszczacza powietrza, a następnie wprowadzili jeden z sześciu zapachów: karmel, wiśnia, kawa, cytryna, mięta pieprzowa i bezzapachowa woda (jako zapach kontrolny). Wybór padł na te zapachy, ponieważ w poprzednich badaniach na ten temat naukowcy stwierdzili, że są one powszechnie kojarzone z określonymi kolorami.

Uczestnicy stanęli przed ekranem wyświetlającym kwadrat wypełniony losowym kolorem i zostali poproszeni o dopasowanie barwy w taki sposób, aby uzyskać szarość. Co zaskakujące, pod wpływem różnych zapachów badani konsekwentnie odbiegali od postrzegania neutralnej szarości. Na przykład zapach kawy sprawiał, że „szary” stawał się dla nich kolorem czerwonawo-brązowym.

Wyjątkiem od tego wzorca była jednak mięta pieprzowa. W tym przypadku postrzeganie kolorów przez uczestników pozostało zgodne z szarością. Odkrycia te wskazują, że zmysł węchu może zniekształcać nasze postrzeganie kolorów w dość przewidywalny sposób.

Kolorowe skojarzenia

Skojarzenia międzymodalne, w tym przypadku między zapachami i kolorami, mogą prowadzić do innego postrzegania rzeczywistych barw. To zjawisko sugeruje, że zmysły są ze sobą ściśle powiązane, a mózg nieustannie integruje ich dane wejściowe, kształtując postrzeganie świata. Naukowcy określają to zjawisko mianem synestezji, która obejmuje jednoczesne połączenie między zmysłami. Połączenia te interesują naukowców, ponieważ badania nad nimi mogą dostarczyć nowych informacji na temat funkcjonowania naszych zmysłów oraz ich wzajemnych relacji.

Chociaż badanie to dostarcza cennego wglądu w związek między zapachem a postrzeganiem kolorów, rodzi ono także dalsze pytania. Naukowcy są zainteresowani sprawdzeniem, w jakim stopniu mniej znane zapachy mogą wpływać na postrzeganie barw. Ponadto powstaje pytanie: czy osoby cierpiące na daltonizm mają zdolność kojarzenia kolorów z zapachami.

Wspomniana wyżej synestezja odnosi się także do innych zmysłów i dotyczy między wzrokiem a dźwiękiem. Wówczas osoba, która doświadcza tego zjawiska, słysząc dźwięk o określonej wysokości, kojarzy go z konkretnym kolorem. Synestezje wzrokowe, znane również jako fotyzmy, nie przedstawiają konkretnych, realnych scen otaczającego nas świata, takich jak krajobraz. Są to abstrakcyjne doznania kolorów, kształtów czy brył geometrycznych. Rodzaj bodźca dźwiękowego determinuje różne formy synestezji, takie jak synestezja muzyczna (gdzie bodźcem może być wysokość dźwięku, tonacja muzyczna, barwa instrumentu) oraz synestezja językowa fonetyczna (gdzie bodźcem może być barwa głosu, głoska, sylaba, słowo) i graficzna (gdzie bodźcem jest litera alfabetu lub cyfra).

To może cię również zainteresować: